Ankara Yöresinde Yetiştirilen Akkaraman Kuzularda Serum Bakır,Çinko ve Kobalt Düzeyleri
Bu çalışmada, Ankara Beypazarı ve Polatlı yöı·esinde mera (ekstansif) şartlarında, 6-12 aylık 50 kuzuda ve
ağıl (entansif) şartlarında Etlik Merkez Veteriner Kontrol veAraştımıa Enstitüsü'nde yetiştirilen aynı yaş ve ırktaki
10 kuzuda serum bakır, çinko ve kobalt düzeyleri araştırılmıştır.
Elde edilen kuzu kan serumlarındaki bakır çinko ve kobalt değerleri Etlik Merkez Veteriner Kontrol ve
Araştırma Enstitüsü'nün Biyokimya Laboratuvarı'nda bulunan Perkin Elmer AA 800AtomikAbsorpsiyon ve buna
bağlı Perkin Elmer THGA AS 800 Trmisverse Heated Graphite Atomizer aletlerinde saptanmıştıı: Yapılan laboratuvar
çalışmaları sonucu Beypazarı yöresinde bakır değeri ortalama 1.21 ppm çinko değeri ortalama 0.95 ppm ve
kobalt değeri ortalama 3. 79 ppb, Polatlı yöresinde bakır değeri ortalama 1.89 ppm, çinko değeri ortalama 1.24 ppm
ve kobalt değeri ortalama 3.38 ppb, Etlik Merkez Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü'nde ağıl şartlarında
bakılan kuzularda bakır değeri ortalama 1.38 ppm çinko değeri ortalama 0.97 ppm ve kobalt değeri ortalama 2. 70
ppb olarak bulunmuştuı:
Araştırınada elde edilen bulgular doğrultusunda iz elementler arası sinerjetik ve antagonistik etkileşimierin
yöre hayvanlarının sağlığı üzerine olumsuz herhangi bir etkiye neden olmadığı istatistiksel olarak saptanmıştır.
Bu araştıı·ına ile Ankara yöresinde, mera hayvancılığının yetiştiriciler açısından ekonomik değerini sürdürdüğünü
ve sadece mera besiciliğinde dahi yapılan çalışmalardan azımsanmayacak kadar gelir elde etmelerinin mümkün
olduğu gösterilmiştiı:
Serum Copper, Zinc and Cobalt Levels in Akkaraman Lambs Bred in Ankara Region
In this study, serum copper, zinc and cobalt levels were researched in 6-12 month-old 50 lambs bredin Ankara
Beypazarı and Polatlı region, under the pasture conditioııs, and in 6-12 month-old 10 lambs bredin Etlik Central
Veterinary Control and Research Institute under sheepfold conditions.
The levels (amounts) of serum copper zinc and cobalt were detected by using Perkin Elmer AA 800 Atomic
Absorbtion and, to be connected this, Perkin Elmer THGA AS 800 Transverse Heated Graphite Atomizer in the
Biochemistry Laboratory of Etlik Central Veterinary Control and Research Institute.
___
- ALTINTAŞ A, UYSAL H, YILDIZ S,
GONCAGÜL T (1990). Akkaraman ve
melezlerinde serum ve yapağı örneklerinde
karşılaştırmalı mineral durumu. Lalahan Hay
Araş Enst Derg, 30(1-4): 40-56.
- ARAS K, ERSEN G (1970). Klinik
Biyokimya IV. Ankara Üniversitesi Basımevi,
1191.
- ASI T (1983). Elazığ yöresinde koyun ve
sığırlarda normal ve hastalıklı durumlarda kan
serumunda Cu, Ca, Mg ve Anorg.P değerleri
üzerinde araştırmalar. Doğa Bil Derg Vet ve
Hayv, 7: 219-231.
- BAYŞUN,DÜNDARY,BAYRAKS (1984).
Koyun ve kuzularda yün ve kan bakır değerleri
arasındaki ilişki ve bunun diagnostik önemi.
Doğa Bil Derg, 8(1): 117-122.
- BIRES J, KOVAC G, VRZGULA L (1991).
Mineral profıle of serum in experimental copper
intoxication of sheep from industrial
emissions. Vet Hum Tox, 33(5): 431-435.
