Kur’ân Bağlamında Kelimelerin Morfolojik Yapılarının Anlama Etkisi

Bu çalışmada, kelimelerin morfolojik yapılarının metnin anlamına etkisi üzerinde durulmuştur. Günlük kullanımda kelimelerin yapılarından kaynaklanan anlam değerleri ve farklılıkları çok dikkat çekmemekle birlikte Kur’ân-ı Kerim bağlamında bu durumun farklı olduğu görülmektedir. Çalışmada bir metinde bazı çoğul yapılardan, isim-fiil tercihlerinden ve ismu’l-fâilin (ortacın) kullanım biçimlerinden kaynaklanan anlam farklılıkları Kur’ân bağlamında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Morfolojik Anlam, Bağlam, İsmu’l-Fâil, Arapça Biçimbilgisi, Anlambilim

The İmpact of Morphological Structures Belonging to The Words on The Meaning in Context of The Quran

This study focused on the impact of morphological structures belonging to the words on the meaning of the text. İn spite of mean values and differences arising from the structure in daily use of the words have been attracted much attention, this situation is different in the context of the Quran. in this study meaning differences arising from plural forms, noun-verb preferences in a text and the use of ismu'l-fâil (participle) was evaluated in context of the Qur'an.

Keywords:

Morphological Meaninging, Context, Participle, Arabic Morphology, Semantics,

PDF

___

el-‘Ukberî [616h] Ebu’l-Bakâi Abdurrahmân b. el-Huseyn, el-Lubâb fi ‘İlali’l-Binâi ve’l-İ’râb, c. I-II, thk. Abdulilâh Nebhân, Beyrut: Daru’l-Fikri’l-Mu’âsır, 1995.
el-Alûsî [1270h], Şihâbuddîn Mahmûd b. Abdullah el-Huseynî, Ruhu’l-Ma’ânî fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Kerîm ve’s-Seb’i’l-Mesânî, c. I-XVI, thk. Alî Abdu’l-Bârî ‘Atiyye, Beyrut: Da-ru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1995.
Çakır, Cemal, “Anlamın Bağlam Açısından İncelenmesi: Kökanlambilim ve Artanlambilim”, GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, c. 24, S. 3, 2004, s. 245-255.
el-Curcânî [471h], Abdu’l-Kâhir, Delâ’ilu’l-İ‘câz, thk. M. Mahmûd Şâkir, el-Kâhire: Mektebetu’l-Hâncî, 2004.
ed-Dervîş, Muhyiddîn, ‘İ’râbu’l-Kur’âni’l-Kerim ve Beyânuhu, c. I-IX, Dimeşk: Daru’l-İbn Kesîr, 1999.
el-Esterabâzî [686h], Muhammed İbn’ul-Hasan Rızayu’d-Dîn, Şerhu’r-Razî ala’l-Kafiye, thk. Yûsuf Hasan Omer, c. I-IV, Bingâzi, 1996.
el-Ferrâ [207h], Ebu Zekeriyya Yahya b. Ziyâd, Ma‘âni’l-Kur’ân, C. I-III, Beyrut: ‘Âlamu’l-Kutub, 1983.
Günay, V. Doğan, Metin Bilgisi, Multilingual, İstanbul, 2003.
Hasan, Abbâs, en-Nahvu’l-Vâfî, c. I-IV, el-Kahire: Dâru’l-Ma’ârif, 1974.
İbn ‘Âşûr, Muhammed et-Tâhir, Tefsîru’t-Tahrîr vet-Tenvîr, c. I-XXX, Tûnus: ed-Dâru’t-Tûnusiyye li’n-Neşr, 1984.
İbn Manzûr [711h], Lisânu’l-‘Ârab, c. I-VI, el-Kâhire: Dâru’l-Ma‘ârif, ts.
İbn Yaîş el-Mûsulî [643h], Muvaffaku’d-Dîn Ebî’l-Bakâi Yaîş b. ‘Âlî, Şerhu’l-Mufassal li’z-Zemahşerî, c. I-VI, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, 2001.
el-Kahtânî, Sa’îd b. Ali b Vehb, es-Siyâm fi’l-İslâm fi Dav’i’l-Kitâb ve’s-Sunneh, el-Kasab, 2010.
el-Kazvînî [739h], el-Hatîb Celâleddîn Muhhammed b. ‘Abdurrahmân, el-‘Îzâh fi’l-‘Ulûmi’l-Belâğa el-Ma‘ânî ve’l-Beyân ve’l-Bedîi, thk. İbrâhîm Şemsuddîn, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2003
Mahmûd, Mustafa, el-Kur’ânu Kâ’inun Hayyun, ts.
el-Muberred [285h], Ebu’l-Abbâs Muhammed b. Yezîd, el-Muktadab, c. I-IV, thk. Muhammed Abdu’l-Halık ‘Udayma, el-Kâhire, 1994.
Sâfî, Mahmud, el-Cedvel fî İ’râbi’l-Kur’ân ve Sarfıhi veBeyânihi, c. I-XVI, Dimeşk: Dâru’r-Reşîd, 1995.
Sîbeveyh [180h], ‘Amr b. ‘Osmân b. Kanber, el-Kitâb, c. I-V, thk. Abdu’s-Selam Muhammed Harun, el-Kâhire: Mektebetu’l-Hancî, 2006.
es-Sâmerrâî, Fâdil Sâlih, et-Ta’bîru’l-Kur‘ânî, ‘Ammân: Dâr ‘Ammâr, 2006.
es-Sâmerrâî, Fâdil Sâlih, Ma‘ânî’n-Nahv, c. I-IV, el-Kahire: Şeriketu’l-‘Âtik, 2003.
es-Sâmerrâî, Fâdil Sâlih, Ma’ânî’l-Ebniyah fi’l-‘Arabbiya, ‘Ammân: Dâr ‘Ammâr, 2006.
et-Taberî [310h], Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerîr, Câmi’u’l-Beyân ‘an Te’vîl Âyi’l-Kur’ân, thk. Muhammed Mahmud Şâkîr, c. I-XVI, el-Kâhire: Mektebu İbn Teymiye, ts.
ez-Zemahşerî [538h], Mahmûd İbn ‘Omer, el-Keşşâf ‘an Hakâiki Gavâmizi’t-Tenzîl ve Ayûni’l-Akâvîl fi Vucûhi’t-Te’vîl, c. I-VI, thk. ‘Âdil Ahmed Abddu’l-Mevcûd ve diğ., er-Riyâd, 1998.