KRİZ DÖNEMİNDE ALTIN, PAY PIYASASI, FAİZ VE DÖVİZ KURU ARASINDAKİ İLİŞKİNİN VAR MODELİYLE İNCELENMESİ: 2007-2008 KÜRESEL KRİZİNİN ETKİSİNDEKİ TÜRKİYE İÇİN BİR UYGULAMA

Kriz dönemlerinde makroekonomik de ğişkenler arasındaki ili şki daha fazla önem arz etmektedir. Makroekonomik verilerdeki istikrars ızlıklar, finansal piyasalar ın k ırılganlığını arttırmakta, ekonomiler istikrarsızlık ve kriz aras ında bir k ısır döngüyle karşılaşmaktadır. Literatürde, piyasalar arasındaki ilişki üzerine yapılan araştırmaların kriz dönemlerine k ıyasla normal dönemler için daha fazla oldu ğu görülmektedir. Bu amaçla bu çalışmada, literatürdeki görece bo şluğu doldurmaya yönelik, 2007-2008 küresel krizinin Türkiye’de hissedildiği 2008 Q:3 – 2009 Q:3 döneminde, pay piyasası, döviz kuru, altın ve faiz oranı arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışma kapsamındaki analiz VAR (Vektör Ardışık Ba ğlanım) modeline dayalıdır. Faiz oran ının ba ğımlı değişken olmas ı durumunda kurulan VAR modeli yüzde 1 seviyesinde anlaml ı çıkmıştır. Alt ın, döviz kuru ve pay piyasasının bağımlı değişken olmas ı durumunda ise VAR modelleri istatistiki olarak anlamlı çıkmamıştır. Ayrıca analiz sonuçlar ına göre kriz döneminde; pay piyasası ve döviz kurunun faiz oranını negatif etkilediği, faiz oranının ise altın, döviz kuru ve pay piyasası üzerinde etkisinin olmadığı çıkarımlarında bulunulabilmektedir.

AN ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN GOLD, STOCK EXCHANGE, INTEREST RATE AND EXCHANGE RATE DURING THE CRISIS PERIOD THROUGH THE VAR MODEL: AN APPLICATION FOR TURKEY UNDER THE INFLUENCE OF 2007 – 2008 GLOBAL CRISIS

In crisis terms, the relation between macroeconomic va ribles is more impor tant. Instability in macroeconomic variables increase s vulnerability of financial markets and economies encounter a vicious cycle between instability and crisis. In the literature, it seems that studies on the relation between markets during normal periods are much mo re than those of crisis period. This study therefore aims to fill the relative gap in the literature by examining the relation among stock exchange, exchange rate, gold and interest rate during the period between 2008 Q:3 – 2009 Q:3 in Turkey that the 2007 – 2008 global crisis affected. The analysis within the scope of study is based on the VAR (Vector Autoregression) model. In case that interest rate is dependent variable, the VAR model is significant at %1 level. However, when gold, exchare rate or stock exchange is dependent variable, then the VAR models are not statistically significant. In addition, as per the results, it can be concluded that exchange rate and stock exchange negatively affect interest rate, and that interest rate has no effect on gold, exchange rate and stock exchange.

