Nûr Sûresi 39-40. Âyetleri Bağlamında İnkârcı Tutum ve Davranışların Allah Katındaki Değeri

Kur’ân, çağlar üstü bir yönelişle başta mü’minlerin yanında bütün inkârcıların tutum ve davranışlarının maddî ve manevî değerine vurgu yapar. Buradan hareketle bu makalede olumsuz bir olgu olarak inkârın bireyler üzerindeki etkileşimi ve inkârcı amellerin Allah katındaki değeri ele alınmıştır. Kur’ân, inkâr duygusuna alternatif olarak iman duygusunu önermiş, teslimiyetin İslâm ahlâk nizamı düzleminde küçümsenemez bir fonksiyonu olduğuna dikkat çekmiştir. Dolayısıyla en büyük günah olan inkârdan kurtulma yoluna girilmediği sürece affa açık bir kapının olmadığını söylemek mümkündür. Bu çerçevede araştırmanın öbeğini Nûr Sûresi 39-40.  âyetler oluşturmakla beraber konu bütünlüğünü korumak kaydıyla diğer âyetlerden de yararlanılmıştır. Kur’ân’ın genel konteksinden bütün insanların ontolojik olarak eşit oldukları, üstünlüğün dinî ve ahlakî görevleri en doğru şekilde yerine getirmede olduğunu söylemek mümkündür.  Kur’ân’a göre iman olgusundan yoksun her türlü tavır ve duruşun değerler erozyonuna uğradığı, iman temelli olmayan amelin sevap boyutuna ilişkin bir veri olmadığı söylenebilir.
Anahtar Kelimeler:

iman, Nûr Sûresi, âyet, inkâr, amel

The Value of Godless Attitudes and Behaviors in the Sight of Allah in context of Verses 39-40 of Sûrah an-Nûr

The Qur'an draws attention to the material and spiritual value of the attitudes and behaviors of all denialists as well as the Muslim. In this article, by drawing the conceptual framework of the concept of denial we tried to reveal how he was addressed from the hadith and the word of wisdom. We also discussed the negativity of the denial of individuality on the individual and the worthiness of unbelievers, on the floor of God. The Qur'an-i Mubin suggested a sense of faith as an alternative to the feeling of denial and pointed out that submission occupied an important place in the Islamic moral system. In this frame, it is available to state that the greatest sin was closed because denial is a pitch dark and closed circle. Otherwise, the blows from the denial, the suspicions placed by the blows put out the light of the place of faith and transforms the place into a deserted desert. While doing research, we have made use of other verses have been used to ensure the integrity of the subject, verses between 39-40 of Nûr's basic expressions. In addition to this, we pointed to the unworthiness and meaninglessness of the attitudes and actions of unbelievers in Qur'an, referring to various interpretations, in addition to various interpretations, especially with regard to many commentaries in connection with the given subject. We can say that there is no data on the dimension of the reward of faith, which is not faith-based, that all kinds of attitudes and positions without faith are subject to erosion.

___

  • Kaynakça
