NIETZSCHE FELSEFESİNDE APOLLON-DIONYSOS ya da VARLIK-OLUŞ KARŞITLIĞI

Nietzsche felsefesinde Apollon-Dionysos ya da Varlık-Oluş karşıtlığına odaklanan bu çalışma Nietzsche’nin Batı metafiziği karşısında, oluşu, yaşamı, arzu ve içgüdüleri olumlayan felsefesinde söz konusu karşıtlığın ne tür içerimlere sahip olduğunu serimleme amacı taşımaktadır. Buna göre Nietzsche’nin Yunan mitolojisinden almış olduğu Apollon Varlığı ve genel olarak Sokratik rasyonalizmde somutlaşmış olan düşünme tarzını ifade ederken, Dionysos ise olanca yıkıcılığı ve herhangi bir rasyonalistik indirgemeye direnen karakteri ile oluş ve yaşamı karakterize etmektedir. Her ne kadar metafiziğe ait düşünce tarzlarının eleştirisi bağlamında Apollonca olan karşısında büyük ölçüde Dionysosçu olana vurgu yapmış olsa da, Nietzsche’nin aslında karşıtlığın her iki yanına da kendi felsefesi bağlamında belli bir önem atfettiği söylenebilir. Bununla birlikte Apollonca olanın tüm bir metafizik düşünce geleneği boyunca hâkimiyeti karşısında Nietzsche, kendi felsefesinin başlangıç evrelerinde uzlaştırma çabası güttüğü söz konusu karşıtlığı, geç dönem felsefesinde, Dionysosça olan lehinde olacak şekilde dionysosça bir hakikat anlayışı tesis etme kaygısı içerisinde ele almıştır.

Anahtar Kelimeler:

Apollon ve Dionysos, Sokratik Rasyonalizm, Batı Metafiziği, Varlık ve Oluş, Nietzsche, Nietzsche

THE DİCHOTOMİES BETWEEN APOLLONİAN AND DİONYSİAN OR BEİNG AND BECOMİNG İN NİETZSCHE’S PHİLOSOPHY

This study focuses on the dichotomies between Apollonian and Dionysian or Being and Becoming in order to present the what kind of implications does Nietzschean philosophy, which affirms becoming, life, will, and instincts, have contrary to Western metaphysics in terms of the dichotomies in question. Accordingly, Apollo which is taken from Greek mythology represents Being and a way of thinking that has became concrete in Socratic rationalism whereas Dionysus, with his all destructiveness and resistance upon any rationalistic reduction, characterizes Becoming and life. Even though Nietzsche has favored what is Dionysian contrary to what is Apollonian in terms of the metaphysical ways of thinking, it can be claimed that he has attributed importance to the both sides of the opposition. However, Nietzsche, in his later philosophy, as to the prevalence of the Apollonian in the metaphysical thinking, endeavored to construct an understanding of truth in favor of the Dionysian about the abovementioned dichotomy which he has tried to resolve in his earlier philosophy.

Keywords:

Nietzsche, Nietzsche, Apollo and Dionysus, Socratic Rationalism, Western Metaphysics, Being and Becoming,

PDF

___

Nietzsche, The Will to Power, Translated by. Walter Kaufmann and R. J. Hollingdale, Random House, New York 1967.
G. Stauth, B. S. Turner, Nietzsche’nin Dansı, çev. Mehmet Küçük, Ark Yayınları, Ankara 1995.
Pierre Grimal, Mitoloji Sözlüğü “Yunan ve Roma”, çev. Sevgi Tamgüç, Sosyal Yayınları, İstanbul 1997.
Azra Erhat, Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul 1972.
Nietzsche, Tragedyanın Doğuşu, çev. İsmet Zeki Eyüboğlu, Say Yayınları, İstanbul 1997.
Senail Özkan, Nietzsche: Kaplan Sırtında Felsefe, Ötüken Yayınları, İstanbul 2004
Hüseyin Aydın, Metafizikçi Olarak Nietzsche, Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa 1984.
Allan Megill, Aşırılığın Peygamberleri, çev. Tuncay Birkan, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara 1998.
Peter Berkowitz, Nietzsche: Bir Ahlâk Karşıtının Etiği, çev. Ertürk Demirel, Ayrıntı Yayınları, İstanbul 2003.
Ofelia Schutte, Beyond Nihilism: Nietzsche Without Masks, The University of Chicago Press, Chicago 1984.
Gianni Vattimo, Nietzsche: An Introduction, Translated by. Nicholas Martin, Stanford University Press, Stanford, California 2001.
John Sallis, “Dionisus-In Excess of Metaphysics”, Exceedingly Nietzsche, ed. David Farrell Krell and David Wood, Rotledge Press, London and New York 1988.
Oruç Aruoba, “Çevirenin Notları”, Nietzsche, Dionysos Dithyrombosları, çev. Oruç Aruoba, Kabalcı Yayınları, İstanbul 1997.