Kadın erkek eşitsizliğinin giderilmesinin vergisel boyutu

Gerek uluslararası hukukta, gerekse ulusal hukukta kadın ve erkeklerin hukuksal eşitliğinin yanı sıra fiili eşitliğinin de sağlanması amacıyla, kadınlar için pozitif ayrımcılık olarak adlandırılan düzenlemeler yer almaktadır. Son yıllarda vergi ve kamu harcama politikalarında kadınlar lehine bazı düzenlemeler yapılmasına yönelik olarak Toplumsal Cinsiyet Duyarlı Bütçeleme v.b. uygulamalar önerilmektedir. Bu önerilerin uygulanması, demokratik eşitlik anlayışına aykırı olmayıp, aksine eşitliği gerçekleştirici niteliktedir. Vergi sistemleri, uzun yıllar sonunda oluşmuş kararları yansıtır. Bu kararlar, erkek ve kadınların ayrı ayrı rolleri hakkındaki sosyal davranışları içine alan değişik faktörlerden etkilenir. Kadınlar ve erkekler arasındaki kamu politikalarında cinsiyet ayrımının önemi tam olarak daha yeni kabul edilmiştir. Vergi sistemlerinde cinsiyet ayrımı verimli bir araştırma konusudur. Bu çalışmada, kadın-erkek eşitsizliğinin giderilmesinin vergisel boyutu genel bir yaklaşımla ele alınmaktadır.

The taxational dimension of removing inequality of women and men

Both international and national laws are designed to improve gender equality before the laws and in reality through positive discrimination. Lately, positive discrimination towards women is encouraged in tax and public expenditures policies such as gender budgeting, etc. Implementation of these proposals do not contradict with the concept of equality before laws, on the contrary, they are to improve gender equality. Tax systems reflect a tapestry of decisions, made over many years. These decisions have been influenced by a variety of factors, including social attitudes about the respective roles of men and women. Public finance has only recently fully acknowledged the importance of gender bias in public policies. Gender bias in tax systems is therefore a fruitful area of inquiry. This study assesses the role of a tax system to solve gender inequality in general.

