Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Laboratuvar Kullanımına Yönelik Özyeterlik İnançları: Laboratuvar Uygulamaları Programının Etkisi

Bu araştırmanın amacı, "Fen ve Teknoloji Öğretmenlerine Yönelik Laboratuvar Uygulamaları" programının, öğretmenlerin laboratuvar kullanımına yönelik özyeterlik inançlarına olan etkisinin araştırılmasıdır. Araştırmanın çalışma grubu, programa katılan 60 fen bilimleri öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada değişkenler arasındaki neden-sonuç ilişkisini belirlemek amacıyla yarı deneysel araştırma modellerinden, tek grup öntest-sontest modeli izlenmiştir. Öğretmenlerin laboratuvar kullanımına yönelik özyeterlik inançlarını incelemek için "Laboratuvar Kullanımı Öz-Yeterlik Algı Ölçeği" kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda öğretmenlerin özyeterlik inançlarına ilişkin öntest ve sontest puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bulunan fark, laboratuvar uygulamaları programının öğretmenlerin özyeterlik inançlarını arttırarak katkı sağladığını ortaya koymuştur. Araştırma sonucunda, laboratuvar uygulamalarına yönelik eğitimlerin teorik bilgi sunumundan çıkarılıp uygulamalı eğitimler şeklinde planlanması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

fen bilimleri öğretmenleri, laboratuvar uygulamaları, özyeterlik inancı

Science Teachers' Self-Efficacy Beliefs Regarding to Use of Laboratory: Effect of Laboratory Applications Program

The aim of this research was to investigate the effect of laboratory applications program on science teachers' self efficacy beliefs regarding to use of laboratory. The participants of the study composed of 60 science teachers. The quasi-experimental method was conducted in the study. In order to examine teachers' self-efficacy beliefs regarding to use of laboratory "Laboratory Selfefficacy Scale" was used. The results of the analysis indicated that the difference between teachers' pretest and posttest scores was statistically significant. This finding revealed that the laboratory applications program has increased teachers' self-efficacy beliefs. In line with the results of the study, it can be suggested that the instructions about laboratory applications should be designed as applied practices instead of theoretical presentations

Keywords:

science teachers, laboratory applications, self-efficacy belief,

PDF

___

Akkuş, H. & Kadayıfçı, H. (2007). “Laboratuvar kullanımı” konulu hizmet-içi eğitim kursu ile ilgili bir değerlendirme. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (1), 179-193.
Ayas, A., Çepni, S., & Akdeniz, A. R. (1994). Fen bilimleri eğitiminde laboratuvarın yeri ve önemi-II. Çağdaş Eğitim, 205, 7–11.
Aydoğdu, C. (1999). Kimya laboratuvar uygulamalarında karşılaşılan güçlüklerin saptanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 30-35.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191-215.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Bandura, A. (1994). Self efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.). Encylopedia of human behavior (Volume 4, pp. 71-81). New York: Academic Press. http://www.uky.edu/~eushe2/Bandura/BanEncy.html#top
Bandura, A. (1995). Self-efficacy in changing societies. Cambridge: Cambridge University Press.
Böyük, U., Demir, S., & Erol, M. (2010). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar çalışmalarına yönelik yeterlik görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 3 (4), 342-349.
Büyüköztürk, Ş., Atalay, K., Sozgun, Z., & Kebapçı, Ş. (2011). The development of research self-efficacy scale. Cypriot Journal of Educational Sciences, 1, 22-29.
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences, 2. Edition, New Jersey: Lawrence Erlbaum Publishers.
Çalışkan, S., Selçuk, G. S., & Özcan, Ö. (2010). Fizik öğretmen adaylarının özyeterlik inançları: cinsiyet, sınıf düzeyi ve akademik başarının etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (2), 449-466.
Çepni, S., Kaya, A., & Küçük, M. (2005). Fizik öğretmenlerinin laboratuvarlara yönelik hizmet içi ihtiyaçlarının belirlenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (3), 181-196.
Delcourt, M., & Kinzie, M. (1993). Computer technologies in teacher education: Theeducation: the measurement of attitudes and self-efficacy. Journal of Research and Development in Education, 27, 31-37.
Ekici, G. (2009). Biyoloji öğretmenlerinin laboratuar kullanımı öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (3), 25-35.
Garnett, Patrick J., & Garnett, Pamela J. (1995). Refocussing the chemistry lab: a case for laboratory-based investigations. Australian Science Teachers Journal, 41 (2), 26-32.
Güneş, H. M., Şener, N., Topal Germi, N., & Can, N. (2013). Fen ve teknoloji dersinde laboratuvar kullanımına yönelik öğretmen ve öğrenci değerlendirmeleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 1-11.
Henson, R. K., Kogan, L. R., & Vacha-Haase, T. (2001). A reliability generalization study of the teacher efficacy scale and related instruments. Educational and Psychological Measurement, 61 (3), 404-420.
Hofstein, A., & Mamlok-Naaman, R. (2007). The laboratory in science education: the state of the art. Chemistry Education Research and Practice, 8, 105-107.
Kocakülah, A., & Savaş, E. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının deney tasarlama ve uygulama sürecine ilişkin görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (1), 1-28.
Kotaman, H. (2008). Özyeterlilik inancı ve öğrenme performansının geliştirilmesine ilişkin yazın taraması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (1), 111-133.
Kurbanoğlu, S. S. (2004). Öz-yeterlik inancı ve bilgi profesyonelleri için önemi. Bilgi Dünyası, 5 (2), 137-152.
MEB (2013). Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara.
Nakiboğlu, C., & Sarıkaya, Ş. (2000). Kimya öğretmenlerinin derslerinde laboratuvar kullanmalarına mezun oldukları programın etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 8 (1), 95-106.
Şeker, R.,Yalçın, M., & Yurdanur Altunay, A. (2006). Öğrencilerin kullanımına açık merkez fen laboratuvarları kurulması önerisi ile ilgili öğrenci, öğretmen ve veli görüşleri. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı. Ankara: MEB.
Uluçınar, Ş., Cansaran, A., & Karaca, A. (2004). Fen bilimleri laboratuvar uygulamalarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 465-475.
Yaman, S., Cansüngü Koray, Ö., & Altunçekik, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 355-366.
Yener, D., Aydın, F., & Köklü, N. (2012). Genel fizik laboratuvarındaki öğrencilerin fiziğe karşı öz-yeterliklerine animasyon ve simülasyonun etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (2), 121-136.
Yılmaz, M., Gürçay, D., & Ekici, G. (2007). Akademik özyeterlik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 253-259.