TÜRKİYE'DE ORDOLİBERALİST BİR İKTİSATÇIFİLOZOF: ALEXANDER RÜSTOW (1885-1963)
Alexander Rüstow, 1933-1949 yılları arasında Türkiyede çalışan ve Sosyal Piyasa Ekono- misi yanlısı olan bir iktisatçı-filozoftur. Rüstowun Türkiyede 1963ten bu yana çalışma konusu olmaması dikkat çekmektedir. Bu çalışmanın amacı, Rüstowun eserlerinden hareketle onun dü- şünceler tarihi ve iktisadi zihniyet alanındaki disiplinlerarası perspektifini tanıtmak ve değerlen- dirmektir. Çalışmaya, Rüstowun 1933-1949 yılları arasında İstanbul Üniversitesi çatısı altında Türkçeye çevirisi yapılmış olan eserleri incelenerek bir sınırlama getirilmiştir. İncelenen eserler- den elde edilen bulgulara göre, Rüstowun hem iktisadi zihniyet alanında hem de Sosyal Piyasa Ekonomisi anlayışında literatüre önemli katkılarda bulunduğu tespit edilmiştir.
THE ORDOLIBERALIST ECONOMISTPHILOSOPHER IN TURKEY: ALEXANDER RUSTOW (1885-1963)
Alexander Rüstow who worked in Turkey between 1933-1949 years and he is an econo- mist-philosopher pro-social market economy. The topic of Rüstow draws attention due to lack of interest as a subject of study in Turkey since 1963. The aim of this paper, basing on Rüstow s studies, is to introduce and evaluate the interdisciplinary perspective of Rüstow which related to history of thoughts and economic mentality. This study were brought the limitation about Rüstow s studies which written by under the framework of Istanbul University and translated into Turkish. According to the findings of works analyzed, it was determined to important contributi- ons of Rüstow in the field of economic mentality and thought of social market economy.
___
- AKTAN, Coşkun Can; (2004), Yeni İktisat Okulları, Ankara: Seçkin Yayıncı- lık. AKTAN, Coşkun Can; (2015a), Sosyal Piyasa Ekonomisi, İnternet Adresi: http://www.canaktan.org/ felsefe-sosyo/ordo-liberalizm/sosyal-piyasa. htm, Erişim Tarihi: 05.02.2015. AKTAN, Coşkun Can; (2015b), Alman Ekonomik Düzen Modelinin Temelleri (Freiburg Okulundan Sosyal Piyasa Ekonomisine), İnternet Adresi: http://www.canaktan.org/felsefe-sosyo/ordo-liberalizm/ordo-felsefesi. htm, Erişim Tarihi: 05.02.2015. ECKHARDT, William; (1995), Alexander Rüstow Freedom and Domination: A Historical Critique of Civilization, Comparative Civilizations Re- view, (25), pp. 155-159. ERKAN, Hüsnü; (1987), Sosyal Piyasa Ekonomisi: Ekonomik Sistem ve Pi- yasa Ekonomisine İşlerlik Kazandırılması, İzmir: Konrad Adenauer Vakfı Yayınları. ERÖZ, Mehmet; (1963), Türk Sosyoloji Bibliyografyasında Prof. Dr. Rüstowun Yeri, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 23 (3-4), ss. 137-150. FINDIKOĞLU, Ziyaeddin Fahri; (1963), Türk Sosyolojisinde İki Alman Sos- yologu Prof. Kessler ve Prof. Rüstow, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 23 (3-4), ss. 33-50. HEGNER, Jan; (2008), Rüstow Alexander, in Rolf H. HASSE; Herman SCHNEIDER and Klaus WEIGELT (Ed.), Social Market Economy History, Principles and Implementation From A to Z, Paderborn: Ferdinand Schöningh, pp. 63-65. HIRSCH, Ernest E.; (2000), Anılarım / Kayzer Dönemi Weimar Cumhuriye- ti, Atatürk Ülkesi, Çev.: Fatma SUPHİ, Altıncı Baskı, Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları. KRUIP, Gerhard; (2011), Sosyal Piyasa Ekonomisinin Ana Hatları ve Bunların Hıristiyan Sosyal Ahlakıyla Bağlantısı, Sosyal Piyasa Ekonomisi ve İslamdaki Algılanışı, Ankara: Konrad-Adenauer-Stiftung Yayını, ss. 9-34. MÜLLER-ARMACK, Alfred; (2015), Sosyal Piyasa