Öğretimde Soru Sormanın Rolü: Soru Sorma Becerileri Nasıl Geliştirilebilir?

Bu çalışmada matematik öğretmeni adaylarının soru sorma becerilerinin öğretimdeki önemine dair inançlarının ve soru sorma becerilerini nasıl geliştirebileceklerine yönelik görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Matematik Öğretmenliği bölümünde öğrenim gören son sınıf toplam 22 gönüllü öğretmen adayı katılmıştır. Veriler 9 açık uçlu sorudan oluşan bir görüşme formu kullanılarak elde edilmiş ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğretmen adayları, soru sormanın ön bilgileri kontrol etme, yönlendirme, sorgulama, kavram yanılgılarını belirleme ve değerlendirme gibi birçok amaca hizmet ettiğini dile getirmişlerdir. Öğretmen adayları soru sormanın geliştirilmesi gereken bir beceri olduğuna dikkat çekmişler ve soru sorma becerisinin gelişimini alan bilgisi, tecrübe, kişilik, araştırma ve gözlem yapma gibi farklı açılardan ele almışlardır. Elde edilen sonuçlara göre soru sorma öğretmen adayları tarafından kazanılması gereken kritik bir beceri olarak görülmesine rağmen, bu becerilerin geliştirilmesine yönelik teori ve uygulamalara yeteri kadar yer verilmediği ve bunun için daha fazla eğitim alınmasına ihtiyaç duyulduğu açığa çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Soru sorma, beceri, öğretim, gelişim, öğretmen adayı

The Role of Questioning in Teaching: How to Develop Questioning Skills

This study aims to investigate preservice mathematics teachers’ beliefs about the importance of questioning skills in teaching and their perceptions about the acquisition of questioning skills. Twenty-two preservice teachers studying Mathematics Teaching in their last year volunteered for the study. A questionnaire consisting of 9 open-ended questions was used as a data collection tool and the content analysis was used for the data analysis. According to the findings, preservice teachers stated that questioning has many purposes, such as checking prior knowledge, guiding, probing, determining of misconceptions, and checking to understand. Preservice teachers pointed out that questioning is a skill that needs improvement. They dealt with the development of the skills of questioning from different perspectives such as knowledge, experience, personality, research, and observation. Study findings revealed though questioning is seen as a critical skill by preservice teachers, the theories and practices about developing questioning skills during the preservice teachers’ training are inadequate. There is a need for more emphasis on questioning during training

Keywords:

