YÜKSEKÖĞRETİM KURULUNUN ÖĞRETİM ÜYELERİ HAKKINDA İSTİHBARAT TOPLAMA YETKİSİ VAR MIDIR?

Yaşanan askeri darbeler, demokrasi dışı müdahaleler ve muhtıralar nedeniyle ülkemizin modern bir demokrasiye sahip olma süreci Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar pek çok kez sekteye uğramıştır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti, kendi hakim ideolojisini koruma ve yerleştirme adına çoğu zaman kendi vatandaşlarına güvenememiş, onları dini, dünyevi, felsefi inanç ve düşüncelerine göre çeşitli gruplara ayırarak takip etmiştir. Güvenlik soruşturması adı altında yasal bir dayanağa kavuşturulmaya çalışılan bu güvensizlik süreci, vatandaşların kamu hizmetlerine girmelerinde önemli bir değerlendirme ölçütü olarak varlığını korumuştur. Bu güvensizlik ortamında kendi vatandaşlarını iç tehdit olarak algılayan devlet doğal olarak ifade hürriyeti, din ve vicdan hürriyeti, düşünce ve kanaat hürriyeti gibi pek çok anayasal hak ve özgürlüğü de sınırlandırmıştır. Bu baskıcı uygulamalardan en fazla etkilenen kişi ve kurumların başında Üniversiteler ve üniversitelerde görevli öğretim üyeleri yer almaktadır. Öğretim üyeleri özellikle tam demokrasiden uzaklaşıldığı ara rejim dö- nemlerinde rejim için tehdit ve tehlikeli görülerek haklarında disiplin soruşturmaları açılmış ve üniversitelerinden tasfiye edilmişlerdir. Bu faaliyetlerin ifa edilmesinde kanunlar tarafından kendilerine bu şekilde bir yetki verilmemesine rağmen gerek Üniversite Rektörlükleri ve gerekse Yükseköğretim Kurumu Baş- kanlığı istihbarat faaliyeti yürüten bir güvenlik birimi gibi aktif rol almış, gü- venlik soruşturması adı altında pekçok üniversite öğretim üyesi dini inanç, dü- şünce ve fikirlerine göre fişlenerek üniversitelerden uzaklaştırılmıştır.

Does the Council of Higher Education Have Authority to Gather Intelligence About Faculty Members?

Because of experienced military coups, undemocratically interventions, and memorandums issued by the military authorities, our country s process to meet well institutionalized democracy since the foundation of the Republic until our contemporary time has been interrupted several times. State of Turkish Republic has not trusted its own citizens most of the time for the sake of saving and asserting its own dominant ideology; and has classified and traced its people under sects of several religious, materialistic, philosophical ideologies and faiths. This distrust period which has been tried to be legitimized under security investigation existed as an important measure for employment of citizens in government services. Within this distrust environment, the state that perceives its own citizens as an internal threat has brought naturally limitations on many constitutional right and freedoms such as freedom of thought and faith. One of the most influenced real persons and institutions which have been affected by these oppressive applications is entity of university; and accordingly faculty members who are employed by these universities. Especially faculty members were seen as dangerous and threat for the regime during interim regime periods during which democracy was interrupted; and following quasidiscipline investigations carried out about them, they were discharged from universities. Along with these periods, although university rectorships were not authorized by the law, both rectorships and the Council of Higher Education acted actively as a security unit which conduct intelligence gathering, and kept record of faculty members and discharged many faculty members from universities based on their ideology, faith, and opinion under the name of security investigation.