  • Akseki, Ahmed Hamdi. Müslüman’a Büyük İlmihal (Dînî Dersler), İstabul, 1971. Abdullah b. Ahmed b. Kudâme. Lümatü’l-İ’tikâd Tah.: Bekir Topaloğlu), İstanbul,1993.Aydın, Ferid. İslam’da İnanç Sistemi, İstanbul, 1995.Aydın, Hayati. Kur’ân’da İnsan Psikolojisi, İstanbul, 2002.Başgil, Ali Fuat. Din ve Laiklik, İstanbul,1996. Bayrakdar, Mehmet. "İslam ve Sosyal Değişim", Din ve Toplum, Ankara, 2008, Temmuz, Sayı: 4, s. 7-14. Bayraklı, Bayraktar, Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’an Tefsiri, İstanbul: Bayraklı Yayınları, 2013.Bilmen, Ömer Nasuhi. Kur'ân’ı Kerim’in Türkçe Meâli Âlisi ve Tefsiri, İstanbul, ty.Cündioğlu, Dücane. Hz. İnsan, İstanbul, 2011.Demir, Şehmus. Kur’ân’ın Temel Hedefi, Ankara, 2014.Demirci, Muhsin. Kur’ân’a Göre İnsan ve Sorumlulukları, İstanbul, 2010.Derveze, M. İzzet. et-Tefsîrü’l-Hadis Trc.: Şaban Karataş, Ahmet Çelen, Mehmet Çelen, İstanbul: Düşün Yayınları, 2014.Duman, M. Zeki. Beyânü’l-Hak(Kur’ân’ı Kerim’in Nüzûl Sırasına Göre Tefsiri), Ankara: Fecr Yayınları, 2008. Ebû Hanîfe, Nu‘mân b. Sâbit b. Zûtâ b. Mâh. el-Fıkhu’l-Ekber, yy.: Mektebetü’l-Furkan, 1419/1999. Ebû Hanîfe, Nu‘mân b. Sâbit b. Zûtâ b. Mâh. İmam-ı Azam’ın Beş Eseri (el-Fıkhu’l-Ebsat) Trc.: Mustafa Öz, İstanbul, 2008.el-Âlûsî, Ebû’s-Senâ Şihabüddin Mahmud. Rûhu’l-Maânî fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîm ve’s-Seb’i’l-Mesânî, Lübnan, 1405/1985.el-Askerî, Ebû Hilâl el-Hasen b. Abdillâh b. Sehl, el-Furûk fi’l-Luga,Trc.: Veysel Akdoğan, İstanbul, 2009.el-Begavî, Ebû Muhammed el-Hüseyin b. Mesud. Meâlimü’t-Tenzil fî Tefsîri’l-Kur’ân,Tah.: Muhammed Abdullah-Osman Cuma Damiri-Süleyman Müslim, yy.: Dârü Tayyibe,1417/1997.el-Belhî, Ebü’l-Hasen Mukâtil b. Süleyman b. Beşir el-Ezdî. Tefsîrü Mukâtil b. Süleyman Tah.: Abdullah Mahmuh Şahâne, Beyrut: Dârü İhyâi’t-Türas, 1423.el-Beyzâvî, Nâsırüddîn Ebû Saîd Abdullah b. Ömer b. Muhammed. Envârü’t-Tenzil ve Esrârü’t-Te’vil Tah.:Muhammed Abdurrahman el-Maraşlı), Beyrut, 1418.el-Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd. es-Sıhâh Tâcü’l-Luga ve Sıhâhu’l-Arabiyye, Tah.: Ahmed Abdulgafur Attar, Beyrut: Dârü’l-Âlem, 1407/1987.el-Cevziyye, Cemalüddin Ebûl-Ferec Abdurrahman b. Ali b. Muhammed. Zadü’l-Mesir fî İlmi’t-Tefsir Tah.: Abdurrezzak el-Mehdi, Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-Arabî, 1422.el-Cezâiri, Câbir b. Musa b. Abdulkadir b. Câbir Ebû Bekir. Eyserü’t-Tefâsir li Kelâmi’l-Aliyyi’l-Kebir, Medine, 2003.el-Cürcânî, Ebû Bekr Abdülkâhir b. Abdirrahmân b. Muhammed. Dürcü’l-Fürer fî Tefsîri’l Kur’âni’l-Azîm, Ürdün: Dârü’l-Fikr, 2009.el-Cürcânî, Ebü'l-Hasen Alî b. Muhammed b. Alî es-Seyyid eş-Şerîf el-Hanefî. Kitâbü’t-Ta’rifât, Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1403/1983.el-Endelüsî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gâlib b. Abdirrahmân b. Gâlib el-Muhâribî el-Gırnâtî. el-Muharrarü’l-Vecîz fî Tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz Tah.: Abdusselam Abdüşşâfî Muhammed, Beyrut, 2011.el-Fîrûzâbâdî, Ebü’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kub b. Muhammed. el-Kâmûsü’l-Muhît, Lübnan, 1407/1987.el-Gazâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Ahmed et-Tûsî. Faysalü’t-Tefrika beyne’l-İslam ve’z-Zındıka Tah.: Mahmud Beycû, yy., 1413/1993.el-Gazâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Ahmed et-Tûsî. Mişkâtu'l-Envâr,Trc.: Süleyman Ateş, İstanbul, 1994.el-Gırnâtî, Ebü’l-Kâsım Muhammed b. Ahmed b. Muhammed el-Kelbî. Kitâbu't-Teshîl