Sosyal Bilgiler Öğretiminde Argümantasyon Tabanlı Öğrenme Yönteminin Öğrencilerin Bilimsel Tartışma Düzeylerine Etkisi

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretiminde argümantasyon tabanlı öğrenme yönteminin, öğrencilerin bilimsel tartışma düzeylerine etkisinin olup olmadığını tespit etmektir. 2016-2017 eğitim-öğretim yılında bir ortaokulda gerçekleştirilen bu çalışmaya 7. sınıf sosyal bilgiler öğrencilerinden 19’u kız, 20’si erkek olmak üzere toplam 39 öğrenci katılmıştır. Nitel yaklaşımın benimsendiği bu araştırma da doküman analizi yönteminden yararlanılmıştır. Veri toplama aracı olarak “Dereceli puanlama anahtarı/Rubric” kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiş ve bulgular grafiklerle sunulmuştur. Araştırmada elde edilen verilerin analizi sonucunda öğrencilerin genel başarılarının “iddia ve veri sunabilme” boyutu ile “destekleyici bilgi sunabilme” boyutunda daha yüksek olduğu görülmüştür. Öğrencilerin en fazla ilerleme gösterdikleri boyut ise “çürütücü bilgi sunabilme” boyutu olduğu tespit edilmiştir. Bireysel olarak yapılan çalışmalarda öğrencilerin “iddia ve veri sunabilme” boyutunda ilerleme sağladığı görülürken grup olarak yapılan çalışmalarda ise “gerekçe sunabilme” boyutu, “destekleyici bilgi sunabilme” boyutu ve “çürütücü bilgi sunabilme” boyutunda daha fazla ilerleme sağlandığı tespit edilmiştir. Araştırma sonunda, öğrencilerin bilimsel tartışma düzeylerinin orta seviyede olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal bilgiler, argümantasyon, argümantasyon tabanlı öğrenme süreci, bilimsel düşünme

The Effect of Argumentation Based Learning on Students’ Scientific Discussion Levels in Social Studies Teaching

The purpose of this study is to determine whether the argumentation based learning methods in social studies teaching affect students’ scientific discussion levels. The study group of the research consists of a total of 39 students (19 girls-20 boys) who are 7th grade social studies students studying in a secondary school in the 2016-2017 academic year. The study adopts a qualitative approach and document analysis method. “Rubric” was used as data collection tool. The analysis of the obtained data was carried out with the descriptive analysis technique and the findings were presented in graphics. As a result of the analysis of the data obtained, the general success of the students is higher in the dimensions of "presenting claims and data" and "presenting supporting information". It was observed that the dimension in which the students made the most progress was "providing corrosive information". In individual studies, progress has been made in the dimension of "presenting claims and data". In the studies conducted as a group, it has been determined that more progress has been achieved in the dimensions of "providing justification", "providing supporting information" and "providing rebuttal information". The scientific discussion levels of the students are at medium level.

Keywords:

Social sciences, argumentation, argumentation based learning process, scientific thinking.,

