Halk elindeki Akkaraman koyunlarından kasaplık kuzu üretiminde Hasmer ve Hasak etçi koyun tiplerinden yararlanma imkânları
Amaç: Bu çalışma, halk elindeki Akkaraman sürülerinde kasaplık kuzu üretiminde Hasak ve Hasmer etçi koyun tiplerinin koçlarından yararlanma imkânlarının araştırılması amacı ile yapıldı. Araştırmada Akkaraman ve bu ırkın Hasak ve Hasmer koçları ile melezlemesi sonucu elde edilen F1 melezi kuzuların büyüme, yaşama gücü ve besi performansları incelendi.Gereç ve Yöntem: Denemede 87 baş Akkaraman, 73 baş Hasmer x Akkaraman F1 ve 104 baş Hasak x Akkaraman F1 kuzunun doğumdan itibaren 150. güne kadar büyüme ve yaşama gücü özellikleri incelendi. Entansif beside ise ortalama 75 günlük yaşta sütten kesilen ve besi başı canlı ağırlıkları 19-24 kg olan 10 baş Hasak x Akkaraman F1, 10 baş Hasmer x Akkaraman F1 ile 10 baş Akkaraman erkek tekiz kuzu 70 gün süre ile gruplar halinde beslendi.Bulgular: Erkek kuzuların 150. gündeki canlı ağırlıkları ve farklı dönemlerdeki günlük canlı ağırlık artışlarına ait ortalamalar arasındaki farklar önemli (P0.126) bulundu. Hasmer x Akkaraman F1 kuzuların meradaki büyüme performansları diğer iki genotipten de daha düşük tespit edildi. Farklı genotipteki kuzuların sütten kesime kadarki yaşama güçleri arasındaki farklar önemsiz oldu. Entansif beside Hasmer x Akkaraman F1 erkek kuzularının besi sonu canlı ağırlıkları ve günlük canlı ağırlık artışları diğer iki genotipten de önemli seviyede (P
The possibilities to benefit from Hasmer and Hasak sheep types with Akkaraman sheep in breeders' flocks for slaughter lamb production
Aim: This trial was conducted to research the possibilities to benefit from Hasmer and Hasak sheep types with Akkaraman sheep in breeders' flocks for slaughter lamb production. In the study the growth characteristics, survival ability and fattening performances of Hasak x Akkaraman F1 and Hasmer x Akkaraman F1 crossbred and pure Akkaraman lambs were investigated.Materials and Methods: In the trial, the growth characteristic and survival ability of 87 head purebred Akkaraman, 73 head Hasmer x Akkaraman F1 and 104 head Hasak x Akkaraman F1 crossbred lambs were investigated. For investigation of fattening performance, 10 head Hasak x Akkaraman F1, 10 head Hasmer x Akkaraman F1 and 10 head pure Akkaraman male lambs at an average of 75 dayold and with a range of 19-24 kg live weights were fed intensively as groups for 70 days.Results: Differences in live weight and average daily weight gain of male lambs at day 150 and various periods were significant (P0.126). Hasmer x Akkaraman F1 crossbred lambs grew slower than the other two genotypes when they were fed on pasture. The differences between the genotypes for survival rates until weaning were insignificant. Hasmer x Akkaraman F1 crossbred lambs had higher (P
___
- Akçapınar H, 1981. Dağlıç, Akkaraman ve Kıvırcık kuzuları- nın entansif beside büyüme ve yemden yararlanma kabili- yeti üzerinde karşılaştırmalı araştırmalar. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 28, 112-129.
- Akçapınar H, Tekin ME, Kadak R, Akmaz A, Müftüoğlu Ş, 1992. Merinos, Alman Siyah Başlı Etçi x Merinos, Hamp- shire Down x Merinos ve Lincoln x Merinos (F1) kuzuların büyüme, besi ve karkas özellikleri. Hay Araş Derg, 2, 18-23. Akçapınar H, 2000. Koyun Yetiştiriciliği. 2. baskı, İsmat Mat- baacılık, Ankara, Türkiye, pp; 109-110.
- Akmaz A, Tekin ME, Tepeli C, Kadak R, 2000. Alman Siyah Baslı X Akkaraman ve Hampshire Down x Akkaraman me- lezi (F1 ve G1) erkek kuzuların besi performansı ve karkas özellikleri. Turk J Vet Anim Sci, 24, 7-16.
- Aktaş AH, Ankaralı B, Halıcı İ, Demirci U, Atik A, Yaylacı E, 2014. Growth traits and survival rates of Akkaraman lambs in breeder flocks in Konya Province. Turk J Vet Anim Sci, 38, 40-45.
- Aktaş AH, Gürkan M, Düzgün H, Sezgin A, 2001. Rasyon enerji seviyesinin Konya Merinosu ve melezi kuzularda besi per- formansı üzerine etkisi. Hay Araş Derg, 11, 9-15.
- Alcalde Aldea MJ, Sierra Alfranca I, 1993. Intensive fattening of Merino lambs in Extremadura. Body weight, growth, carcass yield and value of offal. Archivos de Zootecnia, 42, 161-172.
- Cengiz F, Eliçin A, Ertugrul M, Arık İZ, 1989. Akkaraman, Ile de France x Akkaraman (F1) Melezi, Anadolu Merinosu ve Ile de France x Anadolu Merinosu (F1) melezi erkek ku- zularında besi gücü ve karkas özellikleri. A.Ü. Ziraat Fak. Yay: 1145, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler, 632, Ankara, pp; 5-9.
