İlyas KAYAOKAY

NÛRÎ’NİN MANZÛME-İ ÂDÂB-I ZİKR ADLI RİSÂLESİ

Bu çalışmada da Nûrî adlı/ mahlaslı biri tarafından manzum olarak yazılmış, 1308/1891 yılında basılmış, harekeli nesih ile tab edilmiş 24 sayfalık Manzûme-i Âdâb-ı Zikr adlı eserin tanıtımı, incelenmesi ve metnin transkripsiyonlu aktarımı yapılacaktır. Edirneli Mehmed Nûrî’ye ait olabileceğini düşündüğümüz “Manzûme-i Âdâb-ı Zikr” adlı eser; iki manzum risaleden meydana gelmektedir. Eserin sonunda yedi beyitlik bir Na’t-ı Şerif ve Hatm-ı Hâce duası da yer almaktadır. İlk risale; “Haza er-Risâletü’l-Manzûme Fî Âdâbi‘z-Zikri‘n-Nakşibendiyyi‘l-Hâlidî” başlıklı 160 beyitlik bir mesnevidir. Eser, Hâlid-i Bagdâdî’nin “Risâle Fî Âdâbi’z-Zikr”inde yer alan, zikirde gerekli yirmi adabın neler olduğunu açıklayan manzum bir Türkçe tercümesidir. Nasihat-nâme türündeki ikinci risale; 92 beyitlik “Haza Risâletü‘l-Manzûme Fî Hakkı‘n-Nasîha ve Musâbabetü’l-İhvân” başlıklı bir kaside olup, ihvanın kendi içerisinde ve toplum içinde dikkat etmesi gereken hususları ihtiva etmektedir. İSAM Osmanlıca Risaleler Veri Tabanı’nda kayıtlı olan bu eserin tanıtılıp gün yüzüne çıkarılması, bu alanda yapılacak olan yeni çalışmalara katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Hâlid-i Bağdâdî, Nakşîbendî, Nûrî, Zikir, Mesnevi, Nasihat

PDF

___

Abdurrezzak Kâşânî, (2015). Tasavvuf Sözlüğü, Letâifu’l-a’lâm fî işarâtı ehli’l-ilhâm, (Çev: Ekrem Demirli), İstanbul: İz Yayınları.
ALGAR, Hamit (1997). “Hâlid el-Bagdâdî” T.D.V İslam Ansiklopedisi, C. 15, ss. 283-285.
CEBECİOĞLU, Ethem. (2005) Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, İstanbul: Anka Yayınları.
FETTAHOĞLU, Selahattin (2013). “Gümüşhanevî Dergâhında İcâzetnâme Geleneği” I. Uluslararası Ahmed Ziyâüddin Gümüşhânevî Sempozyumu 03-05 Ekim 2013 Bildiriler Kitabı (İhsan Günaydın v.d.), Gümüşhane Üniversitesi Yayınları, ss. 885-893
KAVAK, Abdulcebbar (2013). “Osmanlı Devleti’nin İlmî ve Siyasî Hayatında İz Bırakan Hâlîdî Şeyhleri Arasında Ahmed Ziyaüddin Gümüşhanevî’nin Yeri” I. Uluslararası Ahmed Ziyâüddin Gümüşhânevî Sempozyumu 03-05 Ekim 2013 Bildiriler Kitabı (İhsan Günaydın v.d.), Gümüşhane Üniversitesi Yayınları, ss. 209-217
KOTKU, Mehmed Zahid (1990). Risâle-i Hâlidiye ve Âdâb-ı Zikir Risâlesi, İstanbul: Seha Neşriyat
Mehmet Süreyya (1996). Sicill-i Osmanî C. 4, (Haz: Nuri Akbayar), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
ÖZKAN, Zeynep Şeyma (2013). “Açıklamalı Eski Harﬂi Türkçe Matbû Tasavvuf Kitapları Bibliyografyası”, Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, S. 32, ss. 261-262.
Safer el-Muhibbî el-Cerrâhî. (2013). Istılâhât-ı sofiyye fî vatan-ı asliyye, (Haz: Derya Çakır Baş İstanbul: Kırkkandil Yayınları.
ULUDAĞ, Süleyman. (2005). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yayınları.