PDF

___

Aktaş, T. (2017). Argümana dayalı sorgulama öğretiminin 7. sınıf öğrencilerinin kuvvet ve enerji ünitesindeki akademik başarılarına ve argümantasyon seviyelerine etkisi (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi.
Can, A. (2016). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi.
Çelikkaya, T., ve Kuş, Z. (2009). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kullandıkları yöntem ve teknikler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 741-758.
Çiftçi, A. (2016). 5,. 6. ve 7. sınıflarda fen derslerinde argümantasyon kalitesinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Muş Alparslan Üniversitesi.
Demirel, T. (2017). Argümantasyon yöntemi destekli artırılmış gerçeklik uygulamalarının akademik başarı, eleştirel düşünme becerisi, fen ve teknoloji dersine yönelik güdülenme ve argümantasyon becerisi üzerindeki etkisinin incelenmesi (Doktora tezi). Çukurova Üniversitesi.
Demirkaya, H. (2008). Sosyal bilgilerde düşünme ve soru sorma becerileri. B. Tay ve A. Öcal (Eds.), Özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 389-424). Pegem A Akademi.
Deveci, A. (2009). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin maddenin yapısı konusunda sosyobilimsel argümantasyon, bilgi seviyeleri ve bilişsel düşünme becerilerini geliştirmek (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi.
Erdoğan, S. (2004). Sürekli değişkenler için güvenilirlik analizinde kullanılan ilişki katsayılarının değişken varyansından ve etki büyüklüğünden etkilenme durumları (Yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi.
Erduran, S., Simon S., & Osborne K. (2004). TAPping into argumentation: Developments ın the application of toulmin’s argument pattern for studying science discourse. Science Education, 88(6), 915-933. https://doi.org/10.1002/sce.20012
Hakyolu, H. (2010). Farklı öğrenme seviyelerindeki öğrencilerin fen derslerinde oluşturulan argüman ortamlarındaki performansları (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi.
Karışan, D. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının iklim değişiminin dünyamıza etkileri konusundaki yazılı argümantasyon yeteneklerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
Kıcır, K. (2006). Sosyal bilgiler dersinde 7. sınıf öğrencilerinin tarih öğrenme beceri düzeyleri (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi. Lambert, J.L., ve Bleicher, R.E. (2017). Argümentation as a strategy for ıncreasing preservice tteachers’ understanding of climate change, a key global socioscientific ıssue. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 5(2), 101-112. https://doi.org/ 10.18404/ijemst.21523
MEB, (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 4,5,6, ve 7. sınıflar) https://www.mufredat.meb.gov.tr
Moskal, B. M., ve Leydens, J. A. (2000). Scoring rubric development: Validity andreliability. Practical Assesment. Research & Evaluation, 7(10), 1-6. https://doi.org/ https://doi.org/10.7275/q7rm-gg74
Nussbaum, M. E., ve Sinatra, G. M. (2003). Argument and conceptual engagement. Contemporary Educational Psychology, 28, 384-395. https://doi.org/10.1016/S0361-476X(02)00038-3
Oğuz, S., ve Demir, F. B. (2018). Argümantasyon tekniğiyle sosyal bilgiler öğretimi. R. Sever, M. Aydın, & E. Koçoğlu (Eds.), Alternatif yaklaşımlarla sosyal bilgiler eğitimi içinde (3. baskı, s. 241-270). Ankara: Pegem Akademi.
Okumuş, S,. ve Ünal, S. (2012). The effects of argumentation model on students’ achievement and argumentation skills in science. Procedia - Social and Behavioral Sciences 46, 457–461. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.05.141
Özden, Y. (2005). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Öztürk, A. (2013). Sosyo-bilimsel konularla argümantasyon becerisi ve insan haklarına karşı tutum geliştirmeye yönelik bir eylem araştırması. (Doktora tezi). Çukurova Üniversitesi.
Sönmez, V., ve Alacapınar, F. G. (2014). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
Şekerci, A. R. (2013). Kimya laboratuvarında argümantasyon odaklı öğretim yaklaşımının öğrencilerin argümantasyon becerilerine ve kavramsal anlayışlarına etkisi (Doktora tezi). Atatürk Üniversitesi.
Torun, F. (2015). Sosyal bilgiler dersinde argümantasyon temelli öğretim ve karar verme becerisi arasındaki ilişki düzeyi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
Torun, F., ve Şahin, S. (2016). Determination of students' argument levels in argumentation-based social studies course. Education and Science, 41(186), 233-251. https://doi.org/10.15390/EB.2016.6322
Tunç Şahin, C., ve Say Ö. (2010). İlköğretim öğrencilerinin bilimsel okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. ZKÜ sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 223-240.
Üstünkaya, I. ve Savran Gencer, A. (2012). İlköğretim 6. sınıf seviyesinde bilimsel tartışma (argumentation) odaklı etkinliklerle dolaşım sistemi konusunun öğretiminin akademik başarıya etkisi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunulan bildiri https://niğde.edu.tr
Van Eemeren F. H. (1995). A world of difference: The rich state of argumentation theory. Informal Logic, 17(2), 144-158. https://doi.org/10.22329/ilv17i2.2404
Van Eemeren, F.H., ve Grootendorst, R. (2004). A systematic theory of argumentation, The pragma-dialectical approach. New York: Cambridge University Press.
Yalçın Çelik, A. (2010). Bilimsel tartışma (argümantasyon) esaslı öğretim yaklaşımının lise öğrencilerinin kavramsal anlamaları, kimya dersine karşı tutumları, tartışma isteklilikleri ve kalitesi üzerine etkisinin incelenmesi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi.
Yanpar, T. (2012). Etkili ve anlamlı öğrenme için kuramsal yaklaşımlar ve yapılandırmacılık. C. Öztürk (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi demokratik vatandaşlık eğitimi içinde (s. 52-74). Pegem Akademi.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.