- DAVIS GK, MERTZ W (1987). Copper. In:
Trace Elements in Human and Animal
Nutrition. Ed.: Mertz W, Academic Pres Ine
San Diego CA pp: 301-364.
- ERDOGAN S, ERGÜN Y, ERDOGAN Z,
KONTAŞ T (2002). Hatay bölgesinde mera da yetiştirilen koyun ve keçi serumlarında bazı
mineral madde düzeyleri. Turk J Vet Anim Sci,
26: 177-182.
- ERSOY E, BAYŞU N (1986). Biyokimya.
Ankara Üniv. Veteriner Fak. Yay No: 408. s:
616-620.
- ERSOY E, BAYŞU N, ERTÜRK K, ÜSTDAL
M (1 979). Biyokimya. Ankara Üniv. Veteriner
Fak Yayınları No: 358. s: 613.
- FAYE B, GRILLET C (1984). La carence en
cuivre chez les ruminants domestigues de la
region d'Awaash (Ethiapie). Rev E/ev Med Vet
Paystrop, 37(1): 42-60.
- FAYE B, KAMIL M, LABONNE M (1990):
Teneur en oligo elements dans les fourrages et
le plasma des ruminants domestiques en
republique de djibouti. Rev Elev Med Vet Pays
Trop, 43(3): 365-373.
- GRAHAM TW (1991). Trace element deficiencies
in cattle. Vet Clin North Am Food Anim
Pract, 7(1): 153-215.
- HOWARD JL (1993). Howard Current
Veterinary Theraphy Food Animal Practice.
W Saunders Co Philadelphia pp: 218-397.
- JACOB RA (1987). Trace Elemen ts:
Textbook of Clinical Chemistry. Ed.: Tietz
NN WB.Saunders Co Philadelphia pp: 965-
978.
- KAN EKO JJ, HARVEY JW, BR USS ML
(1997). Clinical Biochemistry of Doinestic
Animals. 5thed Academic Press.
- KARAGÜL H, ALTINTAŞ A, FİDANCI
UR, SELT (2000). Klinik Biyokimya.
Ankara: Medisan Yayınevi.
- KAYA N, UTLU N, ÖZCAN A (1988). The
serum zinc and copper values of the
Morkaraman and Tuj sheep grown up in the
pasture conditions in and araund Kars. Tr J Vet
Anim Sci, 22: 399-402.
- KAYA S, PİRİNÇCİ i, BiLGİLİ A (2000).
Veteriner Uygulamalı Farmakoloji, İkinci
Baskı, Medisan Yayınevi-Ankara.
- KIRK DJ, GREENE LW, SCHELLING
GT, BYYERS FM (1985). Effets of monensin
on Mg, Ca, P and Zn metabolism and tissue .
concentrations in lambs. J Anim Sci, 60(6):
1485-1490.
- KURT D, DENLİ O, KANAY Z, GÜZEL
C, CEYLAN K (2001). Diyarbakır bölgesi
Akkaraman koyunlarında kan serumunda Cu,
Zn, Se ve yünde Cu, Zn düzeylerinin araştırılması.
Türk J Vet Anim Sci, 25: 431-436.
- LONG C (1961). Biochemists Handbook.
Eds: King EJ, Sperry WM, EFN Span Ltd
London.
- LORENZ PP, GIBB FM (1975).
Ceruloplazmin acvitivity as an indication of
plasma copper levels in sheep. NZ VetJ, 23: 1-3.
- MARAŞLI Ş, MARAŞLI N, YENİGÜN A
(1995). Enzootik florizisli koyunlarda rastlanan
hipokupremi tablosuna ilişkin ilk rapor.
Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 1(1-2): 79-81.
- McDOWELL LR (1992). Minerals ın
Animals and Human Nutrition. Academic
Press New York.
- METTZLER DE (1977). Biochemistry. The
Chemical Reactions of Living
Cells.International eb. AcademicPress New
York Sanfransisco-London.
- MILLAR KR, PENROSE ME (1 980). A
comparison of vitamin B12 levels in the liver
and sera of sheep. NZ VetJ, 28: 97-99.
- MILLS CF (1987). Biochemical and physiological
indicators of mineral status in animals:
Copper, cobalt and zin c. J An im S ci, 65: 1702-
1711.