___

  • AKTAN, Coşkun C; (2004), Vergi Dışı Piyasa Ekonomisinin Ortadan Kaldırılmasına ve Daraltılmasına Yönelik Çözüm Önerileri, _____http://www. çanaktan, org/ekonomi/kamujnaliyesi/ vergi-disi/oneriler.htm>, (14.07.2004).
  • ALM, James; Whittington, LESLIE A.; (2003), "Shacking Up or Shelling Out: Income Taxes, Marriage, and Cohabitation", Review of Economics of the Household 1.
  • ALESINA, Alberto; ICHINO, Andrea; (2007), Gender Based Taxation, _____ http://www2.dse.unibo.it/seminari/alesinajchino. pdf>, (28.01.2008).
  • ALESINA, Alberto; ICHINO, Andrea; KARABARBOUNIS, Lou-kas (2007), Gender Based Taxation And The Division of Family Chores, NBER Working Paper Series 13638, November, _____http://www.nber.org/papers/w13638>, (22.04.2010).
  • ALVAREZ, R. Michael and MCCAFFERY, Edward J.; (1999), Gender and Tax Olin Working Paper No. 99-11, _____University of Southern California Law School Los Angeles, CA 90089-0071,
  • _____http://papers.ssrn.com/sol 3/papers.cfm?abstract_ id=172985>, (28.01.2009).
  • BOSWORTH B.; BURTLESS G.; (1992), 'Effects of the Tax Reform on Labor Supply, Investment and Saving", Journal of Economic Perspectives, Vol 6, Number 1.
  • BRIGGS, Norma; (1985), "Individual Income Taxation and Social Benefits in Sweden, the United Kingdom, and the USA: A Study of Their Interrelationships and Their Effects on Lower-Income Couples and Single Heads of Household", Bulletin of the International Bureau of Fiscal Documentation, Vol.39 (June).
  • CANSIZ, Harun; (2009), Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme Yaklaşımı ve Türkiye'ye İlişkin Öneriler, Ankara: Gazi Kitabevi.
  • CHUNG, Janne; (2003), "The Effect of Friendly Persuasion and Gender on Tax Compliance Behavior", Journal of Business Ethics, Oct, 47, 2.
  • COCHRANE, Kira; (2008), "You're Fired", The Guardian, (23 April 2008) _____http://www.guardian.co.uk/money/2008/apr/23/ worklifebalance. discriminationatwork>, (29.01.2009).
  • ÇAĞATAY, Nilüfer; (2003), "Gender Budgets and Beyond: Feminist Fiscal Policy in the Context of Globalisation", Gender and Development, Vol.11, No.1, May 2003.
  • DÜNYA BANKASI; (2009), Türkiye'de Kadınların İşgücüne Katili: Eğilimler, Belirleyici Faktörler ve Politika Çerçevesi Rapor No 48508-TR, Dünya Bankası-DPT Yayını.
  • EDLUND, Jones; (2000), "Public Attitudes Towards Taxation: Sweden 1981-1997", Scandinavian Political Studies, Vol.23-No1.
  • EROĞLU, Ömer; İşler, R.; (2006), Feminist İktisat, AnkaraAsil Yayın Dağıtım.
  • EUROPEAN COMMISSION; (2010), Equality Between Women and Men-2010, Brussels: Report From The Commission to The Council, The European Parliament, The European Economic and Social Committee and The Committee of The Regions, COM (2009) 694 final-18.12.2009.
  • FALLAN, Lars; (1999), "Gender, Exposure to Tax Knowledge and Attitutes Towards Taxation: An Experimental Approach" Journal of Business Ethics 18.
  • ELSON, Diane; (1993), "Gender Relations And Economic fe. sues", Focus on Gender, Vol 1, No:3, October.
  • ELSON, Diane; (2006), Budgeting for Women's Rights, Neva York: UNIFEM, _____http://www. unifem. org/attachments/products/ MonitoringGovernmentBudgetsComplianceCEDAW_eng.pdf>i (19.04.2010).
  • FRASER, Jane M.; (1986). "The Marriage Tax", Management Science, Vol:32, No:7, July.
  • GÖZTEPE, Ece (çev.) (1996), "Kadının ve Kadın Yurttaşın Haklar Bildirgesi, Olympe De Gouges (7 Eylül 1791)", _____http:// auhf. ankara.edu. tr/dergiler/auhfd-arsiv/A UHF-1996-45-01-04/ AUHF-1996-45-01-04-Goztepe.pdf>, (15.01.2008).
  • GLOVER, Saundra H; BUMPUS, M. A.; SHARP, G.; Munchus, G.; (2002), "Gender Differences in Ethical Decision Making", Women in Management Review, Volumu 17, Number 5.
  • HASSELDINE, John; HITE, Peggy A.; (2003), "Framing, Gender and Tax Compliance", Journal of Economic Psychology 24.
  • HOŞKEN, Fran P.; (1995), "Reports From Around The World: USA-Men Are Not Cost-Effective By June Stephenson", WIN News. Lexington, Summer 1995, Vol.21, lss.3.
  • KORNHAUSER, Marjorie £.; (1997), "What Do Women Want? Feminism and the Progressive Income Tax.", American University Law Review 47, _____http://papers.ssrn.com/sol3/papers. cfm?abstract_id=1404879>, (21.04.2010).
  • LOO, Robert; (2003), "Are Women More Ethical Than Men? Findings From Three Independent Studies", Women in Management Review, Volume: 18, Number 4.
