AHMED ADNAN SAYGUN’UN OPUS 12 VİYOLONSEL-PİYANO SONATI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Ahmed Adnan Saygun’un müziğinin tarihsel çizgisinin, başlangıç ve bitiş tarihlerindeki yakın sapmalar dışında bugüne kadar yapılan araştırmalar dâhilinde incelendiğinde, üç dönemde ele alındığı görülmektedir. Ahmed Adnan Saygun, bu dönemlerin her birinde viyolonsel için birer eser bestelemiştir. Bu eserler kronolojik sıralamayla ilk dönemde Op. 12 Viyolonsel-Piyano Sonatı (1936), ikinci dönemde Op. 31 Solo Viyolonsel için Partita (1955), üçüncü dönemde ise Op. 74 Viyolonsel Konçertosu (1987) olmuştur. Bu üç eser içerisinde Op. 12 Viyolonsel-Piyano Sonatı, içerdiği özgün ritim anlayışı ve etnik Türk motifleri ile dikkati çekmektedir. Antik Yunan modları, pentatoni ve Türk makam müziği renklerinin eserin yapısal gereçleri olarak kullanılması, Saygun müziğinin karakteristik bir özelliği olarak dinleyici karşısına çıkmaktadır. Bu anlamda bu çalışma ile eser hakkında bilgi sahibi olmak isteyen müzik araştırmacılarına, eseri yorumlayacak çellistlere bir kaynak oluşturması amaçlanmıştır. Üç bölümden oluşan viyolonsel sonatı bir ilk evre eseri olmakla birlikte, Saygun’un pentatonizm üzerine resmî araştırmalarını ortaya koyduğu dönemin etkilerini göstermekte, makamsal etkiler görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Ahmed Adnan Saygun, viyolonsel, piyano, sonat, makam

An Analysis Of The Opus 12 Violoncello-Piano Sonata Of Ahmed Adnan Saygun

Examining the historical line of Ahmed Adnan Saygun’s music within the scope of the research which has been performed to the present, it can be seen that this matter of concern has been handled in three periods, except for the close deviations in the start and end dates. Ahmed Adnan Saygun composed a work for the cello in each of his composing periods and these pieces are according to chronological order in the first period Op. 12 Cello-Piano Sonata (1936), in second period Op. 31 Partita for Solo Cello (1955), in the third period Op. 74 Cello Concerto (1987). Among these three works, Op. 12 Cello-Piano Sonata draws attention with its unique understanding of rhythm and ethnic Turkish motifs. The usage of the Ancient Greek modes, pentatonism and the colors of Turkish maqam music as the structural tools of the piece constitute characteristic features of Saygun’s music. In this sense, with this study, it is aimed to create a resource for music researchers who want to have information about the Op. 12 Cello-Piano Sonata, and for cellists and pianists who will perform the work. The cello-piano sonata consists of three parts, and is a work showing the effects of the first period of Saygun during which he made research on pentatonism and the maqam systematic.

Keywords:

Ahmed Adnan Saygun, violoncello, piano, sonata, maqam,

PDF

___

Aracı, E. (2001). Ahmed Adnan Saygun Doğu-Batı Arası Müzik Köprüsü. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Doğangün, D. (2015). Ahmed Adnan Saygun’un Op.31 Viyolonsel İçin Solo Partitası’nın Tarihsel ve Yapısal Açıdan İncelenmesi (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
Güvençer, R. (2006). Ahmed Adnan Saygun’un Op.12 Viyolonsel-Piyano Sonatı’nı Teknik Açıdan ve Yoruma Yönelik İnceleyen Çalışma Kılavuzu (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
Gökalp, Z. (1972). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Varlık Yayınları.
Kolçak, O. (2005). Ahmed Adnan Saygun Biyografi. İstanbul: Kastaş Yayınevi.
Okyay, E. (2012) Ahmed Adnan Saygun’a Armağan. Ankara: Sevda-Cenap And Vakfı Yayınları.
Özöztürk, İ. (2021) Ahmed Adnan Saygun’un Op. 75 Bir Kumru Masalı Balesi’nin Müzikal Açıdan İncelenmesi (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Refiğ, Gülper (1991). Ahmed Adnan Saygun ve Geçmişten Geleceğe Türk Musikisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Salgar F. (2017). Türk Müziğinde Makamlar, Usuller ve Seyir Örnekleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Saygun, A. A. (1936) Türk Halk Mûsikîsi’nde Pentatonizm. İstanbul: İstanbul Matbaası.
Saygun, A. A.. (1985). “Gelenek, Milliyet ve Musikî”. Orkestra Dergisi, Yıl: 14, Sayı: 145.
Saygun, A. A. (1987). Atatürk ve Mûsikî. Ankara: Sevda-Cenap And Vakfı Yayınları.
Usmanbaş, İ. (1971). Müzikte Biçimler. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.