KİRA SERTİFİKALARININ VE VARLIK KİRALAMA ŞİRKETLERİNİN GELİR VERGİSİ VE KURUMLAR VERGİSİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Kira sertifikası, her türlü varlık ve hakkın finansmanını sağlamak amacıyla varlık kiralama şirketi tarafından ihraç edilen ve sahiplerinin bu varlık veya haktan elde edilen gelirlerden payları oranında edinmelerini sağlayan bir sermaye piyasası aracıdır. Varlık kiralama şirketleri ise devral- dıkları taşınmazlar ve diğer varlıklar karşılığında kira sertifikası ihraç eden sermaye piyasası kurumlarıdır. Kira sertifikalarından sağlanan gelirlerin vergilendirilmesi yurtiçinde ya da yurtdı- şında ihraç edilmeleri bakımından farklı esaslara tabidir. Yurtiçinde ihraç edilen kira sertifikala- rından sağlanan gelirler üzerinden GVK geç.m.67ye göre tevkifat yapılır. Yurtdışında ihraç edi- len kira sertifikalarından sağlanan gelirler ise gelir vergisi ve kurumlar vergisi kapsamında, geliri elde edenlerin tam mükellef ya da dar mükellef olmaları bakımından farklılık gösterecek şekilde genel esaslara göre vergilendirilir. Varlık kiralama şirketlerinin kazançları kurumlar vergisine tabi olmakla birlikte kira sertifikası ihracına dönük olarak devraldıkları taşınmazlara ilişkin olarak KVKda kapsamlı istisna hükümlerine yer verilmiştir. Bu çalışmada kira sertifikalarının sermaye piyasası mevzuatı açısından hukuki nitelikleri incelendikten sonra sağladıkları gelirlerin vergilen- dirilmesi, gelir vergisi ve kurumlar vergisi bakımından ele alınmıştır.

EVALUATING LEASE CERTIFICATES AND ASSET LEASE COMPANIES ACCORDING TO INCOME TAX AND CORPORATE TAX

Lease certificate is a capital market instrument issued by asset leasing companies to finance all kinds of assets and rights that provides their owners income in accordance with their shares. Asset leasing companies, in comparison, are companies that issue lease certificates in return to the immovable properties and other assets they take over. The taxation of the incomes provided by lease certificates have different practices depending on whether they are issued within the country or abroad. For the incomes derived from the lease certificates that are issued within the country, tax withholding applies as per the provisional article 67 of the Income Tax Code. As for the inco- mes derived from the lease certificates which are issued abroad, the income is to be taxed differs between limited and unlimited taxpayers to the extent of income tax and corporate tax in terms of