li Ulûmi't-Tenzîl,Tah.: Abdullah el-Halid, Beyrut, 1416.el-İsfehânî, Ebü’l-Kasım Hüseyin b. Muhammed b. el-Mufaddal. el-Müfredât li Elfâzi’l-Kur’ân Tah.: Safvan Adnan Dâvûdî, Dımeşk: Dârü’l-Kalem,1430/2009.el-İsfehânî, Ebü’l-Kasım Hüseyin b. Muhammed b. el-Mufaddal. Tefsîrü’r-Râgıb el-İsfehânî. Tah.: Adil b. Ali eş-Şiddî, Riyad, 2003.el-Kurtubî, Ebû Muhammed Alî b. Ahmed b. Saîd b. Hazm el-Endelüsî. el-Fasl fi’l-Milel ve‘l-Ehva ve’n-Nihal,Neşr.:Muhammed Ali Sabîh, yy.: Mektebetü’l-İslami’l-Alemi, 2014.Gökberk, Macit. Felsefe Tarihi, İstanbul, 1998.Hakkı, İzmirli İsmail. Yeni İlmi Kelam, İstanbul, 1340.Harputî, Abdullatif. Tenkihu’l-Kelam fî Akâidi’l-İslam, İstanbul,1330.Hilmi, Şehberderzade Filibeli Ahmet. İslam Tarihi, Sad.: Hüseyin Rahmi Yananlı), İstanbul, 1988.Hökelekli, Hayati Din Psikolojisi, Ankara, 1996. Izutsu, Toshıhıko, Kur’ân’da Dînî ve Ahlakî Kavramlar, Trc.: Selahattin Ayaz, İstanbul. 2010.İbn Aşur, Muhammed et-Tahir. Tefsîrü’t-Tahrir ve’t-Tenvîr, Tunus,1984.İbn Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî. Tezkiretü’l-Erib fî Tefsîri’l-Garib, Beyrut, 2004.İbn Kesir, Ebü’l-Fida İsmail b. Ömer el-Kureşî el-Basrî. Tefsîrü İbni Kesir, Tah.: Sami b. Muhammed b. Selâme, yy.:Dârü Tayyibe, 1420/199.İbn Manzur, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Ali b. Ahmed el-Ensârî er-Rüveyfii. Lisânü’l-Arab, yy.:Dârü’l-Meârif, 1374/1955. İbn Teymiyye, Ahmed b. Abdülhalim. Mecmûü’l-Fetâvâ, Mekke, 1425/2005.İbnü’l-Vezîr, Ebû Abdullah Muhammed b. el-Murtaza el-Yemânî. Îsârü’l-Hak ale’l-Halk fî Reddi’l-Hılâfâti ile’l-Mezhebi’l-Hak min Usûli’t-Tevhid, Beyrut, 1403/1987.Kalacî, Muhammed Ravvas. el-Mevsûatü’l-Fıkhiyyetü’l-Müyessera, Beyrut, 2000.Karaman, Hayrettin, Çağrıcı, Mustafa, Dönmez, İbrahim Kafi, Gümüş, Sadrettin. Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir, Ankara, 2006.Kaya, Alim, Bozkur, Binaz. "Kadercilik Eğilimi İle Özyeterlik İnancı ve Savunma Mekanizmaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi", Ege Eğitim Dergisi, 2017 (18) 1: 124-145.Kerimoğlu, Yusuf. Kelimeler ve Kavramlar, İstanbul, 1990.Kılavuz, A Saim. Anahatlarıyla İslam Akaidi ve Kelama Giriş, İstanbul,1997.Kurul. Hadislerle İslam, Ankara: TDV Yayınları, 2013.Kurul. Kur’ân’ı Kerim ve Açıklamalı Meâli, , Ankara: TDV Yayınları, 2006.el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd es-Semerkandî. Kitabü’t-Tevhid Tah.: Bekir Topaloğlu, Muhammed Ârûtşî, Ankara, 1426/2005.el-Mâverdî, Ebü’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Habib el-Basrî el-Bağdâdî. Tefsîrü’l-Mâverdî(en-Nüket ve’l-Uyûn) (Tah.: es-Seyyid b. Abdülmaksûd b. Abdürrahim), Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye,ty.el-Meragı, Ahmed Mustafa. Tefsîrü’l-Meragı, Mısır, 1360/1946.en-Nahcuvânî, Nimetullah b. Mahmud el-Fevatihul-İlahiyye vel-Mefatihul-Gaybiyye, Mısır,1419/1999. en-Nesefî, Ebû Hafs Necmeddin Ömer b. Muhammed. el-Akâidü’n Nesefiyye, Trc.: Seyit Ahsen, İstanbul, 2007.Okumuş, Ejder. Kur’ân’da Toplumsal Çöküş, İstanbul:İnsan Yayınları, 2007.el-Pezdevî, Sadrü’l-İslâm Ebü’l-Yüsr Muhammed b. Muhammed b. el-Hüseyn b. Abdilkerîm. Usûlüddîn (Ehli Sünnet Akaidi),Trc.: Şerafeddin Gölcük, İstanbul, 1988.Rahman, Fazlur. Ana