Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Anlam Yapıları Üzerine Bir İnceleme

Bu araştırmanın amacı; 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerinsözcük ve tümce anlam bilimi ile edim bilim açısından yapısına ilişkin öğretmengörüşlerini; bu metinlerin Türkçe programı ile uygunluğunu belirlemektir. Bunoktada Malatya ilindeki beş eğitim bölgesinden seçilen 15 ortaokulda 30 Türkçeöğretmeninin görüşlerine başvurulmuştur. Bunun için nitel desende oluşturulmuşyarı yapılandırılmış 6 maddelik bir ölçek hazırlanmış ve hazırlanan ölçek ileöğretmenlerin görüşleri alınmıştır. Öğretmenlerin görüşleri araştırmacı tarafındanbilgisayar ortamına aktarılmış ve NVivo programında içerik analizi yapılarak derskitaplarının anlam yapılarına ilişkin Türkçe öğretmenlerinin görüşleri tespitedilmeye çalışılmıştır. Araştırma, ana dili eğitiminde kullanılan en önemlimateryallerden biri olan ders kitaplarındaki metinlerin anlam yapılarının sözcük,tümce ve sözce boyutlarında belirli bir çerçeve belirlemesi açısından önemlidir.

An Analysis On The Structures Of Meaning In Texts In Turkish Main Course Books

The objective of this study is to get the ideas of teachers in terms of lexical semantics and semantics in clauses and pragmatics in texts in Turkish Course books in 6, 7, 8 grades, and to determine the compatibility of these texts with Turkish Programme. Therefore, 30 teachers of Turkish working in 15 secondary schools located in 5 different regions in province of Malatya were contacted and their opinions were taken. In order to do that, a questionnaire consisted of 6 items prepared as half completed questionnaires in accordance with quality design and by directing these questionnaires to teachers, their opinions were obtained. The opinions of teachers were written on computer by the researcher and the opinions of teachers about meaning structures in course books were tried to be determined by carrying out content analyze on NVivo programme. The research is vital in terms of setting up a specific framework for meaning structures in course books which are one of the most important materials used in teaching mother tongue in which there are words, phrases and statements.

PDF

___

Adalar, D. (2005). Arapça ve Türkçe ders kitaplarındaki “yardımlaşma” ve “arkadaşlık” konulu metinlerin karşılaştırılması: bir eşdizimsel örüntüleme çözümlemesi örneği. Tömer Dil Dergisi, Sayı:129 / Temmuz-Ağustos-Eylül, Ankara, s.63-84.
Akerson, F. E. (2005). Göstergebilime Giriş. Multilingual: İstanbul.
Aksan, D. (1980). Sözcükbilim. Dilbilim ve dilbilgisi konuşmaları I, Ankara TDK, s. 51-74.
Akyol, H. (2008). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemler. Kök Yayıncılık: Ankara.
Aslan, C. (2006a). Türkçe ders kitaplarında “Türkçe olmayan sözcükler”in kullanımı üzerine bir inceleme. Dil Dergisi, Sayı: 133, s. 7-20.
Aslan, C. (2006b). Yazınsal Nitelikli Çocuk Kitaplarının Çocuğun Okuduğunu Anlama ve Yazılı Anlatım Becerilerine Etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Coşkun, E. ve Taş, S. (2008). Ders kitaplarına metin seçimi açısından Türkçe öğretim programlarının değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 5, Sayı 10, s. 59-74.
Canlı, S. (2015). Türkçe ders kitaplarına seçilecek metinlerin belirlenmesinde çocuğa görelik ilkesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), Nisan 2015, s. 98-123.
Coşkun, Y. D. (2013). Türkçe ders kitaplarının pısa sınavı okuma ölçütleri açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 13, Sayı 26, Haziran 2013, s. 22-43.
Demirel, Ş. (2009). Metinlerle Çocuk Edebiyatı. Data Yayınları: Elazığ.
Göçer, A. (2008). İlköğretim Türkçe ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.11, s.197-210.
Güneyli, A. (2010). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin sözcüksel görünümü. Hakan Ülper (Editör). Türkçe Ders Kitabı Çözümlemeleri, Pegem Akademi: Ankara.
Kolaç, E. (2009). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür açısından değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1, s. 594-626.
Lakoff, G. ve Johnson, M. (2010). Metaforlar Hayat Anlam ve Dil. (Çev. Gökhan Yavuz Demir). Paradigma Yayıncılık: İstanbul.
Marshall, J. (1994). Anadili ve Yazın Öğretimi. (Çev. Cahit Külebi). Çağdaş: İstanbul.
Özbay, M. (2003). Türkçe öğretiminde hedef-araç ilişkisinin ders kitabı örneğinde değerlendirilmesi. TÜBAR-XIII-/2003-Bahar, s. 59-69.
Özdemir, E. (1983). Anadili öğretimi. http://turkoloji.cu.edu.tr/dılbılım/emin_ozdemir_anadili_ogretimi.pdf 14.10.2010 tarihli erişim.
Pehlivan, A. (2003). Türkçe kitaplarında sözcük dağarcığını geliştirme sorunu ve çözüm yolları. Dil Dergisi, Sayı: 122, s. 84-94.
Saussure, F. D. (2001). Genel Dilbilim Dersleri. (Çev. Berke Vardar). Multilingual: İstanbul.
Solak, M. ve Yaylı, D. (2009). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarının türler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt 2, Sayı 9, s. 444-453.
Şen, Ü. (2008), Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilettiği değerler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, Volume 1/5, Fall 2008, s. 763-779.
Ülper, H. ve Karagül, S. (2010). Özetleme becerisinin kazandırılmasına yönelik etkinlikler: Ders kitapları temelinde bir araştırma. III. Uluslararası Türkçe Eğitimi Kurultayı Bildirileri 1-3 Temmuz 2010 içinde. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, DEDAM.
Ülper, H. ve Yalınkılıç, K. (2010). Son iki Türkçe programına göre hazırlanan Türkçe ders kitaplarındaki metin sonu sorularının nicel ve nitel görünümü. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Summer, Volume: 3 Issue: 12, s. 449-461.
Vardar, B. (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimler Sözlüğü. Multilingual: İstanbul.
Yalçın, A. (2002). Türkçe Öğretim Yöntemleri; Yeni Yaklaşımlar. Akçağ: Ankara.
Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2008). Çocuk Edebiyatı. Akçağ: Ankara.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınları: Ankara.
Zorbaz, K. Z. (2007). Türkçe ders kitaplarındaki masalların kelime-cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri üzerine bir değerlendirme. Eğitimde Kuram ve Uygulama / Journal of Theory and Practice in Education, 3 (1), s. 87-101.