Ö. DÜZLÜ, A. YILDIRIM, S. SARIÖZKAN, A. İNCİ

Kayseri Yöresinde Üç Farklı Mezbahada Kesilen Koyun ve Sığırlarda Kistik Echinococcosis’in Ekonomik Önemi

Bu çalışma, Kayseri’de üç farklı mezbahada kesilen koyun ve sığırlarda kist hidatik’in prevalansını saptamak vekesim sonrası imha edilen iç organlara bağlı olarak meydana gelen ekonomik kayıpları tahmin etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, 2006 yılının Ocak-Haziran ayları arasında yürütülmüş ve toplam 250 baş koyun ve 300 baş sığırın içorganları kistik echinococcosis yönünden incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, koyunların 70’i (%28), sığırların ise9’u (%3) kist hidatik’le enfekte bulunmuştur. Sığırlardaki hidatid kistlerin tamamının (%3) karaciğerde bulunmasınakarşın, koyunlardaki kistlerin %2’si sadece karaciğerde, %4’ü sadece akciğerde ve %22’si ise hem karaciğer hem deakciğerde birlikte bulunmuştur. Enfekte olup imha edilen koyun karaciğer ve akciğerlerine bağlı olarak 368 TL (240 $),sığır karaciğerlerine bağlı olarak ise 252 TL (165 $)’lik bir ekonomik kayıp hesaplanmıştır. Bu hesaplama Kayseri içingenellendiğinde, hayvansal üretim kayıpları ve insan sağlığı harcamaları haricinde bir yılda kistik echinococcosise bağlıolarak meydana gelen ekonomik kayıplar 48.000 TL (31.372 $)’ye ulaşmaktadır. Sonuç olarak, Kayseri yöresinde saptanan kistik echinococcosis prevalansının halk sağlığı açısından potansiyel risk oluşturmasının yanı sıra önemli birekonomik kayba yol açtığı ortaya konmuştur

Anahtar Kelimeler:

Echinococcosis, ekonomik kayıp, Kayseri, koyun, sığır

The Economic Importance of Cystic Echinococcosis in Sheep and Cattle from Three Different Slaughterhouses in Kayseri Region

Keywords:

Echinococcosis, ekonomik kayıp, Kayseri, koyun, sığır,

PDF

___

Abdel-Hafez SK, Said IM, Al-Yaman FM, 1986. Comparative aspects on the fertility and viability of hydatid cysts in sheep from North Jordan. Jpn J Parasitol, 35: 491-496.
Akçapınar H, Atasoy F, Ünal N, Aytaç M, Aylanç A, 2002. Bafra (SakızXKarayaka G1) kuzularında besi ve karkas özellikleri. Lalahan Hayv Araş Enst Derg, 42: 19-28.
Altınel A, Evrim M, Özcan M, Başpınar H, Deligözoğlu F, 1998. Sakız, Kıvırcık ve Alman siyah başlı koyun ırkları arasındaki melezle- meler ile kaliteli kesim kuzuları elde etme ola- naklarının araştırılması. Turk J Vet Anim Sci, 22: 257-265.
Altıntaş N, Tınar R, Çoker A, 2004. Echinococcosis. Hidatidoloji Derneği, Yayın no:1, İzmir.
Celep A, Açıcı M, Çetindağ M, Coşkun SZ, Gürsoy S, 1990. Helminthological studies on cattle from the Samsun region. Etlik Vet Mikrob Derg, 6: 117-130.
Değer S, Ayaz E, Gül A, Biçek K, Eraslan E, 2001. Van yöresinde kesilen sığır, koyun ve keçilerde hidatidozun yayılışı. Yüzüncü Yıl Üniv Sağ Bil Derg, 7: 37-40.
Erkut MH, Kahyaoğlu T, 1996. İzmir, Buca ve Bornova mezbahalarında yapılan helmintolojik araştırma gigantica’nın durumu. Bornova Vet Araş Enst Derg, 13: 19-23. Fasciola
Gıcık Y, Arslan MÖ, Kara M, Köse M, 2004. Kars ilinde kesilen sığır ve koyunlarda kistik ekinokokkozisin yaygınlığı. T Parasitol Derg, 28: 136-139.
Gözün H, Kıran MM, 1999. Pathological studies slaughtered at Konya abattoirs. Veterinarium, 10: 1-19. lessions in sheep 10. Himonas C,
Antoniadou-Sotiriadou K,
Papadopoulos E, 1994. Hydatidosis of food
animals in Greece: prevalence of cysts
containing viable protoscoleces. J Helminthol, 68: 311–313.
Kamenetzky L, Canova SG, Guarnera EA, Rosenzvit granulosus: DNA extraction from germinal layers allows strain determination in fertile and nonfertile hydatid cysts. Exp Parasitol, 95: 122-127. 2000. Echinococcus
Kassai T, 1999. Veterinary Helminthology. Butterworth-Heinemann, Jordon Hill, Oxford, pp. 45-48. Linarce House,
Oge H, Gicik Y, Kalinbacak F, Yildiz K, 1998. The prevalence of some metacestodes (Hydatid Cysticercus bovis) in sheep, goat and cattle slaughtered in Ankara province. Ankara Univ Vet Fak Derg, 45: 123-130. tenuicollis,
Özyer I, 1990. Adana Et ve Balık Kurumu’nda imha edilen ruminant karaciğerlerinde görülen helmint türleri ve ekonomik önemleri. Etlik Vet Mikrob Derg, 6: 67-78.
Poyraz Ö, Özçelik S, Saygı G, Genç Ş, 1990. Sivas Et ve Balık Kurumu Kombinasında 1985-1988 yılları arasında kesilen koyun ve sığırlarda kist hidatik görülme oranı. Parasitol Derg, 14: 35-40. T
Şenlik B, 2000. Prevalence of hydatidosis and its relationship to the age, race and sex of the sheep in the province of Bursa. T Parasitol Derg, 24: 304-308.
Umur Ş, 2003. Prevalence and economic importance of cystic echinococcosis in slaughtered ruminants in Burdur, Turkey. J Vet Med B Infect Dis Vet Public Health, 50: 247-252. 18. Yazar S, 2005. Kayseri’de kistik ekinokokkozis’in son 6 yıldaki durumu. T Parasitol Derg, 29: 241-243.
Yazıcıoğlu Y, Erdoğan S, 2004. SPSS Uygula- malı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Anatolia Akademik Yayıncılık, 1. Baskı, Kızı- lay, Ankara, pp. 46-50.
Yıldız K, Gürcan S, 2003. Prevalence of hydatidosis and fertility of hydatid cysts in sheep in Kırıkkale, Turkey. Acta Vet Hung, 51: 181-187.
Yıldız K, Tunçer Ç, 2005. Kırıkkale’de sığırlar- da kist hidatik’in yayılışı. T Parasitol Derg, 29: 247-250.
Zanini F, Gonzalo R, Perez H, Aparici I, Soto X, Guerrero J, Cerrone G, Elissondo C, 2006. Epidemiological hydatidosis in Tierra del Fuego, Patagonia Argentina, 1997-1999. Vet Parasitol, 138: 377- 381. of ovine
