Önder DÜZLÜ, Alparslan YILDIRIM, Abdullah İNCİ, Savaş SARIÖZKAN

Kayseri yöresinde üç farklı mezbahada kesilen koyun ve sığırlarda kistik echinococcosis'in Ekonomik önemi

Bu çalışma, Kayseri’de üç farklı mezbahada kesilen koyun ve sığırlarda kist hidatik’in prevalansını saptamak ve kesim sonrası imha edilen iç organlara bağlı olarak meydana gelen ekonomik kayıpları tahmin etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, 2006 yılının Ocak-Haziran ayları arasında yürütülmüş ve toplam 250 baş koyun ve 300 baş sığırın iç organları kistik echinococcosis yönünden incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, koyunların 70’i (%28), sığırların ise 9’u (%3) kist hidatik’le enfekte bulunmuştur. Sığırlardaki hidatid kistlerin tamamının (%3) karaciğerde bulunmasına karşın, koyunlardaki kistlerin %2’si sadece karaciğerde, %4’ü sadece akciğerde ve %22’si ise hem karaciğer hem de akciğerde birlikte bulunmuştur. Enfekte olup imha edilen koyun karaciğer ve akciğerlerine bağlı olarak 368 TL (240 $), sığır karaciğerlerine bağlı olarak ise 252 TL (165 $)’lik bir ekonomik kayıp hesaplanmıştır. Bu hesaplama Kayseri için genellendiğinde, hayvansal üretim kayıpları ve insan sağlığı harcamaları haricinde bir yılda kistik echinococcosise bağlı olarak meydana gelen ekonomik kayıplar 48.000 TL (31.372 $)’ye ulaşmaktadır. Sonuç olarak, Kayseri yöresinde saptanan kistik echinococcosis prevalansının halk sağlığı açısından potansiyel risk oluşturmasının yanı sıra önemli bir ekonomik kayba yol açtığı ortaya konmuştur.

The Economic inportance of cyctic Echinococcosis in sheep and cattle from three different slaughterhouses in Kayseri region

This study was performed to investigate the prevalence of cystic echinococcosis and to estimate the economic losses due to discarded visceral organs of sheep and cattle from three different slaughterhouses in Kayseri. The study was carried out between January and June 2006, and total of 250 sheep and 300 cattle were examined. According to obtained results, 70 (28%) of the sheep and 9 (3%) of the cattle were found infected with hydatid cysts. All hydatid cysts detected in cattle localized in the liver (3%) whereas, in sheep 2%, 4% and 22% of hydatid cysts localized in the liver, the lung and both in the liver and the lung, respectively. The calculated economic losses due to infected and discarded sheep and cattle organs were found 368 TL (240 $) and 252 TL (165 $), respectively. In order to generalize this economic data for Kayseri province, except for the animal production losses and human health expenditures, the total losses due to cystic echinococcosis per year reach 48.000 TL (31.372 $). As a result, obtained prevalence values indicate that cystic echinococcosis causes potential risks for public health besides significant economic losses in Kayseri province.

