Ahmet GÜNDÜZ

EMÎNÜDDÎN BABA’NIN RİSÂLE-İ KUDSİYYE’Sİ

XV. yüzyılın sonu, XVI. yüzyılın başlarında yaşamış olan Emînüddîn Baba b. Davud hakkında kaynaklarda yeterli bilgi yoktur. Bununla birlikte, “Risâle-i Kudsiyye” adlı eserinden yola çıkarak onun hayatı ve edebî kişiliği hakkında yorumlarda bulunmak mümkündür. Buna göre, Emînüddîn Baba Sultan II. Bâyezîd’in tahta geçtiği (1481-1512) dönemde yaşamış ve “Risâle-i Kudsiyye” adlı eserini de ona ithafen yazmıştır. Eserinden yola çıkarak Emînüddîn Baba’nın, eserin yazıldığı tarihten önce ahirete irtihal etmiş, velayet sahibi bir amcası olduğunu, ondan çok etkilendiğini ve bu eseri de onun anlattıkları üzere yazmaya karar verdiğini, rüyasında Hz. Peygamberin, “ilim sıfatını kaleme getir, benim halifeme ilet” hitabı üzerine de hemen o saatte bu eseri yazmaya başladığını anlıyoruz. Onun elimizde bulunan tek eseri, Risâle-i Kudsiyye adlı tasavvufî eserdir. Eser, Allah’a hamd ve sena ile başlar, Hz. Muhammed’in vasıfları ve övgüsüyle devam eder. Müellif daha sonra, Allah’ın ilminden, her eşyada olan sırrından, esma ve sıfatından, arşın, yerin, kalemin ve yedi kat göklerin tılsımlarından, tüm yaratılmışların düzen içinde olmasından söz eder. Ayrıca yedilerin, kırkların, tasavvuf erenlerinin kim olduklarını, Allah’ın kıyamet günü gökleri ve yerleri nasıl yıkacağını, insanın hallerini, aşık ve maşuğun özelliklerini anlatır.

Anahtar Kelimeler:

Klasik Türk edebiyatı, Türk tasavvuf edebiyatı, İslâmî Türk edebiyatı, Emînüddîn Baba, Risâle-i Kudsiyye.

PDF

___

BİLGİN, A. Azmi (2007). “Türk Tasavvuf Edebiyatı Literatürü”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, c.5, Sy.10, s.331-352.
BİLGİN, A. Azmi (2016). Türk Tasavvuf Edebiyatı Makaleleri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, s.104.
CEBECİOĞLU, Ethem (1997). Tasavvuf Terimleri Ve Deyimleri Sözlüğü, Ankara: Rehber Yayınları, s.261.
GÖLPINARLI, Abdulbaki (1971). Mevlana Müzesi Yazmalar Kataloğu, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, c.II, s.245.
ÖNGÖREN, Reşat (2003). Osmanlılarda Tasavvuf, Anadolu’da Sufîler, Devlet ve Ulema (XVI. Yüzyıl), İstanbul: İz Yayınları, s.17.
ÜSTÜNER, Kaplan (2008). “XIV. VE XV. Yüzyıl Divanlarında Tasavvuf”, TÜBAR-XXIV, s.276.