  • MCCAFFERY, J. Edward; (2008), "Where's the Sex in Fiscal Sociology? Taxation and Gender in Comparative Perspective", Law and Economics Working Paper Series, Year: 2008; Pa-per.7 0, University of Southern California Law School.
  • MCCAFFERY, J. Edward; (1997), Taxing Women, London: University of Chicago Press. MCGEE, Robert W.; SMITH, Sheldon R.; (2007), Ethics, Tax Evasion, Gender and Age, Barry University Andreas Scholl Business Working Paper, January-07.
  • MERİÇ, Metin; (2007), "Feminizme Mali Bakış (Cinsiyete Duyarlı Bütçeler)", Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Yi 1:44, Sayı:506.
  • MUMFORD, Ann; (1997), "Leona Helmsley: The Construction of a Woman Tax Evader", Feminist Legal Studies V/2.
  • MUSGRAVE, Peggy B.; (1981), "Women and Taxation", Reforms of Tax Systems, (Ed. Karl W. Roskamp and Francesco Forte), Proceedings of the 35th Congress of the International Institute of Public Finance, Taormina-1979, Detroit: Wayne State University Press.
  • ÖZDEMİR, Süleyman; (2005), "Sosyal Gelişim Düzeyleri Farklı Refah Devletlerinin Sınıflandırılması Üzerine Bir İnceleme", Prof. Dr. Turan Yazgan'a Armağan, _____http://iibf.kocaeli.edu.tr/ceko/armaganlar/turanyazgan/08.pdf>, (20.04.2010).
  • ÖZS0YLU, Ahmet F; (1996), Türkiye'de Kayıtdışı Ekonomi, lstanbul:Bağlam Yayıncılık.
  • PALMER, Ingrid; (2005), "Public Finance From A Gender Perspective", World Development, Vol.23, No.11.
  • RICHARDSON, Grant; (2008), "The Relationsship Between Culture and Tax Evasion Across Countries: Additional Evidence and Extensions", Journal of International Acccounting, Auditing and Taxation, (article in pres).
  • RUBIN, M. Marks; Bartle, John R.; (2005), "Integrating Gender into Government Budgets: A New Perspective", Public Administration Review, May/June, Vol.65, No:3.
  • STANCANELLI, Elena G. F; (2008), "Evaluating the Impact of the French Tax Credit on the Employment Rate of Women", Journal of Public Economics, 92 (2008).
  • STOTSKY, Janet G.; (1997), "How Tax Systems Treat Men and Women Differently", Finance & Development, March 1997, Volume 34, Number 1.
  • STOTSKY, Janet G.; (1996), Gender Bias in Tax Systems, IMF Working Paper-WP/96/99.
  • SOYDAN, Billur Y; (1995), "Gelir Vergisinde Tartışmalı Bir Vergi Statüsü: Aile Vergilendirmesi-1 (Kadının Konumu Açısından Bir Değerlendirme), Vergi Sorunları Dergisi, S:81, Haziran.
  • TOPRAK, Binnaz; Ersin KALAYCIOĞLU; (2004), İş Yaşamı, Üst Yönetim ve Siyasette Kadın, _____ http://www.tesev.org.tr/et-kinlik/fs_kadin_raporu_izlenimler.php >, (12.07.2004).
  • TORGLER, Benno; (2003), "To Evade Taxes or Not to Evade: That is the Question", Journal of Socio-Economics 32.
  • TORGLER, Benno; (2004), "Tax Morale in Asian Countries", Journal of Asian Economics 15.
  • TORGLER, Benno; Schaltegger, C; (2003), Tax Amnesty and Political Participation, WWZ Discussion Paper 03/07, Basel: WWZ, _____http://www. estv. admin, ch/d/dokumentation/ publikationen/dok/arbeitspapiere/tax_amnesty_rev08072004. pdf>, (12.12.2008).
  • TOSUNER, Mehmet; ARIKAN, Zeynep; (2008), Türk Vergi Sistemi, İzmir.Neşe Yayıncılık.
  • TÜĞEN, Kamil; ÖZEN, A; (2008), "Cinsiyet Duyarlı Bütçeleme Anlayışı", Maliye Dergisi, Sayı:154, _____http://portal1 .sgb.gov. tr/calismalar/yayinlar/md/154/1 .Kamiltuden.Ahmetozen.pdf>, (6.02.2009).
  • TÜSİAD; (2000), Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset, İstanbul: TÜSİAD-T/2000-12/290.
  • TUAY, Elif; Güvenç, /.; (2007), Türkiye'de Mükelleflerin Vergiye Bakışı, Maliye Bakanlığı Gelirler İdaresi Başkanlığı, _____http:// www. gib. gov. tr/fileadmin/beyannamerehberi/turkiyede_muke-lleflerin_vergiye_bakisi.pdf>, (13.12.2008).
  • URGAN, Rita; (2008), Kadın-Erkek Farklılığı Bilinenlerin ötesinde", _____http://www. cumhuriyet, com. tr/?im=yhs&hn= 1398>, (22.08.2008).
  • Worldnetdaily.com; (2008), "Man Tax' to Pay for Abuse of Women? Swedish Lawmakers Propose Fee to Pay Societal Cost of Male Violence", _____http://www.worldnetdaily.com/news/ article.asp?ARTICLE_ID=40790>, (11.12.2008).
  • WORLD ECONOMIC FORUM; (2009), The Global Gender Gap Report, (Ricardo Hausman, Laura D. Tyson, Saadia Zahidi), Switzerland, _____http://www.weforum.org/pdf/gendergap/ report2009.pdf >, (31.12.2009).
  • WORLD VALUES SURVEY; (2008), _____http://www.worldvalues-survey.org>, (20.04.2010).
  • ZOBEL, Jan; (2004), Minding Her Own Business: The Self-Employed Woman is Esssential Guide to Taxes and Financial Records, Naperville: Sphinx Publishing.