Questioning, skill, teaching, development, pre-service teacher,

PDF

___

Aydoğan Yenmez, A., Erbaş, A. K., Çakıroglu, E., Çetinkaya, B., & Alacacı, C. (2017). Mathematics teachers’ knowledge and skills about questioning in the context of modeling activities. Teacher Development, 1-22. DOI: 10.1080/13664530.2017.1338198
Barnette, J. J., Orletsky, S., & Sattes, B. (1994). Evaluation of teacher classroom questioning behaviors. Office of Educational Research and Improvement.Washingto, ERIC Education Resources Information Center. (ED 377 188).
Barnette, J. J., & Others. (1995). QUILT: An innovative approach to effective instructional improvement. Retrieved from ERIC database. (ED 383 702).
Bay, D. N. (2011). Okul Öncesi Öğretmenlerine Verilen Soru Sorma Becerisi Öğretiminin Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Bektaş, E. ve Şahin, A. E. (2007). İlköğretim beşinci sınıf öğretmenlerinin soru-yanıt tekniğini kullanım davranışlarının analizi. Eurasian Journal of Educational Research, 28, 19-29.
Berliner, D. C. (2000). A personal response to those who bash teacher education. Journal of Teacher Education, 51(5), 358-371.
Blosser, P. E. (1975). How to ask the right questions. Retrieved from ERIC database. (ED 129 574).
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Cotton, K. (1988). Classroom questioning, Close-up No. 5. Portland, OR: North Regional Educational Laboratory.
Craig, J., & Cairo III, L. (2005). Assessing the relationship between questioning and understanding to improve learning and thinking (QUILT) and student achievement in mathematics: A pilot study. Appalachia Educational Laboratory at Edvantia (NJ1).
Cumhur, F. ve Güven, B. (2014). Matematik öğretmen adaylarının soru sorma becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi, XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Kitapçığı, 11-14 Eylül, Çukurova Üniversitesi, Adana, s.295-296.
Cumhur, F. ve Güven, B. (2015). Matematik öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersinde kullandıkları soruların öğrencilerin cevabını ilerletme boyutundan incelenmesi, II.Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitapçığı, 16-18 Mayıs, Adıyaman, s.225-226.
Cumhur, F. (2016). Matematik öğretmeni adaylarının soru sorma davranışlarının gelişiminin incelenmesi: Bir ders imecesi çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Çakmak, M. (2009). Pre-service teachers’ thoughts about teachers’ questions in effective teaching process. Elementary Education Online, 8(3), 666-675.
Ellis, K. (1993). Teacher questioning behavior and student learning: What research says to teachers. Retrieved from ERIC database. (ED 359572).
Filiz, S. B. (2002). Soru cevap yöntemine ilişkin öğretimin öğretmenlerin soru sorma düzeyi ve tekniklerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Filiz, S. B. (2009). The effect of catechetical method on the knowledge of teacher’s interrogation and the technique of interrogation. Journalof the Institute of Social Sciences, 3, 167-195.
Gall, M. D., & Rhody, T. (1987).Review of research on questioning techniques. In W.W.Wilen (Eds.), Questions, questioning techniques, and effective teaching (pp. 23-48). Washington, DC: National Education Association.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2009). Özel alan yeterlilikleri, Matematik Komisyonu 2. Dönem Raporu. ÖYGM, Ankara.
Moyer, P. S., & Milewicz, E. (2002). Learning to question: Categories of questioning used by preservice teachers during diagnostic mathematics interviews. Journal of Mathematics Teacher Education, 5, 293-315.
National Council of Teacher of Mathematics (1991). Professional standards for teaching mathematics. Reston: Author.
Olkun, S., & Toluk, Z. (2004). Teacher questioning with an appropriate manipulative may make a big difference. Issues in the Undergraduate Mathematics Preparation of School Teachers, 2, 1-11.
Olson, J. C., White, P., & Sparrow, L. (2011). Influence of lesson study on teachers’ mathematics pedagogy. In Lesson study research and practice in mathematics education (pp. 39-57). Dordrecht, The Netherlands: Springer.
Savage, L. B. (1998). Eliciting critical thinking skills through questioning. The Clearing House, 71(5), 291-293.
Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. EducationalResearcher, 15(2), 4-14.
Sönmez, H. (2019). Prospective teachers’ activity designing skills in accordance with cognitive constructivism strategies. Egitimde Nitel Arastirmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(4), 1681-1703.
Subramaniam, S. R. (2005). Trainee teacher practices: A case study. Journal of Science and Mathematics Education in Southeast Asia, 28(2), 96-116.
Şahin, A., (2013). Teachers’ awareness and acquisition of questioning strategies. Sakarya University Journal of Education, 3(3), 17-36.
Şahin, A., & Kulm, G. (2008). Sixth grade mathematics teachers’ intentions and use of probing, guiding, and factual questions. Journal of Mathematics Teacher Education, 11(3), 221-242.
Şahin, Ç., Bullock, K., & Stables, A. (2002). Teachers’ beliefs and practices in relation to their beliefs about questioning at key stage 2. Educational Studies, 28(4), 371-384. DOI: 10.1080/0305569022000042390a
Tanışlı, D. (2013). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının pedagojik alan bilgisi bağlamında sorgulama becerileri ve öğrenci bilgileri. Eğitim ve Bilim, 38(169), 80-95.
Yeşil, R. (2008). Sosyal bilgiler aday öğretmenlerinin sınıf içi öğretimde sorulardan yararlanma yeterlikleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 161-174.
Yin, R. K. (2014). Case study methods: design and methods (5. Baskı). Thousand Oaks: Sage Pbc.
Weiland, I. S., Hudson, R. A., & Amador, J. M. (2014). Preservice formative assessment interviews: The development of competent questioning. International Journal of Science and Mathematics Education, 12(2), 329-352.
Wilen, W. (1991). Questioning skills for teachers: What research says to the teacher (third edition). Retrieved from ERIC database. (ED 332 983).
Zhang, Y., & Patrick, P. (2012). Introducing questioning techniques to pre-service teachers.Journal of Teacher Education and Educators,1(2), 159-184.