Rehabilitasyon Çalışanlarının Aile İşlevselliğine Yönelik Görüşleri Üzerine Nitel Bir Çalışma

Bu araştırmanın amacı, rehabilitasyon yaklaşımlarında özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin işlevselliğini rehabilitasyon çalışanlarının görüşleri doğrultusunda analiz etmekti. Gereç ve Yöntem: Araştırma, nitel araştırma desenlerinden biri olan durum çalışması olarak tasarlandı. Rehabilitasyon alanında en az bir yıldır çalışan farklı meslek gruplarından (fizyoterapist, psikolog, çocuk gelişimi uzmanı, okul öncesi öğretmeni, ergoterapist, sosyal hizmet uzmanı ve hekim) oluşan 100 birey araştırma grubunu oluşturdu. Araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu, veri toplama aracı olarak kullanıldı. Verilerin analizinde içerik analizi tekniğinden yararlanıldı. Sonuçlar: Araştırmanın sonucunda elde edilen veriler ışığında, rehabilitasyon çalışanlarının, özel gereksinimi olan çocukların tedavisinde ailenin önemli katkıları olduğuna inandığı ve çocukların günlük yaşamdaki bağımsızlığının ancak aile katılımı ile gerçekleşebileceği görüşünde olduğu saptandı. Tartışma: Bu araştırmanın bulguları, sağlık hizmetleri ve rehabilitasyon uygulamalarında giderek yaygınlaşan aile temelli yaklaşımları destekler niteliktedir. Rehabilitasyon çalışanlarının görüşleri, aile katılımının çocuk, aile ve rehabilitasyon açısından önemli ve etkili olduğu yönündedir. Aile katılımını etkileyen faktörlerin ayrıntılı incelendiği daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk, Ebeveynler, Rehabilitasyon, Niteleyici araştırma

A Qualitative Research on the views of Rehabilitation Staff About the Family Functioning

Purpose: The aim of this study was to analyze rehabilitation staff views about the functioning of families of children with special needs in rehabilitation approaches. Material and Methods: The study was designed as a case study which is one of the qualitative research designs. The study group consisted of 100 individuals from different occupational groups (physiotherapists, psychologists, child development specialists, preschool teachers, occupational therapists, social worker and physician) working in the field of rehabilitation for at least a year. A semi-structured interview form developed by the researchers was used as a data collection tool. In the analysis of the data, content analysis technique was used. Results: The results of the study showed that rehabilitation staff believed that family members were important contributors to the treatment of children with special needs and that children's independence in daily life could only be achieved through family involvement. Conclusion: The findings of this study support family-based approaches that are becoming increasingly common in health care and rehabilitation applications. The views of rehabilitation staff suggest that family involvement is important and effective for children, families and rehabilitation. There is a need for more extensive studies that examine in detail the factors affecting family involvement.

Keywords:

Child, Parents, Rehabiitation, Qualitative Research,

PDF

___

Aarthun, A. & Akerjordet, K. (2014). Parent participation in decision- making in health-care services for children: an integrative review. J Nurs Manag, 22(2), 177-191. 
Bennett, A. (2012). Parental involvement in early intervention programs for children with autism. Master of Social Work Clinical Research Papers, St. Catherine’s University. Retrieved from the Web December 10, 2017. http://sophia.stkate.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1113&context=msw_papers
Coşkun, Y. & Akkaş, G. (2009). Engelli çocuğu olan annelerin sürekli kaygı düzeyleri ile sosyal destek algıları arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 213–227.
Craig, T. M. (2016). Exploring correlations between parent involvement and performance and self efficacy outcomes in children with cerebral palsy. (Doctoral dissertation). University of Toronto, Canada.
Denboba, D., McPherson, M. G., Kenney, M. K., Strickland, B. & Newacheck, P. W. (2006). Achieving family and provider partnerships for children with special health care needs. Pediatrics, 118(4), 1607–1615.
Doğan, M. (2014). Yetersizliği olan çocuklar, aile ve aile eğitimi: kavramsal ve uygulamaya dönük gelişmeler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(Özel Sayı), 111-127.
Dowell, K. A. & Ogles, B. M. (2010). The effects of parent participation on child psychotherapy outcome: a meta-analytic review. J Clin Child Adolesc Psychol 39(2), 151-162.
Eripek, S. (2005). Özel gereksinimi olan çocuklar ve özel eğitim. S. Eripek (Ed). Özel eğitim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, Ünite 1, 1-14.
Hallström, I., Runeson, I. & Elander, G. (2002). An observational study of the level at which parents participate in decisions during their child’s hospitalization. Nursing Ethics, 9(2), 202–214.
Haywood, K.M. (1993). Life span motor development. Human Kinetics Publisher, Windsor.
Hostler, S.J. (1999). Pediatric family-centered rehabilitation. J Head Trauma Rehabil, 14, 384-393.
Jansen, L., Ketelaar, M. & Vermeer, A. (2003). Parental experience of participation in physical therapy for children with physical disabilities. Dev Med Child Neurol, 45, 58-69.
King, S., Teplicky, R., King, G. & Rosenbaum, P. (2004). Family- centered service for children with cerebral palsy and their families: A review of the literatüre. Semin Pediatr Neurol, 11(1), 78-86.
Kırbaş, Z.Ö. & Özkan, H. (2013). Down sendromlu çocukların annelerinin aile işlevlerini algılama ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 3(3), 171- 180.
Kuhlthau, K. A., Bloom, S., Van Cleave, J., Knapp, A. A., Romm, D., Klatka, K. et al. (2011). Evidence for family-centered care for children with special health care needs: A systematic review. Acad Pediatr, 11, 136–143.
MacKean, G.L., Thurston, W.E. & Scott, C.M. (2005). Bridging the divide between families and health professionals’ perspectives on family- centered care. Health Expect, 8, 74–85.
Mpofu, E., Levers, L.L., Mpofu, K., Tanui, P. & Hossain, Z. S. (2014). Family assessments in rehabilitation service provision. In M.J. Milligton& I. Marini (Eds). Families in rehabilitation counseling: a community-based rehabilitation approach (pp.251-266). New York: Springer Publishing Company.
Newacheck, P. & Kim, S. (2005). A national profile of health care utilization and expenditures for children with special health care needs. Arch Pediatr Adolesc Med, 159, 10-17.
Piskur, B., Beurskens, A.J., Jongmans, M.J., Ketelaar, M., Norton, M., Frings, C.A. et al. (2012). Parents’ actions, challenges, and needs while enabling participation of children with a physical disability: a scoping review. BMC Pediatr, 12, 177.
Ryan, N. P., Wade, J. C., Nice, A., Shenefelt, H., & Shepard, K. (1996). Physical therapists' perceptions of family involvement in the rehabilitation process. Physiother Res Int,1(3), 159-179.
Schmidt, L.J., Garrat A.M. & Fitzpatrick, R. (2002). Child/parent- assessed population health outcome measures: a structured review. Child Care Health Dev, 28, 227–237. 
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara