ŞEKİ ESKİ HÂKİMİ SELİM HAN’IN OSMANLI DEVLETİ’NE İLTİCASI

Şeki eski hâkimi Selim Han’ın Osmanlı Devleti’ne iltica etmesi meselesi, bu çalışmanın başlıca araştırma konusunu teşkil etmektedir. Tetkike tabi tutulan şahıs örneğinde 19. yüzyılın ilk çeyreğindeki Azerbaycan hanlarının Osmanlı Devleti’nin bölgesel siyasetindeki rol ve önemlerinin keşfedilmesi, çalışmanın araştırma amacı olarak belirlenmiştir. Selim Han’ın neden Osmanlı topraklarına iltica ettiği ve Osmanlı devlet ricali tarafından nasıl karşılandığı gibi meseleler, araştırmanın temel sorunları arasındadır. Tüm bu sorunların çözümlenişinde ise konuya ilişkin Osmanlı ve Rus arşiv belgeleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ulaşılan bulgulara göre, Selim Han önce Erzurum’a, sonra ise Ankara’ya yerleştirilmiştir. Kendisine aylık 2.500 kuruş maaş tahsis edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı-Azerbaycan Münasebetleri, Güney Kafkasya, Azerbaycan Hanlıkları

THE FORMER SHEKI EXECUTIVE SELIM KHAN’S SEEKING ASYLUM IN THE OTTOMAN EMPIRE

In the context of this study, the incident of former Sheki executive Selim Khan’s seeking asylum in the Ottoman State is investigated. In the case of investigated person, the discovery of the main role and importance of the Azerbaijani rulers of the first quarter of the 19th century in the Ottoman political conception is the main objective of the study. The reasons why Selim Khan emigrated to Ottoman State and how he was greeted by Ottoman statesmen are the practical problems of research based on historical evidence. We tried to solve all the problems in the light of Ottoman and Russian archive documents. According to the final scientific findings, Selim Khan was firstly resident in Erzurum and then in Ankara. He was paid a salary of 2.500 qurush per month.

Keywords:

Ottoman-Azerbaijan Relations Transcaucasia, Azerbaijani Khanates, Selim Khan,

PDF

___

BİBLİYOGRAFYA 1. Osmanlı Arşiv Belgeleri: BOA (Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi), C.DH (Cevdet Dâhiliye), no. 44/2169; 130/6479.BOA, C.HR (Cevdet Hâriciye), no. 51/2549; 89/4403; 91/4510; 98/4872.BOA, HAT (Hatt-ı Hümayun Koleksiyonu), no. 481/23570; 506/24902; 653/31958; 708/33926; 761/35955; 823/37395; 1104/44593; 1108/44645; 1108/44645-C; 1108/44645-Ç; 1108/44645-O; 1265/48976; 1265/48977; 1320/51518.2. Rusça Arşiv Belgeleri: AKAK (Aktı Sobrannıe Kavkazskoyu Arheografiçeskoyu Komissieyu: Arhiv Glavnogo Upravleniya Namestnika Kavkazskago), ed. Ad. Berje, c. II, Tipografiya Glavnogo Upravleniya Namestnika Kavkazskago, Tiflis, 1868.AKAK, ed. Ad. Berje, c. III, Tipografiya Glavnogo Upravleniya Namestnika Kavkazskago, Tiflis, 1869.AKAK, ed. Ad. Berje, c. V, Tipografiya Glavnogo Upravleniya Namestnika Kavkazskago, Tiflis, 1873.AKAK, ed. Ad. Berje, c. VI-1, Tipografiya Glavnogo Upravleniya Namestnika Kavkazskago, Tiflis, 1874.AKAK, ed. Ad. Berje, c. VI-2, Tipografiya Glavnogo Upravleniya Namestnika Kavkazskago, Tiflis, 1875.3. KitaplarBİLGE, M. Sadık (2005), Osmanlı Devleti ve Kafkasya, İstanbul: Eren Yayıncılık.BİLGE, Sadık Müfit (2015), Osmanlı Çağı’nda Kafkasya 1454-1829 (Tarih-Toplum-Ekonomi), İstanbul: Kitabevi Yayınları.BÜNYADOV, Z.M.; YUSİFOV, Y.B. (ed.) (1994), Azerbaycan Tarixi, Bakı: Azerbaycan Dövlet Neşriyyatı.EBDÜLHEMİD, Hacı Seyid (1993), “Şeki Xanları ve Onların Nesilleri”, Şeki Xanları ve Onların Nesilleri, Bakı: Azerbaycan Ensiklopediyası Neşriyyat-Poliqrafiya Birliyi, ss. 22-30.ELİYARLI, Süleyman (ed.) (1996), Azerbaycan Tarixi: Uzaq Keçmişden 1870-ci İllere Qeder, Bakı: Azerbaycan Neşriyyatı.FATEH, Kerim Ağa (1993), “Şeki Xanlarının Müxteser Tarixi”, Şeki Xanlarının Müxteser Tarixi, Bakı: Azerbaycan Ensiklopediyası Neşriyyat-Poliqrafiya Birliyi, ss. 9-20.İSMAYIL, Mahmud (1997), Azerbaycan Tarixi, Bakı: Azerbaycan Ensiklopediyası Neşriyyat-Poliqrafiya Birliyi.MUSTAFAZADE, Tofiq (2011), Azerbaycan Xanlıqlarının Qısa Tarixi, Bakı: Victori Neşriyyat-Poliqrafiya Müessisesi.PAKALIN, Mehmet Zeki (1993), Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, c. I-III, İstanbul: MEB Yayınları.4. Tezler: ÇAKMAK, Mehmet Ali (1996), Hanlıklar Devrinde Azerbaycan-Türkiye Münâsebetleri (1723-1829), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.