ZÜLFÎ VE ŞİİRLERİ

Türk edebiyatının önemli bir evresi olan Klâsik Türk (Divan) edebiyatı muhitinde kaleme alınmış birçok yazma ve matbu eser bulunmaktadır. Bu eserlerin bir kısmı incelenmiş olup edebiyat tarihine katkı sunacak ürünleri yönüyle bilim âlemine tanıtılmıştır. Bir kısım eser ise edebiyat tarihine sunacağı katkı için araştırılmayı, incelenmeyi ve yayımlanmayı beklemektedir. Klâsik Türk (Divan) edebiyatı yazma eserleri arasında şiir mecmûalarının önemli bir yeri vardır. Bu eserler, birçok açıdan edebiyat tarihine kaynaklık edebilecek özellikler barındırabilirler. Şiir örnekleri tespit edilememiş ya da var olan şiirlerine ek olabilecek mahiyette yeni şiirleri bulunan veya edebiyat kaynaklarında isimlerine rastlanmayan şairlere ait birçok yeni bilgiye mecmûalar vasıtasıyla ulaşılabilmektedir. Divan edebiyatı muhitinde eser vermiş şairlerden biri Zülfî’dir. Fakat edebiyat tarihi kaynaklarında şair hakkında herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Kaynaklarda hakkında bilgi olmayan şairden, bir şiir mecmûasında geçen şiirleri vasıtasıyla haberdar olunmaktadır. Zülfî’nin şiirlerinin bulunduğu mecmûa, en geç 18. yüzyıl divan şairlerinin şiirlerini barındırmaktadır. Bundan dolayı da hayatı hakkında bilgi bulunmayan şairin en geç bu yüzyıl veya daha öncesi bir yüzyılda yaşamış olduğu düşünülmektedir. Mecmûada geçen şiir örneklerine bakıldığında Zülfî’nin sade bir dil kullandığı ve 18. yüzyıl edebî geleneğine uygun hareket ettiği görülmektedir. Şiir mecmûasında Zülfî hakkında tanıtıcı detaylı herhangi bir bilgi bulunmaz. Mecmûada üç yaprak boyunca şaire ait olduğu belirtilen şiirler art arda sıralanmıştır. Bu yapraklarda Zülfî’ye ait biri Farsça-Türkçe mülemmâ sekiz gazel, biri de mütekerrir müseddes olmak üzere toplamda dokuz şiir vardır. Çalışmamızda bir şiir mecmûasında Zülfî mahlasıyla verilen şiirler okunup yeni yazıya aktarılmıştır. Makalemizde Zülfî ve şiirleri hakkında kısa değerlendirmeler de yapılmıştır. 

___

  • Referans1: GÖLPINARLI, Abdulbaki (2004), Tasavvuftan Dilimize Geçen Deyimler ve Atasözleri, İstanbul: İnkılap Kitapevi
  • Referans2: KÖKSAL, M. Fatih (2012). “Şiir Mecmûalarının Önemi ve Mecmûaların Sistematik Tasnifi Projesi (MESTAP)” s. 409- 431, Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları 7 Mecmûa: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı, İstanbul: Turkuaz Yayınları.
  • Referans3:KURNAZ, Cemal, Yaşar AYDEMİR. (2013). “Mecmûalara Sorulması Gereken Sorular” Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/1, Winter, p. 51-64, Ankara-Turkey.