Bolu, Ankara, Sakarya ve İzmir illerindeki kanatlı mezbahanelerinden elde edilen etlik piliçlerin et ve karaciğerlerinde klenbuterol kalıntıların incelenmesi

Bu çalışma Türkiye'de kanatlı sektöründe anabolik amaçlı olarak beta agonistlerden olan klenbuterolün kullanılıp kullanılmadığını araştırmak ve bunu tüketen insanların risk altında olup olmadığını belirlemek amacıyla yapıldı. Bunun için Sakarya, Bolu, Ankara ve İzmir olmak üzere dört ilden 96 adet tavuk eti ve 96 adet tavuk karaciğeri toplanıldı. Stok standartlar hazırlandıktan sonra, kalibrasyon eğrisi çizildi. Kör örneklere standartlar katılarak geri alımlar tespit edildi. Karaciğerde ve ette geri alımlar sırasıyla %60.26 ve %62.15 bulundu. Toplanan 192 tavuk eti ve karaciğer örneği GC-MS metoduyla analize alındı. Örnekler katı faz özütlemeden geçirilerek çoklu kalıntı metoduyla ve GC-MS yöntemiyle analiz edilmiştir. Cihazın tespit limiti 2.5ug/kg olarak belirlendi. Yapılan analizler sonucunda herhangi bir örnekte klenbuterol kalıntısının tespit edilmemiş olması, tüketici sağlığı yönünden memnuniyet verici bulundu. Sonuçlar Türk Gıda Kodeksi Tebliğine göre ppb düzeyinde değerlendirildi (2002/30). Ülkemiz açısından tüketici sağlığının korunabilmesi için gerek kanatlı ve gerekse kırmızı etlerde klenbuterol ve diğer anabolik amaçlı hormonlar yönünden sürekli olarak kalıntı analizlerinin daha fazla örnekte çalışılması gerektiği sonucuna varıldı.

The research of clenbuterol residues in liver and meat of broilers collected from hatcheries in Ankara, Bolu, Sakarya and İzmir provinces

This study was carried out to research if clenbuterol,a beta agonist was used for anabolic purposes in the poultry sector in Turkey and to detect if people consumed these products were under the risk. For the research, from four cities, Sakarya, Bolu, Ankara and İzmir 96 pieces of chicken meat and 96 pieces of chicken liver are collected season-ly. After the preparation of stock standarts the calibration graphic is prepared. The standarts are added to blanc samples by determining the recovery. In liver and meat the recovery in row are found as 60.26 % and 62.15 °/o. The collected 192 chicken meat and liver samples are taken into analyse by GC-MS methot. The samples are analyzed by passing through solid -phase extraction (CISfillling substance tiny colon) by multiresidue methot and by GC-MS application. The lovest determination level of the apparatus is determination for clenbuterol 2.5 ppb. At the end -of these analyses, it was evaluated to be good from the human health point of view since no clenbuterol was detected inany samples. The results are evaluated onppb level according to Turkish Nutrition Codex Announcement (2002/30). It is concluded that more studies should be carried out, to analyse and to monitor the poultry meat and beef for clen-buterol and the other anabolic hormons, and by means of this to protect consumer health in Turkey.

