Ayşegül KARABAY, Bilge KUŞDEMİR KAYIRAN, Dilek IŞIK

The Investigation of Pre-service Teachers' Perceptions about Critical Reading Self-Efficacy

Problem Durumu: Bilginin h×zla ve y×ù×larak ilerlediùi 21.yy'da bilgi edinimi bireyler ve toplumlar için önemli bir kazan×m haline gelmiütir. Bilginin kullan×labilmesi için onun doùru anlaü×lmas×, yorumlanmas× ve bununla da kalmay×p bu bilginin doùruluùunun, yararl×l×ù×n×n ve gerekliliùinin de sorgulanmas× gerekmektedir. Bu becerilerin kazan×lmas×nda okuma etkinliùinin iülevi ve niteliùi önem kazanmaktad×r. Bireyin, okuma iülemi anlayarak ve zevk duyarak tamamland×ktan sonra yazar×n fikirlerini yorumlamas× ve bu konudaki baüka bilgiler ile karü×laüt×rarak ileri sürülen fikirleri eleütirmesi gerekir. Öùrencilerin eleütirel okur olmalar× için ise öncelikle öùretmenlerin eleütirel okur olmalar× gerekmektedir. Eleütirel düüünme becerisine sahip öùretmenler, eleütirel düüünmeye ortam haz×rlamaya daha istekli, sorduùu sorunun tek bir cevab× olmad×ù×nda kendi kafas×ndaki cevab×n d×ü×ndakileri de önemseyip dinleyen, öùrencinin sadece cevap verebilmesini deùil, soru sormas×n× da öùrenmesini hedefleyen deùiüime aç×k öùretmenlerdir. Bu alandaki öùretmen yeterliliùi öùrenme ortam×n× ve öùretim yöntemlerini etkileyecektir. Eùitim program×nda da yer alan eleütirel okuma becerilerinin öùretimi konusunda öùretmenlere büyük görevler düümektedir. Öùretmenlerin ise bu becerileri öùretebilmeleri için öncelikle kendilerinin sahip olmalar× ve anlamalar× gerekmektedir. Bu nedenle öùretmen yetiütirilmesinde, öùretmen adaylar×n×n hangi düzeyde bu bilgi ve becerilere sahip olduklar×n×n belirlenmesi gerekmektedir. Öùretmen adaylar×n×n hangi düzeyde eleütirel okuma becerisine sahip olduklar×n× belirlemek, öùretmen yetiütiren eùitim kurumlar×n×n nas×l daha nitelikli öùretmen yetiütirecekleri konusunda fikir vermesi aç×s×ndan önemlidir. Öùretmenlerin eleütirel düüünme ve okuma becerileri ile ilgili araüt×rmalara rastlanmakla birlikte, öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×lar×n×n incelendiùi herhangi bir araüt×rmaya rastlanmam×üt×r. Bu nedenle bu araüt×rma öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×lar×n× ç×karmas× aç×s×ndan önemli olduùu düüünülmektedir. Araüt×rman×n Amac×: Bu araüt×rman×n temel amac×, öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×lar×n× belirlemektir. Bu amaç doùrultusunda problem cümlesi; "Öùretmen adaylar×n×n cinsiyetleri, okuduklar× program, s×n×f düzeyleri ve akademik baüar×lar×na göre eleütirel okuma öz-yeterlik alg×lar× farkl×laümakta m×d×r?" üeklinde belirlenmiütir. Bu amaç doùrultusunda aüaù×daki sorulara cevap aranm×üt×r. x Öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×lar× nas×ld×r? x Öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg× ölçeùinden ald×klar× puanlar cinsiyete göre göre anlaml× bir üekilde farkl×l×k göstermekte midir? x Öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×lar× ölçeùinden ald×klar× puanlar s×n×f düzeyine göre göre anlaml× bir üekilde farkl×l×k göstermekte midir? x Öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×lar× ölçeùinden ald×klar× puanlar öùrenim gördükleri programa göre anlaml× bir üekilde farkl×l×k göstermekte midir? x Öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×lar× ölçeùinden ald×klar× puanlar akademik baüar×lar×na göre anlaml× bir üekilde farkl×l×k göstermekte midir? Araüt×rman×n Yöntemi: Betimsel araüt×rma yöntemlerinden genel tarama modeli kullan×lm×ü olan bu çal×ümada, öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×lar× belirlenmiütir. Bu amaç doùrultusunda öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×lar× çeüitli deùiükenler (cinsiyet, öùrenim gördüùü program, s×n×f düzeyi ve akademik baüar×) aç×s×ndan incelenmiütir. Araüt×rmaya, 2012-2013 Öùretim Y×l× Bahar Yar×y×l×'nda, Türkiye'nin güneyinde yer alan bir üniversite'nin Eùitim Fakültesi úlköùretim Bölümü'nün S×n×f Öùretmenliùi, Okulöncesi Öùretmenliùi, Fen ve Teknoloji Öùretmenliùi, Sosyal Bilgiler Öùretmenliùi Ana Bilim