Konularıyla Kur’ân Trc.: Alparslan Açıkgenç, Ankara, 1996. er-Râzî, Zeyneddin Ebû Abdillah Muhammed b. Ebî Bekir b. Abdilkadir. Muhtâru’s-Sıhâh (Tah.: Yusuf Şeyh Muhammed), Mektebetü’l-Asriyye, Beyrut, 1420/1999.er-Râzî, Ebü’l-Hüseyin Ahmed b. Faris b. Zekeriyya el-Kazvînî. Mü’cemü Mekâyîsi’l-Lüga (Tah.: Züheyr Abdülmuhsin Sultan), Neşr.: Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 1406/1986.er-Râzî, Ebu Abdillâh (Ebü'l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn et-Taberistânî, Mefâtihu’l-Gayb, Neşr: Dârü İhyâü’t-Türas, Beyrut, 1420.es-Sa‘lebî, Ebü’l-Hasen (Ebü’l-Kâsım) Seyfüddîn Ali b. Muhammed b. Sâlim, Ebkârü’l-Efkâr fî Usûliddin (Tah.: Ahmed Muhammed el-Mehdi), Dârü’l-Kütüb, Kahire, 1424/2004.Salih, Adîme, Mustalahat Kur’âniyye, Beyrut,1414/1994.Sinanoğlu, Mustafa, "İman", DİA, Ankara, 2000, XXII/212-214. es-Sâbûnî, Ebû Muhammed Nûreddîn Ahmed b. Mahmûd b. Ebî Bekr el-Buhârî, el-Bidâye mine’l-Kifâye fi’l-Hidâye fî Usûliddin (Tah.: Fethullah Huleyf), Dârü’l-Meârif, Mekke, 1969.es-Subkî, Tâcüddin Ebî Nasr Abdülvehhab b. Ali b. Abdilkâfî. Tabakâtü’ş-Şâfiiyyeti’l-Kübra,Tah.: Mahmud Muhammed et-Tanâhî-Abdulfettah Muhammed el-Hulvî), Neşr.: Faysal İsa el-Bâbi el-Halebî, yy., 1383/1964.es-Suyûtî, Celaleddin Ebu’l Fazl Abdurrahman b. Kemaleddin Ebu Bekir b. Muhammed el-Huzayrî. el-Havî li’l-Fetâvâ, Beyrut, ty.es-Sülemî, Muhammed b. Hüseyin. Tefsirü’s-Sülemî, Dârü’l-Kütübi’l- İlmiyye, Beyrut, 2001.Sülün, Murat. Kur’ân’ı Kerim Açısından İman-Amel İlişkisi, İstanbul, 2015.eş-Şa'rânî, Ebu'l-Mevâhib Abdülvehhâb b. Ahmed b. Ali b. Ahmed b. Muhammed. el-Yevâkît ve’l-Cevâhir fî Beyân Akâidi’l-Ekâbir, Dârü’l-Fikr, yy., ty.eş-Şa’râvî, Muhammed Mütevellî. Tefsirü’ş-Şaravi, ty., yy.eş-Şâribî, Seyyid Kutub. İbrahim Hüseyin, fî Zilâli’l-Kurân, Kahire: Dârü’ş-Şurûk,1412.eş-Şenkıtî, Muhammed el-Emin b. Muhammed el-Muhtar b. Abdulkadir. Edvâü’l- Beyan fî Îdâhı’l-Kur’ân bi’l-Kur’ân, Beyrut, 1415/1995.eş-Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed. Fethu’l-Kadir el-Câmi beyne Fenneyi’r-Rivâye ve’d-Dirâye min İlmi’t-Tefsir Tah.: Yusuf el-Gûş, Beyrut, 1428/2007.et-Teftâzânî, Sa‘düddîn Mes‘ûd b. Fahruddîn Ömer b. Burhânuddîn Abdullâh el-Herevî el-Horâsânî. Şerhu’l-Akâidi’n-Nesefî, İstanbul, 2011. Şentürk, Habil. Psikoloji Açısından Hz. Peygamber’in İbadet Hayatı, İstanbul, ty.Şimsek, M. Said. Kur’ân Kıssalarına Giriş, İstanbul, 1993.Tabâî, Seyyid Hüseyin Muhammed et-Taba. el-Mizan fî Tefsîri’l-Kur’ân,Beyrut,1417/1997.Et-Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî el-Bağdâdî.Câmiü’l-Beyân fî Te’vili’l-Kur’ân,Tah.: Ahmed Muhammed Şakir, yy.: Müessesetü’r-Risâle,1420/2000.Ulutürk, Veli. Kur’ân’ı Kerim Allah’ı Nasıl Tanıtıyor?, İzmir, 1995.el-Yahsibî, Ebü’l-Fadl Iyaz b. Musa b. Iyaz b. Amr es-Sebtî. Meşârikü’l-Envâr ala Sıhâhı’l-Âsâr, yy.: Mektebetü’l-Atika, ty. Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kuran Dili, İstanbul, ty. ez-Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. el-Keşşâf an Haḳâiki Gavâmizi’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Eḳâvîl fî Vücûhi’t-Teʾvîl, Beyrut, 1427. ez-Zuhaylî, Vehbi b. Muhammed. et-Tefsîrü’l-Münir fi’l-Akîde ve’ş-Şeria ve’l-Menhec, Beyrut, 1418.