Değişimin Öncüleri: Model Şahıslar Ve Türk Edebiyatına Yansımaları

Türk milletinin farklı bir tarihî macerası ve bu maceraya bağlı olarak ortaya çıkan bir de edebiyatı vardır. Bunları dikkate almadan yapılan tasnifler her zaman tartışmaya açıktır. Diğer edebiyatlar için de böyledir. Modern edebiyatlarda olduğu gibi, topluma örnek olacak kahramanlar bizim edebiyatımızda da anlatılmıştır. Bu kahramanlar millî oldukları kadar modern kimliğe de sahiptirler. Çağdaş toplumların gelişmeleri bu kahramanlara da bağlıdır.

Anahtar Kelimeler:

Edebiyat, model şahıs, toplum, değişim

Pioneers of Change: Model Characters and their Reflections to Turkish Literature

Turkish nation have got a different historical adventure and a literature that have originated from this adventure. Classifications that don’t consider these are always discussable. Other literatures are in this way as well. Like modern literatures, heroes that will be the models of society were explained in our literature. These heroes have both modern personel and national identity. The development of modern soceties are dependent on these heroes, too.

Keywords:

Literature, model person, society, changing,

PDF

___

Adıvar, Halide Edip, Ateşten Gömlek, Özgür Yayınları, İstanbul 1997.
------------------------, Mev’ut Hüküm, Atlas Kitapevi, İstanbul 1968.
------------------------, Seviye Talip, Atlas Kitapevi, İstanbul 1973.
------------------------, Tatarcık, Atlas Kitapevi, İstanbul 1993.
------------------------, Vurun Kahpeye, Özgür Yayınları, İstanbul 1999.
------------------------, Yeni Turan, Atlas Kitapevi, İstanbul 1973.
------------------------, Zeyno’nun Oğlu, Özgür Yayınları, İstanbul 2001.
Aijaz, Ahmad, Teoride Sınıf, Ulus, Edebiyat, (Çeviren: Ahmet Fethi), Alan Yayıncılık, İstanbul 1995.
Aka Gündüz, Beyaz Kahraman, Aka Gündüz Kitabevi, Ankara 1932.
Aktuğ, Miraç, “Kör Yavru ve Anası”, Ülküme Doğru, Ulusal Matbaa, Ankara 1939.
Belge, Murat, Edebiyat Üzerine Yazılar, İletişim Yayınları, İstanbul 1998.
Berman, Marshall, Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor –Modernite Deneyimi, (Çevirenler:
Ümit Altuğ-Bülent Peker), İletişim Yayınları, İstanbul 1999.
Cooper, Robert, Ulus Devletin Çöküşü -21. Yüzyılda Düzen ve Kaos-, Güncel Yayıncılık, İstanbul 2005.
Çamlıbel, Faruk Nafiz, Kahraman, Cumhuriyet Kütüphanesi, İstanbul 1933.
Çernişevski, N. G., Nasıl Yapmalı, (2 cilt), (Çeviri: Güneş Bozkaya), Yar Yayınları, İstanbul 2000.
Dağlı, Abay, Atatürk –Cephelerde ve Çankaya’da-, Son Telgraf Matbaası, İstanbul 1966.
Daudet, Alphonse, Pazartesi Hikâyeleri, (Çeviren: Sabri Esat Siyavuşgil), Millî Eğitim Basımevi, İstanbul 1946.
Dostoyevski, Yeraltından Notlar, (Çeviren: Nihat Yalaza Taluy), Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1963.
Dönmez, Rahmi, Fatih’in Adaleti, Ayyıldız Matbaası, Ankara 1964.
Durakbaşa, Ayşe, Halide Edib Türk Modernleşmesi ve Feminizm, İletişim Yayınları, İstanbul 2000.
Emil, Birol, Reşat Nuri Güntekin, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1989.
Enginün, İnci, Halide Edip Adıvar, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1986.
Güntekin, Reşat Nuri, Yeşil Gece, İnkılâp Kitapevi, İstanbul 1998.
--------------------------, Acımak, İnkılâp Kitapevi, İstanbul 1999.
--------------------------, Çalıkuşu, İnkılâp Kitapevi, İstanbul 1999.
--------------------------, Çalıkuşu, İnkılâp ve Aka Kitapevi, İstanbul 1969.
