Cari açığın sürdürülebilirliğinde para politikasının etkisi: Türkiye uygulaması

Türkiyede 2008 küresel krizinden sonra TCMB 2010 yılı sonundan itibaren yeni bir para politikası uygulamaya başlamıştır. Cari açık sorunu da özellikle 2001 yılından sonra ihracatın ithalatı karşılama oranındaki düşüşe bağlı olarak artış göstermiş ve sürdürülebilirliğine ilişkin kaygıları artırmıştır. Bu çalışmada, para politikasının cari açık üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Cari açığın GSYİHdeki payını temsil eden değişken ile bunu para politikası uygulamaları açısından etkileyen para arzı, reel faiz oranı ve reel döviz kuru değişkenleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. 2001:Q1-2012:Q4 verileri kullanarak, uzun dönemli ilişkiyi tahmin etmek için Johansen eşbütünleşme testi ve kısa dönem dinamikleri tahmin etmek için ise Vektör Hata Düzeltme Modeli uygulanmıştır. Araştırma bulgularımız, para arzındaki artışın cari açığı azalttığını; reel faiz oranının bu açığı artırdığını; reel döviz kurunun ise istatistiki olarak anlamsız olduğunu göstermektedir.

The ımpact of monetary policy on the sustainability of the current account deficit: the Turkish case

The Central Bank of the Republic of Turkey has started to implement the new monetary policy since late 2010, after 2008 global crisis. Turkeys current account deficit problem has especially increased in terms of the decrease in the ratio of exports to imports after 2001 crisis. That has raised the question on sustainability of current account deficit in Turkey. This paper has analyzed the impact of monetary policy on current account deficit for Turkey. The correlations between the ratio of current account deficit to gross domestic product variable and money supply, real interest rate and real exchange rate variables which impact in terms of monetary policys implements have been examined. We have used Johansen co-integration technique for finding long run correlations and Vector Error Correction Model to estimate the short run dynamics by using 2001:Q1-2012:Q4 data. Our findings indicate that the increase of money supply has decreased the current account deficit; the real interest rate has increased this deficit and the real exchange rate is also statistically insignificant.

PDF

___

BAŞÇI, Erdem; (2012), AB Krizi ve TCMB Para Politikası, Ankara, www.tcmb.gov.tr/yeni/duyuru/2012/Baskan_SDE.pdf, 12.12.2012.
BAYRAK, Gökhan; (2011) Türkiyede Cari Açık ve Cari Açığı Etkileyen Faktörlerin Ekonometrik Analizi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon, Haziran.
DICKEY, David Alan and Wayne Arthur FULLER; (1979), Dis- tribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root, Journal of the American Statistical Association, 74 (366), 42731.
DICKEY, David Alan and Wayne Arthur FULLER; (1981), Like- lihood Ratio Statistics for an Autoregressive Time Series with a Unit Root, Econometrica, 49, 105772.
ENDERS, Walter; (1995), Applied Econometric Time Series, John Wiley&Sons.Inc., USA.
GANİOĞLU, Aytül; (2012), Finansal Krizlerin Belirleyicileri Olarak Hızlı Kredi Genişlemeleri ve Cari İşlemler Açığı, Tür- kiye Cumhuriyet Merkez Bankası Çalışma Tebliği No: 12/31, Kasım.
GÖÇER, İsmet; (2013) Türkiyede Cari Açığın Nedenleri, Fi- nansman Kalitesi ve Sürdürülebilirliği: Ekonometrik Bir Analiz, Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Nisan 8(1), ss.213-242.
JOHANSEN, Soren and Katarina JUSELIUS; (1990), Maxi- mum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Application to the Demand for Money, Oxford Bulletin of Economic and Statistics, 52, 169210.
KARA, Hakan; (2012), Küresel Kriz Sonrası Para Politikası, TCMB Çalışma Tebliğ No:12/17, www.tcmb.gov.tr/research/ discus/2012/WP1217.php, 01.03.2013
OKTAR, Suat ve Levent DALYANCI; (2011), Türkiye Eko- nomisinde Para Politikasının Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F., Dergisi Cilt 30, Sayı 1 ss.1-22.
ÖZATAY, Fatih; (2012), Para Politikasında Yeni Arayışlar ve TCMB,TEPAV, http://www.tepav.org.tr/upload/ files/13268900343.Para_Politikasinda_Yeni_Arayislar_ve_ TCMB.pdf, 09.04.2013.
SIMS, Cristopher; (1980), Macroeconomics and Reality, Econometrica, 48 (1), 148.
TCMB (2013), 2013 Yılı Para ve Kur Politikası, Ankara, www.tcmb.gov.tr/yeni/duyuru/2012/Baskan_ParaPol13.php, 02.03.2013.
TCMB, Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, http://evds.tcmb.gov. tr/ 03.03.2013.
TOGAN, Sübidey ve Hakan BERUMENT; (2011) Cari İşlemler Dengesi, Sermaye Hareketleri ve Krediler, Bankacılar Dergisi, Sayı 78, ss.3-21.
TÜİK, Temel İstatistikler, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu. do?metod=temelist, 01.03.2013.
UTKULU, Utku; (1997), How To Estimate Long-Run Relation- ships in Economics: An Overview of Recent Developments, D.E.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 12 (2), 3948.
UTKULU, Utku, (2001), Türkiyede Dış Açıkların Belirleyicileri: Ekonometrik Bir İnceleme, Dokuz Eylül Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 16, Sayı 2, ss.113-132
ÜNSAL, Erdal; (2001), Makro İktisat, İmaj Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara.
YILMAZ Ömer ve Merter AKINCI; (2012) Türkiyede Cari Açıkların Belirleyicileri: Bir Zaman Serisi Analizi, TİSK Akade- mi, Cilt 7, Sayı: 14, ss.54-83.