- Çolak M, Tekin ME, Aktaş AH, Akay N, Canatan Yılmaz T, 2013. Fattening performance and carcass traits of lambs obtai- ned by crossing the Hasmer and Hasak sheep types with the Akkaraman breed. Turk J Vet Anim Sci, 37, 337-345.
- Çolakoğlu N, Özbeyaz C, 1999. Akkaraman ve Malya koyunla- rının bazı verim özelliklerinin karşılaştırılması. Turk J Vet Anim Sci, 23, 351-360.
- Düzgün H, 2002. Hasak koyun tipinin büyüme, besi ve karkas özelliklerinin Akkaraman ile karşılaştırılmalı olarak ince- lenmesi. Doktora tezi, S.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zoo- tekni Anabilim Dalı, Konya.
- Ekiz B, Altınel A, 2006. The growth and survival characteris- tics of lambs produced by commercial crossbreeding Kı- vırcık ewes with F2 rams with the German Black-Headed mutton genotype, Turk J Vet Anim Sci, 30, 507-512.
- Eliçin A, Cengiz F, Ertuğrul M, Askın Y, Arık İZ, 1989. Akkara- man Ve Ile De France x Akkaraman F1 melezi erkek kuzula- rında besi gücü ve karkas özellikleri. AÜ Zir Fak Yayınları: 1124, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler, 614, 26.
- Ertuğrul M, Eliçin A, Cengiz F, Askın Y, Arık İZ, 1989. Akka- raman ve Hampshire Down x Akkaraman melezi F1 erkek kuzularda besi gücü ve karkas özellikleri. AÜ Zir Fak Ya- yınları: 1125, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler, 615, 27.
- Esen F, Yıldız N, 2000. Production characteristics of White Karaman, Chios × White Karaman (F1) crossbred lambs. II. Fattening performance, slaughter and carcass characteris- tics. Turk J Vet Anim Sci, 215-222.
- German Federal Republic, Bayerische Landesanstalt für Tier- zucht Grub, 1990. Breeding value tests: Sheep. Zuchtvert- prüfungen: Schafe. Jahrestbericht, Bayerische Landesans- talt für Tierzucht Grub No: 27, 42, Anim Breed Abstr, 58, 3577.
- Goncagül T, 1997. Akkaraman, Alman Siyahbaş x Akkaraman F1 ve G1 kuzuların büyüme, besi ve karkas özellikleri. Dok- tora tezi, Ankara Ü Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Grumbach S, Nurnberg K, 1996. Fattening procedures for lambs. Neue Landvwirtschaft, 8, 70-72.
- Jensen NE, 1990. Performance testing of ram lambs in 1990. Anim Breed Abstr, 58, 7311.
- Kadak R, Akçapınar H, Tekin ME, Akmaz A, Müftüoğlu Ş, 1993. Alman Siyah Başlı Etçi x Akkaraman, Hampshire Down x Akkaraman, Alman Siyah Başlı Etçi x İvesi, Hamp- shire Down x İvesi (F1) kuzuların büyüme, besi ve karkas özellikleri. Hay Araş Derg, 3, 1-7.
- Minitab Inc, 2011. MINITAB: Minitab for Windows Version Release 16.1 State College, PA, USA: Minitab Inc.; 2011. Schoenian S, 2006. Maryland Small Ruminant Page. Cross- breeding for profit. http://www. sheepandgoat.com/artic- les/crossbreeding.html /Accessed at: 14.04.2014
- Tekin ME, Akmaz A, Kadak R, Nazlı M, 1993. Akkaraman, İve- si ve Merinos erkek kuzuların besi ve karkas özellikleri. Hay Araş Derg, 3, 98-102.
- Tekin ME, 1994. Merinos, Akkaraman ve İvesi koyunlarının bazı etçi ırklar ile melezlenmesinden elde edilen melez (G1) kuzuların süt emme dönemindeki büyümeleri. Eura- sian J Vet Sci, 10, 143-147.
- Tekin ME, Gürkan M, Karabulut O, Düzgün H, 2001. Merinos, Akkaraman ve İvesi ırklarının bazı etçi ırklar ile melezle- rinde (Hasmer, Hasak, Hasiv ve Linmer) performans test ve seleksiyon çalışmaları. I. Döl verimi ve yaşama gücü. Hay Araş Derg, 11, 1-8.
- Tekin ME, Gürkan M, Karabulut O, Düzgün H, 2005a. Perfor- mance testing studies and the selection of Hasmer, Hasak, Hasiv and Linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth. Turk J Vet Anim Sci, 29, 59-65.
- Tekin ME, Gürkan M, Karabulut O, Düzgün H, 2005b. Perfor- mance testing studies and the selection of Hasmer, Hasak, Hasiv and Linmer crossbreed sheep types: III. Fattening performance. Turk J Vet Anim Sci, 29, 67-73.
- Tufan M, Akmaz A, 2001. Güney Karaman (Karakoyun), Kan- gal-Akkaraman ve Akkaraman kuzularının farklı kesim ağırlıklarında besi performansları. Turk J Vet Anim Sci, 25, 125-130.
- TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu), 2013. Hayvansal Üre- tim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr / Erişim tarihi; 03.04.2014
- Yaqoob M, Merrell BG, Sultan JI, 2005. Comparison of three terminal sire breeds for weaning weight of lambs kept un- der upland grassland conditions in the north east of Eng- land. Pakistan Vet J, 25, 17-21.