Dallar× ve Türkçe Eùitimi Bölümü'nde öùrenim gören 594 öùretmen aday× kat×lm×üt×r. Bu öùretmen adaylar×n×n, 394'ü k×z, 200'ü erkektir. Öùretmen adaylar×ndan 155'i birinci s×n×f, 167'si ikinci s×n×f, 156's× üçüncü s×n×f ve 116's× dördüncü s×n×f olup; 124'ü s×n×f öùretmenliùi, 90'× sosyal bilgiler öùretmenliùi, 130'u fen ve teknoloji öùretmenliùi, 127'si okul öncesi öùretmenliùi ve 123'ü Türkçe eùitimi bölümünde öùrenim görmektedir. Araüt×rmada veri toplama arac× olarak "Eleütirel Okuma Öz-yeterlik Alg× Ölçeùi" kullan×lm×üt×r. Araüt×rmada nicel veriler üzerinde baù×ms×z gruplar t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yap×lm×üt×r. Araüt×rman×n Bulgular×: Araüt×rmadan elde edilen bulgulara göre öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×lar× orta düzeyin üstündedir. Bu çal×ümada, öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×s× cinsiyet, akademik baüar×s×, öùrenim gördüùü program ve s×n×f düzeyi gibi çeüitli deùiükenler aç×s×ndan incelenmiütir. Buna paralel olarak araüt×rmadan elde edilen diùer bulgular da öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×lar×n×n cinsiyete, öùrenim gördüùü programa ve akademik baüar×ya göre fakl×l×k gösterdiùi ancak okuduùu s×n×f düzeine göre farkl×l×k göstermediùidir. Öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×s×n×n cinsiyet aç×s×ndan k×zlar, akademik baüar×ya göre ise 3.00 ve üstü lehine olduùu bulunmuütur. Öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×s×n×n öùrenim gördüùü programa göre Türkçe Eùitimi Bölümü lehine olduùu bulunmuütur. Türkçe Eùitimi Bölümü'nün lisans program× incelendiùinde alt×nc× yar×y×lda "Anlama Tekniùi II: Okuma Eùitimi" dersinin içeriùinde okuma türleri baül×ù× alt×nda eleütirel okuman×n yer ald×ù× görülmüütür. Bu ders kapsam×nda öùretmen adaylar×n×n eleütirel okumaya yönelik bilgilerinin ve fark×ndal×klar×n×n att×ù× söylenebilir. Araüt×rman×n Sonuçlar× ve Önerileri: Bu araüt×rmada öùretmen adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterlik alg×s×n×n orta düzeyin üstünde olduùu bulunmuütur. Ayr×ca, öùretmen adaylar×n×n cinsiyet, öùrenim gördüùü program, akademik baüar× aç×s×ndan eleütirel okuma öz-yeterlik alg×lar×n×n fark

Öğretmen Adaylarının Eleitirel Okuma Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi

Problem Statement: Teachers have important roles in teaching critical reading skills that already exist in the curriculum. Teachers themselves should have critical reading skills and be able to identify them so as to be able to teach these skills to their students. Therefore, it becomes necessary to determine the extent to which pre-service teachers have acquired knowledge and skills regarding critical reading and the training of teachers. Determining pre-service teachers' critical reading skill is significant since it may provide ideas for the teacher training institutions as to how to train more qualified teachers. While some studies about the critical thinking and reading skills of teachers exist in the literature, no study investigating the critical reading self-efficacy perceptions of preservice teachers was found. Therefore, this study is important in revealing the critical reading self-efficacy perceptions of pre-service teachers. Purpose of the Study: The main objective of this study is to determine teachers' perceptions about their self-efficacy on critical reading. In this respect, the present study seeks answers to such questions as "What is the level of pre-service teachers' sense of self-efficacy on critical reading?" and "Do teachers' senses of self-efficacy on critical reading differ according to their graduation programs, grade levels, genders and academic achievements?" Method: This study designed according to the cross-sectional survey model was conducted with 594 pre-service teachers from different departments

PDF

___

Akbiyik, C. (2002). Eleütirel düüünme eùilimleri ve akademik baüar× [Critical thinking tendencies and academic achievement] (Unpublished master's thesis). Hacettepe University, Ankara.