PDF

___

AAOIFI (Accounting and Auditing Organisation for Islamic Financial Institutions); (2010), “Shari’a Standards for Islamic Financial Institutions”, Bahrain.
ACABEY, Ahmet; (2011), ”Kira Sertifikaları ve Mevzuatta Yapılan Düzenlemeler”, Vergi Sorunları Dergisi, 272, ss.194-200.
ADAM, Nathif J. and Abdulkader THOMAS; (2005), Islamic Bonds: Your Guide to Issuing, Strucuring and Investing in Sukuk, London: Euromoney Books.
AFSHAR, Tahmoures A.; (2013), “Compare and Contrast Sukuk (Islamic Bonds) with Conventional Bonds, Are they Compatible?”, The Journal of Global Business Management, 9(1), pp.44-52.
AHMED, Essia Ries; Md. Aminul ISLAM and Tariq Tawfeeq Yousif
ALABDULLAH; (2014), “Islamic Sukuk: Pricing Mechanism and Rating”, Journal of Asian Scientific Research, 4(11), pp.640-648.
AKBULAK, Yavuz; (2011), “Türk Sermaye Piyasasının Yeni Aktörleri: Kira Sertifikaları ve Varlık Kiralama Şirketleri”, Active Finans Dergisi, 72, ss.42-47.
AL-AMINE, Muhammad al-Bashir Muhammad; (2012), Global Sukūk and Islamic Securitization Market: Financial Engineering and Product Innovation, Boston: Brill.
ALTAŞ, Gökben; (2008), “İslami Finans Sistemi”, Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği Sermaye Piyasasında Gündem, 69, ss.18- 30.
AUSAF, Ahmet; (1993), “Contemporary Practises of Islaming Financing Techniques”, Islamic Development Bank, Research Paper No. 20.
BOLKOL, Kubilay; (2014), “Neden Sukuk, Neden Sale&Leaseback?”, Yaklaşım, 253, ss.251-254.
BÜYÜKAKIN, Figen ve Onur ÖNYILMAZ; (2012), “Faizsiz Finansman Bonosu Sukuk ve Türkiye Uygulamaları”, MÜ Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 3(7), ss.1-16.
CAKIR, Selim and Faezeh RAEI; (2007), “Sukuk vs. Eurobonds: Is There a Difference in Value-at-Risk?”, IMF Working Paper, pp.1-20.
DURMUŞ, Abdullah; (2010), “Modern Bir Finansal Araç Olarak Sukûk ve Fıkhî Açıdan Tahlîli”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 16, ss.141-156.
ERDEM, Tahir; (2011), “Kira Sertifikaları ve Vergilendirilmesi”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, 94, ss. 231-241.
GODLEWSKI, Christophe J.; Rima TURK-ARISS and Laurent WEILL; (2013), “Sukuk vs. Conventional Bonds: A Stock Market Perspective”, Journal of Comparative Economics, (41), pp.745-761.
GÖKGÖZ, Ahmet; (2015), “Kira Sertifikalarının (Sukukun) Muhasebeleştirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 66, ss.151-174.
GÜLÇİÇEK, Ayşe; (2013), “Taşınmaz Satış Kazancı İstisnasında Varlık Kiralama Şirketleri ve Finansal Kiralama Şirketlerinin Durumu”, Vergi Sorunları Dergisi, 302, ss.25-30.
GÜMÜŞ, Erhan; (2011), “Varlık Kiralama Şirketlerine Ait Kira Sertifikaları ve Vergilendirilmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, 275, ss.82-88.
HAHOLU, Murat; (2012), “Sukuk İhraçları ve Ülkemizdeki Sukuk Düzenlemeleri”, Çerçeve Dergisi, 58, ss.128-139.
HALICI, Ümit Arif ve Ayşe HALICI; (2013), “Finansman Temininde Yeni Bir Argüman: Sukuk (Varlığa Dayalı Kira Sertifikası)”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, 117, ss.238-245.
IIFM (International Islamic Financial Market); (November, 2014), “Sukuk Report: A Comprehensive Study of the Global Sukuk Market”, Fourth Edition, Bahrain.
KAPLAN, Ersin; (2012), “Varlık Kiralama İşlemleri ve Vergisel Durumu”, Vergi Dünyası, 366, ss.146-151.
KARABULUT, M. Fatih; (2012), “Gelir Vergisi Kanunu’na Göre Gerçek Kişilerin Menkul Kıymetler İle Diğer Sermaye Piyasası Araçlarının Vergilendirilmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KIRBAŞ, Osman; (2014), “Hazine Müsteşarlığı’nca İhraç Edilen Kira Sertifikalarının Vergilendirilmesi”, Yaklaşım, 253, ss.153-157.