--------------------------, Gökyüzü, İnkılâp Kitapevi, İstanbul 1997.
--------------------------, Kan Davası, İnkılâp Kitapevi, İstanbul 1998.
Gürbilek, Nurdan, Kör Ayna, Kayıp Şark –Edebiyat ve Endişe- Metis Yayıncılık, İstanbul 2004.
Gürpınar, Hüseyin Rahmi, İnsanlar Maymun muydu?, Özgür Yayınları, İstanbul 2001.
-------------------------------, İffet, Atlas Kitapevi, İstanbul 1979.
-------------------------------, Tebessüm-i Elem (Acı Gülüş), Atlas Kitapevi, İstanbul 1967.
-------------------------------; Son Arzu, Atlas Kitapevi, İstanbul 1984.
Hilal, Selahattin, Edebiyat Yazıları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2003.
İlhan, Attilâ, Kurtlar Sofrası, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2003.
Kaplan, Mehmet, Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar 3, Tip Tahlilleri, Dergâh Yayınları, İstanbul 1985.
Karaosmanoğlu,Yakup Kadri, Ankara, İletişim Yayınları, İstanbul 1983.
-----------------------------------, Hüküm Gecesi, İletişim Yayınları, İstanbul 1983.
-----------------------------------, Kiralık Konak, İletişim Yayınları, İstanbul 1983.
-----------------------------------, Panorama I-II, İletişim Yayınları, İstanbul 1987.
-----------------------------------, Sodom ve Gomore, İletişim Yayınları, İstanbul 2000.
Kısakürek, Necip Fazıl, Tohum, Büyük Doğu Yayınları, 9. Basım, İstanbul 1998.
Lukacs, Georg, Roman Kuramı, (Çeviri: Cem Soydemir), Metis Yayınları, İstanbul 2003.
Marx, Karl-Engels, Friedrich, Sanat ve Edebiyat, (Çeviri: Murat Belge), De Yayınları 1971.
Mehmet Rauf, Halâs, Türkiye İŞ Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 1998.
Meriç, Cemil, Jurnal I, İletişim Yayınları, İstanbul 2001.
Milas, Herkül, Türk Romanı ve “Öteki” Ulusal Kimlikte Yunan İmajı, Sabancı Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2000.
Mizancı Mehmed Murad, Turfanda mı Turfa mı, Klas Yayınları, İstanbul 2004.
Müftüoğlu, Ahmet Hikmet, Gönül Hanım, Elips Yayıncılık, İstanbul 2005.
Ozansoy, Halit Fahri, On Yılın Destanı, Ahmet Sait Matbaası, İstanbul 1933.
Ömer Seyfettin, Bütün Eserleri- Hikâyeler 2, (Hazırlayan: Hülya Argunşah), Dergâh Yayınları, İstanbul 1999.
------------------, “Balkan Harbi Hatıraları”, Bütün Eserleri- Şiirler, Mensur Şiirler, Fıkralar, Hatıralar, Mektuplar, (Hazırlayan: Hülya Argunşah), Dergâh Yayınları, İstanbul 2000. ------------------, “Mektep Çocuklarında Türklük Mefkûresi”, Bütün Eserleri- Makaleler
1, (Hazırlayan: Hülya Argunşah), Dergâh Yayınları, İstanbul 2001.
Özsoy, Şekip, Anne, Teknik Kitaplar Yayınevi, İstanbul 1947.
Parlatır, İsmail, “Türk Romanında Tipler: Feride (Çalıkuşu)”, Türk Dili, S.413, Mayıs 1986.
Safa, Peyami, Gün Doğuyor, Ulus Basımevi, Ankara 1938.
Safa, Peyami, Yalnızız, Ötüken Neşriyat, İstanbul 1978.
Şenler, Yaşar, Türk Romanında Reformist Tipler (Tanzimat’tan Cumhuriyet’e), Van 1998.
Tanpınar, Ahmet Hamdi, Huzur, Ufuk Kitapevi, İstanbul 2001.
Tekin, Aslan, Edebiyatımızda İsimler ve Terimler, Ötüken Neşriyat, İstanbul 1999.
Uçman, Abdullah, Tanpınar Üzerine Yazılar, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2002.
Vasfi Mahir, Yaman, Devlet Matbaası, İstanbul 1933.
Wellek, René-Warren, Austin, Edebiyat Biliminin Temelleri, (Çeviren: Ahmet Edip Uysal), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1983.
Zweig, Stefan, Üç Büyük Usta, (Çeviren: Ayda Yörükân), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara 1995.