Akyol, A. (2011). 2005 şlköùretim ikinci kademe Türkçe dersi öùretim program×nda eleütirel okuma [Critical reading in 2005 curriculum of Turkish course in secondary stage of elementary education] (Unpublished master's thesis). Afyon Kocatepe University, Afyon.
Andrew, S. (1998). Self-efficacy as a predictor of academic performance in science, Journal of Advanced Nursing, 14(6), 436-442.
Bandura, A. (1986). Social foundation of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning, Educational Psychologist, 28(2), 117-148.
Bandura, A. (1997). Self eff×cacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman and Company.
Bardakci, M. (2010). Muhakeme yanl×ülar× hakk×nda fark×ndal×k yaratman×n eleütirel okuma geliüimi üzerine etkisi [The effect of awareness raising about judgement errors on the improvement of critical reading] (Unpublished doctoral thesis). Gazi University, Ankara
Barry J., Zimmerman, B. J., & Kitsantas, A. (2005). Homework practices and academic achievement: The mediating role of self-efficacy and perceived responsibility beliefs, Contemporary Educational Psychology, 30(4), 397-417.
Besoluk, S., & Onder, I. (2010). Öùretmen adaylar×n×n öùrenme yaklaü×mlar×, öùrenme stilleri ve eleütirel düüünme eùilimlerinin incelenmesi [The investigation of pre-service teachers' learning approaches, learning styles and critical thinking tendencies]. şlköùretim Online, 9(2), 679- 693.
Bikmaz, H. F. (2004). S×n×f öùretmenlerinin fen öùretiminde öz yeterlilik inanc× ölçeùinin geçerlik ve güvenirlik çal×ümas× [The validity and reliability of self- efficacy belief scale in the science education of elementary education teachers]. Milli Eùitim Dergisi,161.
Buyukozturk, S., Kilic-Cakmak, E., Akgun, O. E., Karadeniz, S., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araüt×rma yöntemleri [Scientific research method]. Ankara: Pegem Akademi.
Cadiero Kaplan, K., & Smith, K. (2002). Literacy ideologies: critically engaging the language arts curriculum, Language Arts, 79, 372-381.
Cam, B. (2006). şlköùretim öùrencilerinin görsel okuma düzeyleri ile okuduùunu anlama, eleütirel okuma ve Türkçe dersi akademik baüar×lar× aras×ndaki iliüki [The relationship of elementary school students' between their visual reading levels, reading comprehension, critical reading and academic achievements at Turkish course] (Unpublished master's thesis). Eskiüehir Osmangazi University, Eskiüehir.
Cetin, A. (2008). S×n×f öùretmeni adaylar×n eleütirel düüünme gücü [The critical thinking power of pre-service elementary education teachers] (Unpublished master's thesis). Uludaù University, Bursa.
Decker, N. C. (1993). Teaching critical reading through literature. ERIC Document Reproduction Service, No: ED363869
Demirel, O., & Sahinel, S. (1999). Çoklu zeka kuram× ve düüünme becerileri ile ilköùretim dördüncü s×n×f Türkçe Dersinde tümleüik dil becerilerinin geliütirilmesi [The development of integrated language skills in elementary 4th grade Turkish course through multiple intelligence theory and thinking skills]. Dil Dergisi, 80, 19-31.
Doganay, A., Tas, M.A., & Erden, S. (2007). Üniversite öùrencilerinin bir güncel tart×ümal× konu baùlam×nda eleütirel düüünme becerilerinin deùerlendirilmesi [The evaluation of critical thinking skills of university students about a current controversial topic]. Kuram ve Uygulamada Eùitim Yönetimi, 52, 511-546.
Flemming, L. E. (2011). Reading for thinking (sevent edition). Boston: Houghton Mifflin Company
Gelen, I. (1999). şlköùretim okullar× dördüncü s×n×f öùretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde düüünme becerilerini kazand×rma yeterliliklerinin deùerlendirilmesi [The evaluation of the teaching efficacies of elementary education teachers at 4th grade level about teaching thinking skills in social studies course] (Unpublished master's thesis). Çukurova University, Adana.
Goddard, R. D., Hoy, W. K., & Woolfolk Hoy, A. (2000). Collective teacher efficacy: its meaning, measure, and effect on student achievement. American Education Research Journal, 37, 479-507.
Gurcan, A. (2005). Bilgisayar özyeterliùi alg×s× ile biliüsel öùrenme stratejileri aras×ndaki iliüki [Relationship between computer self-efficacy and cognitive learning strategies]. Eùitim Araüt×rmalar× Dergisi, 19, 179-193.
Hayran, I. (2000). şlköùretim öùretmenlerinin düüünme beceri ve iülemlerine iliükin görüüleri [The opinions of elementary education teachers about thinking skills and operations] (Unpublished master's thesis). Afyon Kocatepe University , Afyon.
Haahr, J. H., & Hansen, M. E. (2006). Adult skills assessment in Europe: Feasibility study. Policy and business analysis final report. Copenhagen: Danish Technological Institute.
Hoy, A. W., & Spero, R. H. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: A comparison of four measures. Teaching and Teacher Education, 21(4), 343-356.
Isik, H. (2010). Lise öùrencilerinin eleütirel okuma seviyeleri ve eleütirel okuma seviyeleri ile eleütirel düüünme eùilimleri ve okuma s×kl×klar× aras×ndaki iliüki [The relationship between high school students' critical reading levels, critical thinking levels and reading frequencies] (Unpublished master's thesis). Eskiüehir Osmangazi University, Eskiüehir.
Ipsiroglu, Z. (1989). Düüünmeyi öùrenme ve öùretme [Learning and teaching how to think]. şstanbul: Afa Yay×nc×l×k
Karabay, A. (2012). Eleütirel okuma-yazma eùitiminin Türkçe öùretmeni adaylar×n×n akademik baüar×lar×na ve eleütirel okuma- yazma düzeylerine etkisi [The effect of critical reading-writing education on pre-service teachers of Turkish of academic achievements and reading-writing levels] (Unpublished doctoral thesis). Çukurova University, Adana.
Karabay, A. (2013). Eleütirel okuma öz-yeterlik alg× ölçeùinin geliütirilmesi [The development of critical reading self-efficacy perceptions scale]. Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araüt×rma Projesi, Proje No: EF2012BAP16.
Karakus, K. E. (2007). şlköùretim beüinci ve sekizinci s×n×f öùrencilerinin hikâye ve deneme türü metinlerindeki okuduùunu anlama becerilerinin karü×laüt×r×lmas× (Kütahya ili örneùi) [The comparison of elementary education fifth and eighth graders' reading comprehension in story and essay texts (sample of the province of Kütahya)] (Unpublished master's thesis). Gazi University, Ankara.
Karasakaloglu, N., Saracaloglu, S. A., & Yilmaz Ozelci, S. (2012). S×n×f öùretmeni adaylar×n×n eleütirel okuma öz-yeterliklerine iliükin alg×lar× [Primary school teachers' critical reading self-efficacy perceptions]. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 9(19), 405- 422.
Karasar, N. (2006). Bilimsel araüt×rma yöntemi [Scientific research method]. Ankara: Nobel Yay×n Daù×t×m.
Kokdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlar×nda karar verme ve problem çözme [Decision- making and problem-solving in ambiguous situations]. (Unpublished doctoral thesis). Ankara University, Ankara.
Kucukoglu, H. (2008). şngilizce öùretmen adaylar×n×n eleütirel okumaya yönelik özyeterlik alg×lar× [The critical reading self-efficacy perceptions of English Language Teaching pre-service teachers] (Unpublished master's thesis). Dicle University, Diyarbak×r.
Kucukyilmaz, A., & Duban, N. (2006). S×n×f öùretmeni adaylar×n×n fen öùretimi öz- yeterlik inançlar×n×n artt×r×labilmesi için al×nacak önlemlere iliükin görüüleri [The views of elementary education pre-service teachers' about the precautions that can be taken to improve the science education self-efficacy beliefs]. Yüzüncü Y×l Üniversitesi Eùitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 1-23.
Kurum, D. (2002). Öùretmen adaylar×n×n eleütirel düüünme gücü [The critical thinking power of pre-service teachers] (Unpublished master's thesis). Anadolu University, Eskiüehir.
Kurum, D. (2003). Eleütirel düüünme ve öùretimi [Critical thinking and training]. Anadolu Üniversitesi Eùitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 141-158.
Lent, R. W., Brown, S. D., & Larkin, K. C. (1984). Relation of self-efficacy expectations to academic achievement and persistence. Journal of Counseling Psychology, 31, 356-362.