PDF

___

ALIYU, Shehu Usman Rano; (2009), “Stock Prices and Exchange Rate Interactions in Nigeria: An Intra-Global Financial Crisis Maiden Investigation”, MPRA Paper 13283, University Library of Munich, Germany, revised 09 Feb 2009.
ABU-LIBDEH, Haneen and Murad HARASHEH; (2011), “Testing for correlation and causality relationships between stock prices and macroeconomic variables: The case of Palestine securities Exchange”, International Review of Business Research Papers, 7(5).
BARAKAT, Mahmoud Ramadan and Sara H. ELGAZZAR and Khaled M. HANAFY; (2016), “Impact of Macroeconomic Variab les on Stock Markets: Evidence from Emerging Markets”, International Journal of Economics and Finance, 8(1)
BOYACIOĞLU, Melek ve Derya ÇÜRÜK; (2016), “Döviz Kuru Değişimlerinin Hisse Senedi Getirisine Etkisi: Borsa İstanbul 100 Endeksi Üzerine Bir Uygulama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan 2016.
CHRISTIANO, Lawrence J.; (2012), “Christopher A. Sims and Vector Autoregressions”, The Scandinavian Journal of Economics, 114(4), pp. 1082–1104.
CHOUDHRY, Taufiq, Syed Shabi Ul HASSAN and Sarosh SHABI; (2015), “Relationship between gold and stock markets during the global financial crisis: Evidence from nonlinear causality tests”, International Review of Financial Analysis, 41.
COŞKUN, Metin, Kasım K İRACI ve Usman MUHAMMED; (2016), “Seçilmiş Makroekonomik Değişkenlerle Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Ampirik Bir İnceleme”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 53(616), ss. 61-74
GENÇTÜRK, Mehmet; (2009), “Finansal Kriz Dönemlerinde Makroekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), ss. 127-136.
KARACA, Orhan; (2005), “Türkiye’de Faiz Oranı ile Döviz Kuru Arasındaki İlişki: Faizlerin Düşürülmesi Kurları Yükseltir mi?”, Türkiye Ekonomi Kurumu, Tart ışma Metni 2005/14, Ekim 2005, http:// www.tek. org.tr
KAYA, Vahdet, İstemi ÇÖMLEKÇ İ ve Oğuz KARA; (2013), “Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makroekonomik Değişkenler 2002-2012 Türkiye Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35, ss. 167-176.
KORKMAZ, Özge, Deniz ERER ve Elif ERER; (2016), “Alternatif Yatırım Araçlarında Ortaya Çıkan Balonlar Türkiye Hisse Senedi Piyasasını Etkiliyor mu? BİST 100
Üzerine Bir Uygulama”, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 10(2), ss. 29- 61.
KURIHARA, Yutaka; (2006), “The Relationship between Exchange Rate and Stock Prices during the Quantitative Easing Policy in Japan”, International Journal of Business, 11(4).
MORLEY, Bruce; (2009), “Exchange Rates and Stock Prices in the Long Run and Short Run”, Bath Economics Research Working Papers, No 5/09.
MOUNA, Aloui and Jarboui ANIS; (2017), “Stock Market, Interest Rate and Exchange Rate Risk Effects on non Financial Stock Returns During the Financial Crisis”, Journal of the Knowledge Economy, 8, pp. 898-915.
MUSTAFA, Nik Nur Shafika, Syamsyul SAMSUDIN, Faridah SHAHADAN and Andrew Kam Jia YI; (2015), “Flight-to-Quality between Stock and Bond Markets: Pre and Post Global Financial Crisis”, Procedia Economics and Finance, 31, pp. 846-855.
ÖZDEMİR, Abdullah ve İsmet GÖÇER; (2011), “Türkiye’de Krizlerin Makroekonomik Değişkenlere Etkileri: VAR Analizi”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 48(560), ss. 57-72.
ÖZER, Ali ve Abdulkadir KAYA ve Nevin ÖZER; (2011), “Hisse Senedi Fiyatları ile Makroekonomik Değişkenlerin Etkileşimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), ss. 163-182 SIMS, Christopher A.; (1980), “Macroeconomics and Reality”, Econometrica, 48, pp. 1– 48.
SÖNMEZ, Feriştah ve Mustafa TERZİOĞLU; (2007), “Gayri Safi Millî Hasıla İMKB 100 Endeksini Etkiliyor mu?”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 33, ss. 96-101.
TIAN, Garry G. and Shiguang MA; (2009), “The effects of currency appreciation on share market return: ARDL approach”, Asian Finance Association (AsianFA) conference (pp. 1-26). Brisbane: UQ Business School (UQBS).
URAL, Mert; (2003), “Finansal Krizler ve Türkiye”, D.E.Ü. İ.İ.B.F.Dergisi, 18(1), ss. 11- 28.
YURDAKUL, Funda ve Merve SEFA; (2015), “An Econometric Analysis of Gold Prices in Turkey”, Procedia Economics and Finance, 23 (2015), ss. 77 – 85.
ZUBAIR, Abdulrasheed; (2013), “Causal Relationship between Stock Market Index and Exchange Rate: Evidence from Nigeria”, CBN Journal of Applied Statistics, 4(2), pp. 87-110.
https://borsaistanbul.com/tr/
https://www.sbb.gov.tr/
https://www.tcmb.gov.tr/