PDF

___

1- ABUKHALAF K, VON DEUTSCH DA, PARKS BA, WINESKİ L, PAULSEN, D, ABOUL-ENEIN HY, POTTER DE. (2000). Comparative analytical quantitation of clenbuterol in biological matrices using GC-MS and EIA. Biomed. Chromatogr. 14: 99-105.
2- ANON (1986). Concerning examination of animals and fresh meat for the presence of residues. J. Eur. Com. 1: 223-18.
3- ANON (1998). Rıdascreen, Clenbuterol fast. Enzyme immunoassay for the quantitave analysis of clenbuterol and other Beta–agonists. Biopharm Gmbh, Darmstadt, Germany.
4- DAIRYMPLE RH, BAKER PK, GINGER PE, INGLE, PENSACK DL, RICKS CA. (1984). A repartitioning agent to improve carcass composition of broilers. Poultry Sci. 63: 2276-2383.
5- DEGROODT JM, BUKANSKİ BW, BEERNAERT H, COURTNEYN D. (1989). Clenbuterol residue analysis by HPLC-HPTLC in urine and animal tissues. Lebens. Unt. Forsh. 189: 128-131.
6- EDDINS C, HAMANN J, JOHNSON K. (1985). HPLC Analysis of clenbuterol, a betaadrenergic drug, in equine urine. J. Chromatogr. Sci. 23: 221-227.
7- FIEMS LO. (1987) Effect of beta- adrenergic agonists in animal production and their mode of action. Anal. Zootech. 36: 271-290.
8- GINKEL CA, STEPHANY RW, ROSSUM HJ. (1992). Development and validation of multiresidue method for beta-agonists in biological samples and animal feed. J. Ass. Off Anal. Chem. Int. 75: 554-560.
9. HEINRICH H, MEYER D, LUCIA M. (1991). The Pharmacokinetics and residues of clenbuterol in veal calves. J. Anim. Sci. 69: 4538-4544.
10- KAYA S, PİRİNÇÇİ İ. (1997). Gelişmeyi hızlandırıcılar ve yem katkı maddeleri. İçinde: S. KAYA, İ. Pirinçci, ve A. Bilgili. Cilt 1-2. 1.Baskı. Medisan Yayın Serisi. ANKARA. p.:50-259-271.
11- KAYA S, ÜNSAL A. (2000). Besinlerde ilaç kalıntıları. İçinde: Veteriner Uygulamalı Farmakoloji. Editörler: S. Kaya, İ. Pirinçci ve A. Bilgili. Cilt 2. 2.Baskı. Medisan, Ankara, s.: 728-729.
12- MALLUCELLI A, RIZZO A, MEYER HHD.(1995). Purification of clenbuterol, salbutamol, and terbutaline by immunoaffinity chromatography (IAC). Archiv –fur-lebensmittel-hygiene. 46: 101-103.
13- MARTINEZ JF. (1990). Food Poisoning related to comsuption of illicit -agonist in liver.Lancet. 33: 1311.
14- MEYER HHD, RINKO L, DURSH I. (1991). Residue screening for the -agonists clenbuterol, salbutamol and cimaterol in urine enzym immunoassay and high performance liquid chromatography. J Chromatogr. 564: 551-556.
15- NAZZAL CA. (1985). The clinical pharmacology of clenbuterol. Southwest. Vet. 36: 121-125.
16- OCAMPO L, CORTES U, SUMANO H, AVILA E. (1998). Use of low doses of clenbuterol to reduce incidence of ascites syndrome in broilers. Poultry Sci. 77: 1297-1299.
17- PULCE C, LAMASION D, KECK G, BOSTVIRONNOIS C, NICOLAS J, DESCOTES J. (1991). Collective human food poisonings by clenbuterol residues in veal liver. Vet. Hum. Toxicol. 3: 120-128.
18- RIAZ S S, TOMLINSON D R. (1999). Clenbuterol stimulates neurotropic support in streptozotocin-diabetic rats. Diabetes, Obesity and metabolism. 43-51.http // www. Biomed 2. man. ac. Uk / tomlinsonn / riaz % 20 diabetes %20 obes 520 metab 5201999 .pdf
19- ROMBOLI I, TURI RM, GIULIOTTI L, PREZIUSO G, CAMPODONI G, GIAN- FALDONI D, SACCHI P. (1997). Further investigations on the effect of clenbuterol on performances, carcass composition, meat characteristics and residues in some organs and tissues mus- covy ducks. Arch.Geflügelk. 61: 28-32.
20- ŞANLI Y. (1999). Veteriner Klinik Farmakoloji ve İlaçla Sağaltım İlkeleri. Editör. Y.Şanlı. 3. Baskı. Özkan Matbaası. Ankara. s.:465-470.
21- TAKAHASHI K, AKIBA Y, HORIGUCHI M. (1993). Effects of a beta-adrenergic agonist on performance carcass composition hepatic microsomal mixed function oxidase and anti body production in female broilers treated with or without corticosterone. Br. Poultry Sci. 34: 167-175
22- TÜRK GIDA KODEKSİ YÖNETMELİĞİ. (1997). 16 Kasım 1997 Tarih ve 23172 Sayılı Resmi Gazete.
23- TÜRK GIDA KODEKSİ TEBLİĞİ. (2002). Hayvansal Kökenli Gıdalarda Veteriner İlaçları Maksimum Kalıntı Limitleri Tebliği. 28 Nisan 2002 Tarih ve 24739 Sayılı Resmi Gazete. Tebliğ No: 2002 / 30.
24- WILEY J. (1988). A rapid liquid solid extraction procedure for the quantification of clenbuterol in urine. Biomed. Environ.Mass. Spectrum. 17: 415-416.