Abdel-Hafez SK, Said IM, Al-Yaman FM, 1986. Comparative aspects on the fertility and viability of hydatid cysts in sheep from North Jordan. Jpn J Parasitol, 35: 491-496.
Akçapınar H, Atasoy F, Ünal N, Aytaç M, Aylanç A, 2002. Bafra (SakızXKarayaka G1) kuzularında besi ve karkas özellikleri. Lalahan Hayv Araş Enst Derg, 42: 19-28.
Altınel A, Evrim M, Özcan M, Başpınar H, Deligözoğlu F, 1998. Sakız, Kıvırcık ve Alman siyah başlı koyun ırkları arasındaki melezle- meler ile kaliteli kesim kuzuları elde etme ola- naklarının araştırılması. Turk J Vet Anim Sci, 22: 257-265.
Altıntaş N, Tınar R, Çoker A, 2004. Echinococcosis. Hidatidoloji Derneği, Yayın no:1, İzmir.
Celep A, Açıcı M, Çetindağ M, Coşkun SZ, Gürsoy S, 1990. Helminthological studies on cattle from the Samsun region. Etlik Vet Mikrob Derg, 6: 117-130.
Değer S, Ayaz E, Gül A, Biçek K, Eraslan E, 2001. Van yöresinde kesilen sığır, koyun ve keçilerde hidatidozun yayılışı. Yüzüncü Yıl Üniv Sağ Bil Derg, 7: 37-40.
Erkut MH, Kahyaoğlu T, 1996. İzmir, Buca ve Bornova mezbahalarında yapılan helmintolojik araştırma gigantica’nın durumu. Bornova Vet Araş Enst Derg, 13: 19-23. Fasciola
Gıcık Y, Arslan MÖ, Kara M, Köse M, 2004. Kars ilinde kesilen sığır ve koyunlarda kistik ekinokokkozisin yaygınlığı. T Parasitol Derg, 28: 136-139.
Gözün H, Kıran MM, 1999. Pathological studies slaughtered at Konya abattoirs. Veterinarium, 10: 1-19. lessions in sheep 10. Himonas C,
Antoniadou-Sotiriadou K,
Papadopoulos E, 1994. Hydatidosis of food
animals in Greece: prevalence of cysts
containing viable protoscoleces. J Helminthol, 68: 311–313.
Kamenetzky L, Canova SG, Guarnera EA, Rosenzvit granulosus: DNA extraction from germinal layers allows strain determination in fertile and nonfertile hydatid cysts. Exp Parasitol, 95: 122-127. 2000. Echinococcus
Kassai T, 1999. Veterinary Helminthology. Butterworth-Heinemann, Jordon Hill, Oxford, pp. 45-48. Linarce House,
Oge H, Gicik Y, Kalinbacak F, Yildiz K, 1998. The prevalence of some metacestodes (Hydatid Cysticercus bovis) in sheep, goat and cattle slaughtered in Ankara province. Ankara Univ Vet Fak Derg, 45: 123-130. tenuicollis,
Özyer I, 1990. Adana Et ve Balık Kurumu’nda imha edilen ruminant karaciğerlerinde görülen helmint türleri ve ekonomik önemleri. Etlik Vet Mikrob Derg, 6: 67-78.
Poyraz Ö, Özçelik S, Saygı G, Genç Ş, 1990. Sivas Et ve Balık Kurumu Kombinasında 1985-1988 yılları arasında kesilen koyun ve sığırlarda kist hidatik görülme oranı. Parasitol Derg, 14: 35-40. T
Şenlik B, 2000. Prevalence of hydatidosis and its relationship to the age, race and sex of the sheep in the province of Bursa. T Parasitol Derg, 24: 304-308.
Umur Ş, 2003. Prevalence and economic importance of cystic echinococcosis in slaughtered ruminants in Burdur, Turkey. J Vet Med B Infect Dis Vet Public Health, 50: 247-252. 18. Yazar S, 2005. Kayseri’de kistik ekinokokkozis’in son 6 yıldaki durumu. T Parasitol Derg, 29: 241-243.
Yazıcıoğlu Y, Erdoğan S, 2004. SPSS Uygula- malı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Anatolia Akademik Yayıncılık, 1. Baskı, Kızı- lay, Ankara, pp. 46-50.
Yıldız K, Gürcan S, 2003. Prevalence of hydatidosis and fertility of hydatid cysts in sheep in Kırıkkale, Turkey. Acta Vet Hung, 51: 181-187.
Yıldız K, Tunçer Ç, 2005. Kırıkkale’de sığırlar- da kist hidatik’in yayılışı. T Parasitol Derg, 29: 247-250.
Zanini F, Gonzalo R, Perez H, Aparici I, Soto X, Guerrero J, Cerrone G, Elissondo C, 2006. Epidemiological hydatidosis in Tierra del Fuego, Patagonia Argentina, 1997-1999. Vet Parasitol, 138: 377- 381. of ovine