PDF

___

1. Abdel-Hafez SK, Said IM, Al-Yaman FM, 1986. Comparative aspects on the fertility and viability of hydatid cysts in sheep from North Jordan. Jpn J Parasitol, 35: 491-496.
2. Akçapınar H, Atasoy F, Ünal N, Aytaç M, Aylanç A, 2002. Bafra (SakızXKarayaka G1) kuzularında besi ve karkas özellikleri. Lalahan Hayv Araş Enst Derg, 42: 19-28.
3. Altınel A, Evrim M, Özcan M, Başpınar H, Deligözoğlu F, 1998. Sakız, Kıvırcık ve Alman siyah başlı koyun ırkları arasındaki melezlemeler ile kaliteli kesim kuzuları elde etme olanaklarının araştırılması. Turk J Vet Anim Sci, 22: 257-265.
4. Altıntaş N, Tınar R, Çoker A, 2004. Echinococcosis. Hidatidoloji Derneği, Yayın no:1, İzmir.
5. Celep A, Açıcı M, Çetindağ M, Coşkun SZ, Gürsoy S, 1990. Helminthological studies on cattle from the Samsun region. Etlik Vet Mikrob Derg, 6: 117-130.
6. Değer S, Ayaz E, Gül A, Biçek K, Eraslan E, 2001. Van yöresinde kesilen sığır, koyun ve keçilerde hidatidozun yayılışı. Yüzüncü Yıl Üniv Sağ Bil Derg, 7: 37-40.
7. Erkut MH, Kahyaoğlu T, 1996. İzmir, Buca ve Bornova mezbahalarında yapılan helmintolojik araştırma ve bölgemizde Fasciola gigantica’nın durumu. Bornova Vet Araş Enst Derg, 13: 19-23.
8. Gıcık Y, Arslan MÖ, Kara M, Köse M, 2004. Kars ilinde kesilen sığır ve koyunlarda kistik ekinokokkozisin yaygınlığı. T Parasitol Derg, 28: 136-139.
9. Gözün H, Kıran MM, 1999. Pathological studies of hepatic lessions in sheep slaughtered at Konya abattoirs. Veterinarium, 10: 1-19.
10. Himonas C, Antoniadou-Sotiriadou K, Papadopoulos E, 1994. Hydatidosis of food animals in Greece: prevalence of cysts containing viable protoscoleces. J Helminthol, 68: 311–313.
11. Kamenetzky L, Canova SG, Guarnera EA, Rosenzvit MC, 2000. Echinococcus granulosus: DNA extraction from germinal layers allows strain determination in fertile and nonfertile hydatid cysts. Exp Parasitol, 95: 122-127.
12. Kassai T, 1999. Veterinary Helminthology. Butterworth-Heinemann, Linarce House, Jordon Hill, Oxford, pp. 45-48.
13. Oge H, Gicik Y, Kalinbacak F, Yildiz K, 1998. The prevalence of some metacestodes (Hydatid cyst, Cysticercus tenuicollis, Cysticercus bovis) in sheep, goat and cattle slaughtered in Ankara province. Ankara Univ Vet Fak Derg, 45: 123-130.
14. Özyer I, 1990. Adana Et ve Balık Kurumu’nda imha edilen ruminant karaciğerlerinde görülen helmint türleri ve ekonomik önemleri. Etlik Vet Mikrob Derg, 6: 67-78.
15. Poyraz Ö, Özçelik S, Saygı G, Genç Ş, 1990. Sivas Et ve Balık Kurumu Kombinasında 1985-1988 yılları arasında kesilen koyun ve sığırlarda kist hidatik görülme oranı. T Parasitol Derg, 14: 35-40.
16. Şenlik B, 2000. Prevalence of hydatidosis and its relationship to the age, race and sex of the sheep in the province of Bursa. T Parasitol Derg, 24: 304-308.
17. Umur Ş, 2003. Prevalence and economic importance of cystic echinococcosis in slaughtered ruminants in Burdur, Turkey. J Vet Med B Infect Dis Vet Public Health, 50: 247-252.
18. Yazar S, 2005. Kayseri’de kistik ekinokokkozis’in son 6 yıldaki durumu. T Parasitol Derg, 29: 241-243.
19. Yazıcıoğlu Y, Erdoğan S, 2004. SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Anatolia Akademik Yayıncılık, 1. Baskı, Kızılay, Ankara, pp. 46-50.
20. Yıldız K, Gürcan S, 2003. Prevalence of hydatidosis and fertility of hydatid cysts in sheep in Kırıkkale, Turkey. Acta Vet Hung, 51: 181-187.
21. Yıldız K, Tunçer Ç, 2005. Kırıkkale’de sığırlarda kist hidatik’in yayılışı. T Parasitol Derg, 29: 247-250.
22. Zanini F, Gonzalo R, Perez H, Aparici I, Soto X, Guerrero J, Cerrone G, Elissondo C, 2006. Epidemiological surveillance of ovine hydatidosis in Tierra del Fuego, Patagonia Argentina, 1997-1999. Vet Parasitol, 138: 377- 381.