- MILLS CF, BREMNER I, EL-GALLAD
TT DALGARNO AC, YOUNG BW
(1978). Mechanism of the molibden um, sul phur. Antagonism of copper utilization by
ruminants. In: Proceedings of the 3rd.
International Symposium on Trace Element
Metabolism in Man and Animals (Edited by
K.irschgessner). 150-158.
- MILLS CF, DALGARNO AC, WENHAM
G (1976). Biochemical changes in tissues of
Friesian cattle during the induction of copper
deficiency. Br J Nutr, 35: 309.
- OLDFIELD EJ (1987). The two faces of
selenium.J Nutr, 117: 2002-2008.
- OLSON PA, BRINK DR, HICKOK DT,
CARLSON MP, SCHNEIDER NR,
DEUTSCHER GH, ADAMS DC, COLBURN
DJ,JOHNSON AB (1999). Effects of
supplementation of organic and inorganic
combinations of copper, cobalt, manganese,
and zinc above nutrient requirement levels on
postpartum two-year-old cows. J Anim Sci,
77(3): 522-532.
- OZAN S (1985). Karacabey merinos koyunlarında
yapağı dökümü ile kanda çinko bakır
diizeyleri arasındaki ilişki. Selçuk Üniv Vet Fak
Derg, 1: 133-142.
- ÖNCÜER A, GÜCÜŞ Aİ, ÇELEBİ M,
KILIÇASLANA (1996). Değişik bölgelerdeki
sığır ve koyunlarda kan plazma bakır düzeylerinin
incelenmesi. Kafkas Üniv Vet Fak Derg,
1(2): 22-27.
- PERKIN-ELMER A.A. 800
Spektrofotometre Kullanma Kılavuzu.
- PHILIPPO M, HUMPHRIES WR,
BREMNER I, ATKINSON T, HENDERSON
G (1985). Molybdenum induced infertility
in catde. In: Ed.: MILLS CF, BREMNER
I, CHESTERS JK. Trace Elements in
Man and Animals-TEMA 5. CAB Farnham
Royal, United K.ingdom, pp: 176-180.
- RYSSEN JBJ (1 994). The effectiveness of
using supplementary zinc and molybdenum to
reduce the copper content in the liver of
hypercuprotic sheep.J S Afr Vet Ass, 65(2): 59-
63.
- SINA M, MILLER TE (1968). Biyokimya
yönünden Türkiye'deki koyunların kan analizleri
ve bilinen bazı hububadarla meralardaki iz
elemender üzerinde bir çalışma. Pendik Vet
Bakt Araş Enst Derg, 3: 126-145.
- SUTHERLAND RJ (1980). The application
of serum B 12 radio-assay to the diagnosis of
cobalt deficiency in sheep. N Z Vet,]28: 169-
170.
- SUTTLE NF,McMURRAYCH (1983). Use
of erythrocyte copper: Zinc superoxide dismutase
activity and hair or fleece copper concentrations
in the diagnosis of hypocuprosis in
ruminants. Res in Vet Sci, 35: 47-52.
- ŞANLI Y, KAYA S (1991). Veteriner
Farmakoloji ve İlaçla Sağıtım Seçenekleri.
Birinci Baskı, Medisan-Ankara.
- TİFTİK AM, DOGANAY S (1997). İzmir
bölgesi koyunlarında kan serumu bakır (Cu),
demir (Fe), total demir bağlama kapasitesi
(TDBK) ve çinko (Zn) düzeylerinin araştırılması.
Vet Bil Derg, 13(1): 147-156.
- UNDERWOOD EJ (1971). Trace Element
Metabolism ın Human and Animal
Nutrition. 3rd Ed. Academic Press Ine, New
York London.
- WHITE CL, COLDWALADER TK,
HOEKSTRA WG, POPE AL (1989).
Effects of copper and molybdenum supplements
on the copper and selenium status of
pregnant ewes and lambs.J Anim Sci, 67: 803-
809.
- WHITELAW A, RUSSEL JJF (1979).
Investigations into the prophylaxis of cobalt
deficiency in sheep. Vet Rec, 104: 8-11.
- YILMAZ B (2000). Fizyoloji. İkinci Baskı
Feryal Matbaacılık- Ankara.