İmalat sanayinin gelişimi ve dışa açıklık üzerine bir uygulama: 1996- 2011 Türkiye örneği

Türkiye 1980 yılında aldığı 24 Ocak kararları ile dışa yönelik ve ihracata dayalı sanayileşme stratejisini tercih etmiştir. Hükümetin 1980 sonrası politika anlayışı tüm sektörlere aynı anda yatırım yapmak değil ekonominin motoru olan, ekonomiyi sürükleyecek sektörleri belirlemek ve onlara öncelik vermektir. İmalat sanayi ve alt sektörleri, hala sanayileşmesini tamamlayamamış ve gelişen bir ülke olan Türkiye için büyük önem taşımaktadır. Çünkü imalat sanayi ülke zenginliğinin önemli bir kısmının üretildiği hızlı verimlilik artışlarının kaynağını oluşturmaktadır. Üretim ve iş gücü piyasalarında yapısal değişimlerin yaşandığı ekonominin en dinamik sektörlerinden biridir. İmalat sanayi tüm dünyada geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. Gerek milli gelir içindeki payı gerekse ticaret hacmi açısından ekonominin en büyük sektörlerinden olan imalat sanayinin gelişimi ile dışa açıklık arasında aynı yönde bir ilişki mevcuttur ve imalat sanayi alt sektörlerinin gelişimi de büyük önem arz etmektedir. Bu ve benzeri sebeplerle çalışmada, Türkiye’de 1980 sonrası imalat sanayinin gelişimi ve dışa açıklık incelenerek, 1996-2011 yıllarını kapsayan ekonometrik bir uygulama ile Türkiye değerlendirmesi yapılmıştır. İmalat sanayi gelişimi üzerinde özellikle 2003 yılı sonrası etkiyi belirleyen dışa açıklık değil iç taleptir. Türk imalat sanayi ihracatı mutlak olarak artıyor olmasına rağmen bu artış OECD ülkelerinin ihracat artışından nispi olarak daha azdır. Bu nedenle dışa yönelik mal talebinin artışı imalat sanayi üretim endeksi üzerinde azaltıcı bir etkiye neden olmuştur.

An application on the development of the manufacturing industry and openness: 1996-2011 case of Turkey

Turkey preferred and conduct export-led growth strategy after 1980 with 24 Ja- nuary Program. The concept of government policies are to make an investment on key sectors which are the gripping sectors of economy. Manufacturing in- dustry is an important sector for economies which are still not to complete their industrialization. Because this sector guarantee the wealth of a country. The reason of the high speed efficiency it is still the most dynamic sector in an economy. Also manufacturing industry has a geographical importance on the earth. It has an important share in gross domestic product and trade volume. The relationship between openness and development of manufacturing industry is positive and also the evolution of manufacturing subsectors have a great effect on the Turkish Economy. For this reason, this study examines the development of manufactu- ring industry and openness after 1980 for the period between 1996-2011 with an econometrical method. Especially after break year 2003, determining factor was domestic demand instead of openness. Therefore the effect is negative on ma- nufacturing production index.

