Murat GENÇ, Seda SÖĞÜT, Esra GÜN ŞAHİN, Ezgi ZEYNOĞLU

Fen Eğitiminde Yaşam Temelli Öğrenme Üzerine Bir Sistematik Derleme Çalışması

Bu çalışmanın amacı, 2018-2020 yılları aralığında fen bilimleri eğitiminde Yaşam Temelli Öğrenme, Bağlam Temelli Öğrenme, REACT’in etkililiğini farklı bakış açılarıyla araştıran yurt içi ve yurt dışı kaynaklı çalışmaları çözümlemek ve bir bütün içinde ilgili paydaşlara sunulabilecek bir derleme çalışması yapmaktır. Bu çalışmada sistematik derleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada 2018-2020 yılları arasında yaşam temelli öğrenme, bağlam temelli öğrenme ve REACT stratejisi ile ilgili yayımlanmış olan DergiPark, ERIC, Web of Science veri tabanlarındaki makale ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı (YÖK) Tez Merkezi veri tabanındaki tez çalışmaları taranmıştır. Literatür taraması 2018-2020 yılları arasında sınırlandırılmış olup; DergiPark, ERIC, Web of Science veri tabanındaki makaleler ile YÖK Tez Merkezi’ndeki tezler çalışmaya dâhil edilmiştir. Tarama yapmak için hem Türkçesi hem de İngilizcesi olmak üzere 3 anahtar kavram belirlenmiştir. YÖK Tez, DergiPark, ERIC ve Web of Science veri tabanlarında “yaşam temelli”, “bağlam temelli”, “REACT”, “context and problem-based learning”, “context-based”, “context-based approach”, “context-based approaches”, “context-based learning”, “REACT strategies”, “context-based course” anahtar kelimeleri ile literatür taraması yapılarak 22 adet tez çalışmasına, 85 adet makaleye ulaşılmıştır. Bu çalışmada elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmalar; yayım yılı, yöntem/desen, veri toplama aracı, veri analizi, örneklem grubu ve incelenen konu temalarına uygun olarak incelenmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda, öğrenme yaklaşımları ile ilgili yapılan araştırmalar içerisinde “Bağlam Temelli “ ve “Context-based” anahtar kavramlı çalışmaların çoğunlukta olduğu, REACT stratejisi kullanılan çalışmaların yıllar içinde giderek arttığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Yaşam temelli öğrenme, REACT, sistematik derleme

A Systematic Review on Context-Based Learning in Science Education

The aim of this study is to analyze the recent studies that investigate the effectiveness of Life-Based Learning, Context-Based Learning, and REACT from different perspectives in science education between 2018-2020, and to make a compilation study that can be presented to relevant stakeholders as a whole. Systematic review method was used in this study. In the research, the articles published in DergiPark, ERIC, Web of Science databases and thesis studies in the Thesis Center database of the Council of Higher Education (YÖK) between 2018-2020 were reviewed. The literature review is limited between 2018-2020 and the articles in DergiPark, ERIC, Web of Science database, and theses in YÖK Thesis Center were included in the study. Three key concepts have been determined in order to search for literature both in Turkish and English. YÖK Tez, DergiPark, ERIC and Web of Science databases are used as "life-based", "context-based", "REACT", "context and problem-based learning", "context-based", "context-based 22 thesis studies and 85 articles were reached by searching the literature with the keywords "based approach", "context-based approaches", "context-based learning", "REACT strategies", "context-based course". The data obtained in this study were analyzed by the content analysis method. Research, year of publication, method/design, data collection tool, data analysis, sample group, and the subject were examined in accordance with the themes. As a result of the findings obtained, it is seen that among the research on learning approaches, "Context-based" and "Context-based" key concept studies are the majority, the number of studies using REACT strategy has increased gradually over the years.

Keywords:

Context-based learning, REACT, systematic review,

PDF

___

Akdeniz, A. R. & Paniç, G. (2012). Yeni fizik öğretim programına ve uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 42 (196), 290-307
Ayvacı, H.Ş. (2010). Fizik öğretmenlerinin bağlam temelli yaklaşım hakkındaki görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2010), 42-51.
Bülbül, M. Ş. & Matthews, K. (2012). Bağlam temelli eğitimin olası geleceği. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. (p.548). Niğde. Retrieved from http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2487-30_05_2012-22_56_57.pdf
Büyüköztürk, Ş. vd., (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Cabbar, B.G. & Senel, H. (2020). Content analysis of biology education research that used context-based approaches: The case of Turkey. Journal of Educational Issues, 6(1), 203-218. https://doi.org/10.5296/jei.v6i1.16920
Coştu, S. (2009). Matematik öğretiminde bağlamsal öğrenme ve öğretme yaklaşımına göre tasarlanan öğrenme ortamlarında öğretmen deneyimleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, Türkiye.
Crawford, M. L. (2001). Teaching contextually: research, rationale, and techniques for improving student motivation and achievement in mathematics and science. Texas: Cord Publishing.
Çepni, S., Ayvacı, H.Ş. & Bacanak, A. (2006). Fen eğitimine yeni bir bakış: Fen-Teknoloji-Toplum (3.Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık
Çepni, S., Özmen, H., & Ayvacı, H. Ş. (2015). Yaşam (bağlam) temelli, beyin temelli öğrenme kuramları, 21. yüzyıl becerileri ve FeTeMM yaklaşımı ve fen bilimleri öğretimindeki uygulamaları. S. Çepni içinde, Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi (s. 221-291). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Eliason, C., Jenkins, L. (2008). A practical guide to early childhood curriculum. Upper saddle river (8. Pressı). N. J.: Pearson Merrill / Prentice Hall.
Elo, S., Kaarianinen, M., Kanste, O., Polkki, R., Utriainen, K., & Kyngas, H. (2014). Qualitative content analysis: A focus on trustworthiness. Sage Open, 4 (1)-10. https://doi.org/10.1177/2158244014522633
Gilbert, J. K., Bulte, A. M., & Pilot, A. (2011). Concept development and transfer in context‐based science education. International Journal of Science Education, 33(6), 817-837.
Gül, Ş. (2016). Yaşam temelli öğretim modeliyle “fotosentez” konusunun öğretimi: React stratejine dayalı bir uygulama. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 10(2), 21-45.
Gül, Ş., Gürbüzoğlu Yalmancı, S. & Yalmancı, E. (2017). Boşaltım sistemi konusunun öğretiminde REACT stratejisinin etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25 (1), 79-96.
Higgins, J.P.T., & Green, S. (Eds). (March 2011). Cochrane handbook for systematic reviews of interventions. Version 5.1.0.
Holbrook, J. (2014). A context-based approach to science teaching. Journal of Baltic Science Education, 13(2), 152-154. https://doi.org/10.33225/jbse/14.13.152
Hsieh, H.F. & Shannon. S.E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research. 15(9), 1277-1288.
İlhan, N., Doğan, Y. & Çiçek, Ö. (2015). Fen bilimleri öğretmen adaylarının “Özel öğretim yöntemleri” dersindeki yaşam temelli öğretim uygulamaları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2),666-681. https://doi.org/10.14686/buefad.v4i2.5000143534
Kabuklu, Ü. & Kurnaz, M. (2019). Fen eğitimi alanında Türkiye’de yapılmış bağlam temelli öğretim konulu çalışmaların tematik incelemesi. Asya Öğretim Dergisi, 7 (1), 32-53.
Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfed/issue/46815/587078
Karslı, F. & Yiğit, M. (2015). Lise 12. sınıf öğrencilerinin alkanlar konusundaki kavramsal anlamalarına bağlam temelli öğrenme yaklaşımının etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 43-61.
Kurnaz, M. A. (2020). Bilgi, bağlam bilgisi ve bağlamlaşmış bilgi. H.Yolcu ve S.Oğuz Haçat içinde, Bilim insanı Dr. Mustafa Eski'ye armağan: Eğitime adanmış bir ömür. (s.356-365). Ankara: Pegem Akademi.
Liberati, A., Altman, D. G., Tetzlaff, J., Mulrow, C., Gotzsche, P. C., Ioannidis, J. P., Clarke, M., Devereaux, P. J., Kleijnen, J. & Moher, D. (2009). The PRISMA statement for reporting systematic reviews and meta-analyses of studies that evaluate healthcare interventions: explanation and elaboration. PLoS Medicine, 6(7), 1-28.
MEB (2016). PISA 2015 Ulusal Raporu, Ankara.
MEB (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
Mete, P. & Yıldırım, A. (2016). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımının kimya derslerindeki uygulamaları hakkında öğretim elemanlarının görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 100-116.
Navarra, A. (2006). Achieving pedagogical equity in the classroom. Leading change in education. Texas: Cord Publishing.
Topuz, F.G., Gençer, S., Bacanak, A. & Karamustafaoğlu, O. (2013). Bağlam temelli yaklaşım hakkında fen ve teknoloji öğretmenlerinin görüşleri ve uygulayabilme düzeyleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1),240-261.
Utami, W. S., Sumarmi, S., Ruja, I.N. & Utaya, S. (2016). React (Relating, experiencing, applying, cooperative, transferring) strategy to develop geography skills. Journal of Education and Practice, 7(17), 100-104.
Ültay, E. & Ültay, N. (2014). Bağlam temelli fizik çalışmaları: Literatürdeki çalışmaların içerik analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 197-219. Yıldırım, L., Uçak, E. Ve Savran-Gencer, A. (2021). Fen derslerinde sınıf içi konuşmalar üzerine sistematik bir derleme. Trakya Eğitim Dergisi, 11(3), 1148-1172. https://doi.org/10.24315/tred.778215