TÜRKİYE'DE MERKEZİ YÖNETİM İLE BELEDİYELER ARASINDAKİ MALİ İLİŞKİ: ŞANLIURFA ÖRNEĞİ

ÖZ Bu çalışmanın konusu, üniter yapılı bir ülke olan Türkiyede yerel yönetim birimi olarak be- lediyelerin mali yapısı ile merkezi yönetim arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır. Araştırmanın amacı, belediyelerin kaynak yapısı içerisinde merkezi yönetim transferlerinin genelde belediyeler ve özelde Şanlıurfa Belediyesi örneğinde oransal olarak ortaya konulmasıdır. Çalışma, Türkiyede belediyelerin kaynak yapısının yaklaşık oranda yarısını merkezi yöne- tim transferlerinin oluşturduğunu göstermiştir. Bu durum, Şanlıurfa Belediyesi ölçeğinde de ge- çerli olmakla birlikte, çalışma ile; belediyelere ayrılan toplam transfer miktarı içinde Şanlıurfa Belediyesine ayrılan payın 2006-2013 döneminde yaklaşık binde dört gibi toplam içinde oldukça küçük bir orana sahip olduğu belirlenmiştir.

THE FISCAL RELATIONSHIP BETWEEN THE LOCAL (MUNICIPAL) AND THE CENTRAL GOVERNMENTS IN TURKEY: THE CASE OF ŞANLIURFA

This study examines the fiscal relation between the local Municipal and the central govern- ments in Turkey which is a unitary state. It aims to find out the amount of the central revenue transfers to the municipal administrations, especially, the Municipality of Sanlıurfa. The research has indicated that the half of the fiscal resources of the municipal administra- tions comes from the transfers of the central governments. It has been underlined that although Şanlıurfa municipality received half of its revenue from the central government, it equals only to 0.4% out of total between 2006-2013, which is significantly lower than the other municipalities.

___

  • ÇETİNKAYA, Özhan ve Tolga DEMİRBAŞ; (2010), “Belediye Gelirlerinin Analizi ve Mali Özerklik Açısından Değerlendirilmesi”, İstanbul Üni- versitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları 53. Seri, ss. 2-18. EMİL, M. Ferhat ve H. Hakan YILMAZ; (2012), “Yerel Yönetim Sisteminde Reform Tartışmaları Işığında Yerel Yönetimlerin Mali Yapısı Üzerine Bazı Saptamalar”, Mali İzleme Raporu - İstikrar Enstitüsü, Ankara: Tepav/Mir, ss. 1-21. ERSOY, Melih; (1989), “Tarihsel Perspektif İçinde Türkiye’de Merkezi Yöne- tim-Yerel Yönetim İlişkileri”, ODTÜ MFD, 9(1), ss. 45-66. Kalkınma Bakanlığı; (2013), 2014 Yılı Programı, Ankara: Kalkınma Bakanlı- ğı Yayınları. KESİK, Ahmet; (2005), “Yönetimlerarası Mali İlişkiler ve Türkiye Uygulama- sı”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10, ss. 74-103. Maliye Bakanlığı; (2014), Muhasebat Genel Müdürlüğü, “Mahalli İdareler Bütçe İstatistikleri”, İnternet Adresi: https://www.muhasebat.gov.tr/ mgmportal/ faces/khbDetay_yeni?birimDizini=Mahalli+%C4%B0 dare- ler+B%C3%BCt%C3%A7e+%C4%B0statistikleri&_afrLoop=6289536 175741074&tur=B%C3%BCt%C3%A7e+%C4%B0statistikleri&donus Sayfa=index&_afrWindowMode=0&_adf.ctrl-state=v6jq8b5j1_63, Eri- şim Tarihi: 1-30.11.2014. NADAROĞLU, Halil ve Ruşen KELEŞ; (1991), “Merkezi İdare ile Mahalli İdareler Arasındaki Mali İlişkilerin Dünü ve Bugünü (Türkiye Örneği)”, VII. Türkiye Maliye Sempozyumu, 23-25 Mayıs, Marmaris: Marmara Üniversitesi, ss. 24-52, Internet Adresi: http://www.maliye sempozyu- mu.sakarya.edu.tr/sites/maliyesempozyumu/file/1372372594-7-turkiye- maliye-sempozyumu-pdf.pdf, Erişim Tarihi: 27.11.2014. SEYİDOĞLU, Halil; (2009), Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı, Gelişti- rilmiş Onuncu Baskı, İstanbul: Güzem Can Yayınları. SİVEREKLİ, Esra; (2009), “Yerel Yönetimler Yerelleş(m)iyor mu? Mali Yapı Üzerine Bir Değerlendirme”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16, ss. 339-367. Şanlıurfa Belediyesi; (2009), Şanlıurfa Belediyesi Stratejik Planı (2010- 2014), Şanlıurfa. Şanlıurfa Belediyesi; (2010, 2011, 2012, 2013), Belediye Bütçe Gelir Kesin Hesap Cetvelleri. Şanlıurfa Belediyesi; (2014), Alnımızın Akıyla 10 Hizmet Yılı: 2004-2014, Şanlıurfa: Şanlıurfa Belediyesi Yayınları. TÜRKOĞLU, İrfan; (2009), Yerel Yönetimlerde Mali Reform Arayışları: Türkiye’de Belediyelerde Mali Özerklik ve Belediye Başkanlarının Mali Özerklik Algılaması, Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Ge- liştirme Başkanlığı Yayın No: 2009/389. ULUSOY, Ahmet ve Tekin AKDEMİR; (2009), “Yerel Yönetimler ve Mali Özerklik: Türkiye ve OECD Ülkelerinin Karşılaştırmalı Analizi”, Balı- kesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), ss. 259- 287. ULUSOY, Ahmet ve Tekin AKDEMİR; (2013), Mahalli İdareler, Ankara: Seçkin Yayıncılık.