PDF

___

AYDOĞUŞ, Osman ve ÇALIŞKAN, Elif, T., (2011); “Türkiye Ekonomisinde Endüstriyel Büyümenin Kaynakları: Girdi-Çıktı Modeli ile Amprik Bir Analiz (1985-2002)”, Ege Akademik Bakış, 11(4), ss. 499-510.
AYAŞ, Necla, (2011); “Türk İmalat Sanayi Sektörlerinin Stratejik Önem Analizi”, Ege Akademik Bakış, 11(4), ss. 525-535.
BAYSAN, Tercan ve BLİTZER, Charles, (1990); “Turkey’s Trade Liberalization in the 1980s and Prospects for its Sustain- ability”, in Arıcanlı, Tosun and Rodrik, Dani (eds.), The Political Economy of Turkey: Debt, Adjustment and Sustainability, New York: St. Martin’s Press.
DICKEY, David, A. ve FULLER, Wayne, A. (1979); “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unıt Root”, Journal of the American Statistical Association, 74:336, ss. 427-431.
DICKEY, David, A. ve FULLER, Wayne, A. (1981); “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, 49:4, ss. 1057-1072.
EDWARDS, Sebastian (1997); “Trade Policy, Growth and Income Distribution”, American Economic Review, 87: 2, ss. 205- 210.
ENGLE, Robert, F. ve GRANGER, Clive, W.J. (1987); “Co-Integration and Error Correction:Representation, Estimation, and Testing”, Econometrica, 55:2, ss.251–276.
ESER, Uğur, (1993); Türkiye’de Sanayileşme, Ankara: İmge Kitabevi.
GOLDBERG, Linda, S. (1990); “Meausiring External Opennes: The Index of Effective Exposure”, New York University, 56:7, ss. 990-1003.
GREGORY, Allan, W. ve HANSEN, Bruce, E. (1996); “Tests for Cointegration in Models with Regime and Trend Shifts”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 58:3, ss. 555-560.
KORKANKORKMAZ, Özge (2007); Gümrük Birliğinin Türkiye’de Sanayi Sektörüne Etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KWIATKOWSKI, Denis, PHILLIPS, Peter, C. B., SCHMIDT, Peter ve SHIN, Yongcheol (1992); “Testing the Null Hypothesis of Stationarity Against The Alternative of a Unit Root: How ,Sure Are We That Economic Time Series Have a Unit Root”, Journal of Econometrics, 54:1-3, ss. 159-178.
KÜÇÜKKİREMİTÇİ, Oktay, (2011); İmalat Sanayi ve Ana Sektörlerinin Performans, Yapısal Mekansal Özellikleri Açısından Değerlendirilmesi, Kalkınma Bakanlığı Raporu.
MACKINNON, James, G. (1991); “Critical Values for Cointegration Tests”, Queen’s Economic Departments Working Paper, 1227:1, ss. 1-17.
NELSON, Charles ve R., PLOSSER, Charles, I. (1982); "Trends and Random Walks in Macroeconomic Time Series: Some Evidence and Implications", Journal of Monetary Economics, 10, ss. 139 162.
PHILLIPS, Peter C.B. ve PERRON, Pierre (1988); “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 75:2, ss. 335-346.
SEYİDOĞLU, Halil, (1993); Uluslararası İktisat; Teori, Politika ve Uygulama, İstanbul: Ezgi Kitabevi.
SINGER, Hans, W. (1950); “The Distribution of Gains between Investing and Borrowing Countries”, American Economic Review, 40:2, ss. 473-485.
TANRISEVEN, Kemalettin, (2007); Dışa Açılma ve Büyüme: Türkiye İmalat Sanayi Örneği, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
TAYLOR, John, B. (1989); "The Evolution of Ideas in Macroeconomics", The Economic Record, 65, ss. 185-189.
TONUS, Özgür, (2007); “Opennes and Industrilization in Turkey After Customs Union”, MRPA Paper, November, 5214:7, ss. 193-214.
TÜİK, (2012); “İmalat Sanayi Eğilim İstatistikleri”, Veri Tabanı, http://tuikapp.tuik.gov.tr/sanayidagitimapp/sanayiegilim.zul (25.07.2012).
YAVİLİOĞLU, Cengiz, (2002); “Kalkınmanın Anlambilimsel Tarihi ve Kavramsal Kökenleri”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3:1, ss. 59-77.
YELDAN, Erinç, KÖSE, Ahmet, H. ve GÜNEŞ, Metin, Ö. (1997); “Input-Output Tablosu Sektör Tasnifine Göre Türkiye İmalat Sanayinde Yoğunlaşma Eğilimleri 1985-1993”, Ekonomik Yaklaşım. 8, ss.33-47.
ZIVOT, Eric ve ANDREWS, Donald, K. W. (1992); “Further Evidence On The Great Crash, The Oil Price Shock, and The Unit Root Hypothesis”, Journal of Business and Economic Statistics, 10:10, ss. 251-270.