Ekonomisi, Çev.: Kamil TÜĞEN, İnternet Adresi: http://www.canaktan.org/ekonomi/ anaya- sal_iktisat/ diger_yazilar/tugen-sosyalpiyasa.pdf, Erişim Tarihi: 17.03.2015. NEUMARK, Fritz; (1982), Boğaziçine Sığınanlar: Türkiyeye İltica Eden Alman İlim, Siyaset ve Sanat Adamları 1933-1953, Çev.: Şefik Alp BAHADIR, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Ens- titüsü. RÜSTOW, Alexander; (1939a), Harbin Sosyolojik Mahiyeti, Çev.: Sadettin BULUÇ, Profesör Cemil Bilsele Armağandan Ayrı Basım, İstanbul: Kenan Basımevi. RÜSTOW, Alexander; (1939b), İktisadi Coğrafya: Birinci Cilt, Çev.: Refi Şükrü SUVLA, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınla- rı. RÜSTOW, Alexander; (1940-1941), İktisat İlminin Esasları, Çev.: Sabri F. ÜLGENER, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 2, ss. 155-201. RÜSTOW, Alexander; (1942a), Sombartın Kapitalizm Telakkisi ve Tarihçi Mektebin İlmi Hedefleri, Çev.: Sabri F. ÜLGENER, İstanbul Üniver- sitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 3 (1-2), ss. 79-94. RÜSTOW, Alexander; (1942b), İktisat Tarihinde Mezhep Meseleleri Çev.: Sabri F. ÜLGENER, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmu- ası, 3 (3-4), ss. 403-428. RÜSTOW, Alexander; (1943), İşletme İktisadı ve İktisat İlmi: Konrad Engel- mannın Makalesine Dair Bazı Düşünceler, Çev.: Orhan TUNA, İs- tanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 4 (2), ss. 119-126. RÜSTOW, Alexander; (1944), İktisadi Coğrafya: İkinci Cilt, Çev.: Halid İLTEBER, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları. RÜSTOW, Alexander; (1945a), Roma İhtilâli ve İmperator Augustus, İstan- bul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 5 (1-4), ss. 329-354. RÜSTOW, Alexander; (1945b), Devrimizin Vazife ve İş Adamının Mazisi ve İstikbali, Çev.: Ahmed Halid İLTEBER, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 5 (1-4), ss. 131-157. RÜSTOW, Alexander; (1945c), Ham Maddelerin Milletlerarası Dağıtımı, Çev.: Halid İLTEBER, İstanbul: Kenan Matbaası. RÜSTOW, Alexander; (1947), 19 uncu Asır Garp Mimarisinin İnhitatında Fikir Tarihine ve Sosyolojiye Ait Faktörlerin Rolü, İstanbul Üniversi- tesi Felsefe Arkivi Dergisi, 2 (1), ss. 191-220. RÜSTOW, Alexander; (1948), Teknik Terakki, Aşırı Nüfus ve Kitleleşme, Çev.: Ekmel ZADİL, iç., Ordinaryüs Profesör İbrahim Fazıl Pelinin Hatırasına Armağan, İstanbul: İsmail Akgün Matbaası, ss. 297-308. RÜSTOW, Alexander; (1949), Anadolunun Kadîm İktisat Anane, Âdetleri ve Bunların Ehemmiyeti, iç., Folklor ve Etnografya Kılavuzu, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İktisat Müze ve Arşivi Neşriyatı, ss. 24-33. SAYAR, Ahmed Güner; (2007), Bir İktisatçının Entellektüel Portresi: Sabri F. Ülgener, İkinci Baskı, İstanbul: Ötüken Neşriyat. SAYAR, Ahmed Güner; (2008), Osmanlıdan 21. Yüzyıla Ekonomik, Kültü- rel ve Devlet Felsefesine Ait Değişmeler, İkinci Baskı, İstanbul: Ötü- ken Neşriyat. ÜLGENER, Sabri F.; (1963), Alexander Rüstow: Bir Fikir ve Aksiyon İnsanı- nın Arkasından, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 23 (3-4), ss. 24-32. VANBERG, Viktor J.; (2014), Freiburg Hukuk Ekonomi Okulu ve Ekono- mik Anayasa Yaklaşımı, Çev.: Hüseyin ŞEN, İnternet Adresi: http://www.canaktan.org/ ekonomi/anayasal_iktisat /diger_yazilar/sen- freiburg-okulu.pdf, Erişim Tarihi: 22.10.2014. WIDMANN, Horst; (2000), Atatürk ve Üniversite Reformu, Çev.: Aykut KAZANCIGİL ve Serpil BOZKURT, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.