McDaniel, C. (2004). Critical literacy: A questioning stance and the possibility for change. International Reading Association, 472-481.
Ozcelik, H. (2006). şlköùretimde çal×üan öùretmenlerin bilgisayar özyeterlikleri: Bal×kesir ili örneùi [Self-efficacies of elementary school teachers about computers: Sample of the province of Bal×kesir] (Unpublished master's thesis). Anadolu University, Eskiüehir.
Ozcinar, H. N. (1996). Enhancing critical thinking skills of preparatory university students of english at intermediate level [Enhancing critical thinking skills of preparatory university students of english at intermediate level] (Unpublished doctoral thesis). Middle East Technical University, Ankara.
Ozensoy, A. U. (2011). Eleütirel okumaya göre düzenlenmiü sosyal bilgiler dersinin eleütirel düüünme becerisine etkisi [The effect of social studies course arranged according to critical reading on the critical thinking skill] (Unpublished doctoral thesis). Gazi University, Ankara.
Oziüik, A. (1997). şlköùretim alt×nc× s×n×flarda Türkçe öùretiminde yeni teknikler kullanarak metin anlamay× geliütirme [Imporving the reading comprehension by using new new techniques in elementary school sixth grade Turkish education] (Unpublished master's thesis). Marmara University, şstanbul.
Ross, J. A. (1994). Beliefs that make a difference: the origins and impacts of teacher efficacy. Paper presented at the Annual Meeting of the Canadian Association for Curriculum Studies, June.
Sadioglu, O., & Bilgin, A. (2008). The relationship between critical reading skills of elementary school students and their gender and the educational level of their parents. Elementary Education Online, 7(3), 814-822.
Senemoglu, N. (2007). Learning improvement and teaching. Ankara: Gönül Publication.
Sahinel, S. (2001). Eleütirel düüünme becerileri ile tümdeüik dil becerilerinin geliütirilmesi [The improvement of critical reading skills and integrated language skills]. (Unpublished doctoral thesis). Hacettepe University, Ankara.
Topcuoglu Unal, F., & Sever, A. (2013). Türkçe öùretmeni adaylar×n×n eleütirel okumaya yönelik özyeterlik alg×lar×[Sense-efficacy perceptions of Turkish teacher candidates' for critical reading]. Dil ve Edebiyat Eùitimi Dergisi, 6, 33-42.
Tschannen-Moran, M., Woolfolk Hoy, A., & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: its meaning and measure. Review of Educational Research, 68, 202-248.
Tumkaya, S., Aybek, B., & Aldag, H. (2009). An investigation of university students' critical thinking disposition and perceived problem solving skills. Eurasian Journal of Educational Research, 36, 57-54.
Ulgen, G. (1997). Educational Psychology, concepts principles, methods, theories and applications. Ankara: Kurtiü Printing Press.
Unal, E. (2006). şlköùretim öùrencilerinin eleütirel okuma becerileri ile okuduùunu anlama ve okumaya iliükin tutumlar× aras×ndaki iliüki [The relationship between the critical reading skills of elementary school students and their reading comprehension and attitudes towards reading]. (Unpublished master's thesis). Eskiüehir Osmangazi University, Eskiüehir.
Yesilpinar, M. (2011). S×n×f öùretmenlerinin ve öùretmen adaylar×n×n eleütirel düüünmenin öùretimine yönelik yeterliklerine iliükin görüüleri [The views of elementary education teachers and pre-service teachers about the efficacies of critical thinking instruction] (Unpublished master's thesis). Çukurova University, Adana.
Yildirim, C. A. (2005). Türkçe ve Türk dili ve edebiyat× öùretmenlerinin eleütirel düüünme becerilerinin incelenmesi [The investigation of Turkish and Turkish language and literature education teachers' critical thinking skills] (Unpublished master's thesis). Zonguldak Karaelmas University, Zonguldak.
Zayif, K. (2008). Öùretmen adaylar×n×n eleütirel düüünme eùilimleri [The critical thinking tendencies of pre-service teachers] (Unpublished master's thesis). Abant şzzet Baysal University, Bolu.
Zimmerman, B. J. (1995). Self-efficacy and educational development. In A. Bandura (Ed.), Self-efficacy in changing societies (pp. 202-231). New York: Cambridge University Press.
Zusho, A., & Pintrich, P. R. (2003). Skill and will: the role of motivation and cognition in the learning of college chemistry. International Journal Of Science Education, 25(9), 1081-1094.