KOÇAK, Sefa; (2012), “Sukuk: Çeşitleri, Piyasası ve Ülkemizdeki Gelişimi”, Vergi Sorunları Dergisi, 283, ss.177-186.
KONCA, Ateş; (2011), “Kira Sertifikaları (Kira Sukuku) ve Vergisel Boyutu, Yaklaşım, 219, ss.180-186.
KÜÇÜKÇOLAK, Necla; (2008), “Faizsiz Finansman Sertifikası Sukuk’un Türk Sermaye Piyasası Açısından Değerlendirilmesi”, Finans Politik&Ekonomik Yorumlar, 45(520), ss.23-45.
MAIMUNAH, Raja Teh; (2011), “Overview of Sukuk Markets and Latest Developments”, in Sohail JAFFER (Ed.), Global Growth, Opportunities and Challenges in the Sukuk Market, London: Euromoney Books, pp.3-13.
ÖZBEK, Aziz; (2014a), “Sukuk ve Yeni Sermaye Piyasası Mevzuatına Göre Kira Sertifikası Uygulaması”, Vergi Sorunları Dergisi, 311, ss.84-101.
ÖZBEK, Aziz; (2014b), “Yeni Sermaye Piyasası Mevzuatı Çerçevesinde Kira Sertifikalarının Vergilendirilmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, 312, ss.87-97.
ÖZEROĞLU, Ali İhsan; (2014), “Sukuk ve Türkiye’de Sukukun Uygulanabilirliğinin Değerlendirilmesi”, Tarih Okulu Dergisi, 19, ss.751-772.
SERDAROĞLU ERBİL, Nuray; (2011), “Sukuk’un (Kira Sertifikaları) Vergilendirilmesi”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, 94, ss.93-102.
SEVİNÇ, Erkan; (2013), “Sukuklardan Oluşan Eşit Ağırlıklandırılmış Portföy ile Türkiye’de İhraç Edilmiş Eurobondlardan Oluşan Eşit Ağırlıklandırılmış Portföyün Riske Maruz Değerinin Karşılaştırması”, Bankacılar Dergisi, 86, ss.78-100.
SÖYLER, İlhami; (2014), Hukuki ve Mali Boyutlarıyla Sukuk (Kira Sertifikaları), Birinci Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
ŞAHİN, Figen Sarkın; (2014), “Sukuk (Kira Sertifikaları) İle İlgili Sermaye Piyasası Mevzuatında Yapılan Yeni Düzenlemeler”, Vergi Dünyası, 390, ss.25-30.
TARIQ, Ali Arsalan and Humayon DAR; (2007), “Risks of Sukuk Structures: Implications for Resource Mobilization”, Thunderbird International Business Review, 49(2), pp.203-223.
TESTA, David; (2008), “Fixed Income Sukuk: Prospects for Corporate Issuance”, in Rahail ALI (Ed.), Islamic Finance A Practical Guide, London: Globe Business Publishing Ltd., pp.115-121.
TOK, Ahmet; (2008), “Sukuk-u İcara Örneği Çerçevesinde Katılım Bankaları ve Sermaye Piyasası Faaliyetleri”, Active Bankacılık Dergisi, 55, ss.20-35.
TOK, Ahmet; (2009), “İslami Finans Sistemi Çerçevesinde Sukuk (İslami Tahvil) Uygulamaları, Katılım Bankaları ve Türkiye Açısından Değerlendirmeler”, Yeterlilik Etüdü, Sermaye Piyasası Kurulu Hukuk İşleri Dairesi.
TUNCER, Selahattin; (2012), “Yeni Bir Sermaye Piyasası Aracı: Sukuk-Faizsiz Bono”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, 102, ss.7-15.
UĞURLU, Uğur; (2011), “Yeni Bir Yatırım Aracı Olan Varlık Kiralama Şirketlerine Ait Kira Sertifikalarının Vergilendirilmesi”, Yaklaşım, 223, ss.110-115.
YAKAR, Soner; Serkan Yılmaz KANDIR ve Yıldırım Beyazıt ÖNAL; (2013), “Yeni Bir Finansman Aracı Olarak “Sukuk-Kira Sertifikası” ve Vergisel Boyutunun İncelenmesi”, Bankacılar Dergisi, 84, ss.72-94.
YAYLA, İlyas Emre; (2011), “Varlığa Dayalı Kira Sertifikaları ve Varlık Kiralama Şirketlerinin Mahiyeti ve Vergi Kanunları Karşısındaki Özellikli Durumları”, Yaklaşım, 226, ss.154-159.
YILMAZ, Erdal; (2014), “Yeni Bir Finansal Araç Olarak Sukuk: Çeşitleri, Türkiye Uygulaması ve Vergilendirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 61, ss.81-100.