Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Sanat Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğretmen adaylarının sanat kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla belirlemektir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim (fenomenoloji) deseninde yürütülmüştür. Araştırma, 2017-2018 öğretim yılında, Türkiye’ nin doğusunda yer alan bir üniversitenin Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Bölümü Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 92 öğretmen adayının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Öğretmen adaylarının araştırmaya katılmasında gönüllü ve istekli olmaları göz önünde bulundurulmuştur. Örneklem seçiminde kolay ulaşılabilir örnekleme kullanılmıştır. Araştırmaya dahil edilen öğretmen adaylarına ‘Sanat…….e/a benzer çünkü…...’ şeklinde eksik bırakılmış cümlenin yazıldığı bir form verilerek doldurmaları istenmiştir. Toplanan formlar nitel araştırma desenine uygun olarak içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Yapılan analiz sonucunda öğretmen adaylarının 61 farklı metafor ürettiği ve metaforların gerekçeleri dikkate alındığında 9 kategori altında toplandığı belirlenmiştir. Buna göre okul öncesi öğretmen adaylarının sanatı; özgün ve öznel olan, dışa vurum sağlayan, somutlaştıran, doğadan esinlenen, temel ihtiyaç olan, huzur ve keyif veren, güzel ve etkileyici olan, emek ve özen gerektiren bir kavram olarak algıladıkları sonucuna varılmıştır. Bu sonuç ışığında öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sanat, Okul öncesi öğretmen adayı, Metafor, Algı

Prospective Preschool Teachers’ Metaphorical Perceptions about Art

This study aims to determine prospective preschool teachers’ perceptions about the concept of art through metaphors. The research was carried out in the phenomenological science pattern of qualitative research methods. The research was carried out in the 2017-2018 school year with the participation of 92 prospective preschool teachers who were registered in the Department of Preschool Education in the Faculty of Education of a university located in the east of Türkiye. Participation in the study was voluntary based. For the selection of the sample, a simple random sampling method was used. prospective preschool teachers were provided a form that is created with fill-in-the-gap sentences: “Art is like….. because……”. The collected forms were evaluated by the content analysis method according to a qualitative research design. As a result of the analysis, it was determined that prospective teachers produced 61 metaphors that were collected under nine categories when the reasons for the metaphors were taken into consideration. Accordingly, the art of prospective preschool teachers; they come to the conclusion that they are perceived as a concept which requires originality and subjectivity, external expression, concretization, inspiration from nature, a basic necessity, peace and joy, beautiful and impressive, labor and care. Suggestions have been made under the light of these results.

Keywords:

Art, prospective preschool teachers, metaphor, perception,

PDF

___

Afacan, Ö. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının “fen” ve “fen ve teknoloji öğretmeni” kavramlarına yönelik metafor durumları. e-Journal of New World Sciences Academy, 6 (1), 1242-1254.
Akgün E. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının “çocuk” ve “okul öncesi öğretmeni” kavramına ilişkin metaforik algıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1652-1672.
Altuner, H. (2007). Türkiye’de sanat tarihi ve cumhuriyet’ten günümüze sanat tarihi eğitimi. G.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2). 79-90.
Aydın, İ. S. & Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarınınn öğretmen ve öğrenci kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. Turkish Studies, 5(3), 818-842.
Buyurgan, S. & Buyurgan, U. (2012). Sanat eğitimi ve öğretimi (3.Baskı). Ankara: Pegem.
Cameron, L. (1996). Discourse context and the development of metaphor in children. Current Issues in Language and Society, 3 (1), 49-64.
Creswell, J.W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
Çakır İlhan, A. (2003). Sınıf öğretmeni yetiştirme programları ve sanat eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36 (1-2), 13-24.
Dinçeli, D. (2017). Sanat ve tasarım etiği. İdil, 6 (30), 585-617.
Elpe, E. (2014). Köy enstitüleri ve sanat eğitimi [Village institutes and art education]. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 4 (2), 15-34.
Erkan, S., Tuğrul, B., Üstün, E., Akman, B., Şendoğdu, M., Kargı, E. Boz, M. & Güler, T. (2002). Okul öncesi öğretmenliği öğrencilerine ait Türkiye profil araştırması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 108–116.
Ertürk Kara, H.G. (2014). Okul öncesi eğitimi adaylarının okul öncesi eğitim kavramına ilişkin metaforları. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 104-120.
Geçit, Y. & Gençer, G. (2011). Sınıf öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, (23), 1-19.
Gillis, C. & Johnson, C.L. (2002). Metaphor as renewal: reimagining our professional selves. English Journal, 91 (6),37-43.
Giren, S. (2015). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının okul öncesi eğitim öğretmeni kavramına ilişkin metaforları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25 (2), 123-133.
Güven, B. & Güven, S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde metafor oluşturma becerilerine ilişkin nicel bir inceleme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (2), 503-512.
Kalyoncu, N. (2005). 20. yüzyılın birinci yarısında alman müzik eğitimini etkileyen başlıca oluşumlar ve okul müzik dersi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 1-19.
Kaya, İ. (2007). Ülkemizde sanat eğitiminin sorunları. Atatürk Üniversitesi Sanat Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 11, 149-151.
Kuyucu, Y., Şahin, M. & Kapıcıoğlu, O. (2013). Okul öncesi öğrencilerinin çocuk kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2): 43-53.
Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). The metaphorical structure of the human conceptual system. Cognitive Science, 4, 195-208.
Lowenfeld, V. (1960). Creative intelligence. Studies in Arts education, 1, 22–25.
Mahlios, M. & Maxson, M.(1998). Metaphors as structures for elementary and secondary preservice teachers’ thinking. International Journal of Educational Research,29, 227-240.
MEB. (2008). Öğretmen yeterlikleri. Ankara: MEB Yayınları.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
Neslitürk, S., Çamlıbel Çakmak, Ö. ve Asar, H. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin “veli” kavramına ilişkin metaforik algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(18), 679-712.
Neville, G. B. (1995). Relationships between teachers’ ımages of school and students’ perceptions of classroom environment. Paper presented at the annual meeting of the American educational research association, San Francisco, CA.
Nikitina, L. ve Furuoka, F. (2008). “A language teacher is like…”: examining Malaysian students’ perceptions of language teachers through metaphor analysis. Electronic Journal of Foreign Language Teaching, 5 (2), 192-205.
Ocak, G. ve Gündüz, M. (2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2), 293- 310.
Oktay, A.(1991). Öğretmenlik mesleğinin ve öğretmenin nitelikleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, 187-193.
Onur, B. (2005). Türkiye’de çocukluğun tarihi. Ankara: İmge Kitabevi.
Oxford, R. L., Tomlinson, S. Barcelos, A., Harrington, C., Lavine, R. Z., Saleh, A. & Longhini, A. (1998). Clashing metaphors about classroom teachers: toward a systematic typology for the language teaching field. System, 26, 3-50.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri.(Çev. Ed. Bütün, M. & Demir, S. B.). Ankara: Pegem Akademi.
Phillips N. (1995). Telling organizational tales: on the role of narrative fiction in the study of organizations. Organization Studies,16(4):625 – 49.
Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmen adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Saban, A. ,Ersoy A. (2016). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Saban, A., Koçbeker, B. N. & Saban, A. (2006). An investigation of the concept of teacher among prospective teachers through metaphor analysis. Educational Sciences: Theory & Practice, 6 (2), 509-522.
Sak, R., Kızılkaya, G., Yılmaz, Y. & Dereli, M. (2015). Çocukların bakış açısıyla erkek ve kadın okul öncesi öğretmenleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 121-141.
Semerci, Ç. (2007). “Program geliştirme” kavramına ilişkin metaforlarla yeni ilköğretim programlarına farklı bir bakış. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31 (1), 139-154.
Şenel, T., & Aslan, O. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 76-95.
Tannehill, D., & MacPhail, A. (2014). What examining teaching metaphors tells us about preservice teachers' developing beliefs about teaching and learning. Physical Education and Sport Pedagogy, 19(2), 149-163.
Tolstoy, L. N. (2004). Sanat nedir?. İstanbul: Bilge Karınca Yayınları.
Ulutaş,İ. & Ersoy, Ö. (2004). Okul öncesi dönemde sanat eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1),1-12.
Ünal, A. & Ünal, E. (2010). Öğretmen ve öğrencilerin rehber öğretmeni algılamalarına ilişkin bir durum çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7 (2), 919-945.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, K. (2010). Nitel araştırmalarda niteliği artırma. İlköğretim Online, 9 (1), 79-92.
Yılmaz, F., Göçen, S. ve Yılmaz, F. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algıları: bir metaforik çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (1), 151-164.