PDF

___

ACAR, Bülent: Hukuk Düzenimizde Düşüncenin Açıklanmasının Cezalandırılması ve Cezalandırmanın Sınırı, Ankara Barosu Dergisi, Y. 1995, S. 3, s. 14-45.
AKILLIOĞLU, Tekin: İnsan Hakları ve Yönetim Hukuku, (Avrupa Yönetim Hukukunun Oluşumunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının Rolü) http://www.idare.gen.tr/akillioglu-insan.htm
ARSLAN, Zühtü: Türkiyede İstisna Hali, Terör ve İfade Özgürlüğü, TBB Dergisi, Y. 2007, S. 71, s. 201-226.
ATALAY, Esra: Bilim Özgürlüğü, İÜHFM, C.LXVIII, S. 1-2, s. 3-42, 2010.
ATAY, Ender Ethem: İdare Hukuku, Ankara 2006.
BULUT, Nihat: Bilim Özgürlüğü: İçeriği ve Sınırlandırılması Sorunu, AÜEHFD, C. IX, S.1-2 (2005).
BEREN, Fatih: İç Güvenlik İstihbaratında Saydamlık Etkililik İlişkisi,
DİNÇ, Güney: Güvensizlik Üçgeni, 1402likler Fişleme Güvenlik Soruşturması, Say Yayınları, Haziran 1987.
ERDEM, Fazıl Hüsnü: Düşünce Özgürlüğü ve Demokrasi, Ankara Barosu Dergisi, Y.1998, S.1, s. 5-36.
GÖÇ, Eray: Hukuk Devletinden Bir Sapma Olarak Derin Devlet Sorunsalı, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
GÖNENÇ, Levent: Fişleme Olayı ve Cumhuriyetin Özgüven Bunalımı (www.yasayananayasa.ankara.edu.tr/.../cumhuriyetin_ozguven_bunalimi....
GÖZLER, Kemal: İdare Hukuku Dersleri, Bursa 2006
GÜNDAY, Metin: İdare Hukuku, Ankara 2003.
KAPANİ, Münci: Kamu Hürriyetleri, Ankara 1993.
KUZU, Burhan: Af Müessesesi ve Düşünceleri Açıklama Özgürlüğü,
ERDOĞAN, Mustafa: Anayasal Demokrasi, Ankara 2004.
HAFIZOĞULLARI, Zeki: Örtünme ve Yasak, AÜHFD, Yıl 2008, C. 57, s. 287-296.
HAFIZOĞULLARI, Zeki: TCKnun 142. Maddesinin Türk/ İtalyan Hukuk Dü- zeninde Anlamı, Kapsamı ve Sınırları, Ankara Barosu Dergisi, Y.1989, S. 6. s. 1045- 1075.
HAKYEMEZ, Yusuf Şevki: Temel Hak ve Özgürlüklerde Objektif Sınır Kavramı ve Düşünce Özgürlüğünün Objektif Sınırları, AÜSBFD C.57, S.2. SOYSAL,:
TEZİÇ, Erdoğan: Türkiyede Siyasal Düşünce ve Örgütlenme Özgürlüğü, Anayasa Yargısı 7, Anayasa Mahkemesi Yayını, Ankara 1990 s. 31-46.
KALABALIK, Halil: İdare Hukuku Dersleri, İstanbul 2004.
KARA, Funda: Güvenlik Soruşturması, Türk İdaresinin Güncel Sorunları Seminer Çalışması, Ankara 2005.
KARAGÖZ Kasım: İfade Özgürlüğü ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Sınırlandırılması Sorunu, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara 2004
KARAHANOĞULLARI, Onur: Güvenlik Soruşturması, AÜSBFD, C.53, S.1-4, Y.1998, s. 159-185.
KÜÇÜKCAN, Talip/GÜR, Bekir: Türkiyede Yükseköğretim (Karşılaştırmalı Bir Analiz) SETA Yayınları Ankara 2009.
KÜÇÜKŞAHİN, Şükrü: HÜRRİYET GAZETESİ, 30.10.2003.
GİRİTLİ, İsmet/BİLGEN, Pertev/AKGÜNER, Tayfun: İdare Hukuku, İstanbul 2008.
ÖZBUDUN, Ergun: Türk Anayasa Hukuku, Ankara 2009. UZ, Abdullah: Anayasal Bir Hak Olarak Kamu Hizmetine Girme Hakkı ve Liyakat İlkesi, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y.2011, C. 2, S. 1, s. 59-94.
YILDIRIM, Ramazan: İdare Hukuku Kavramları Sözlüğü, Konya 2006.
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI: Esas Sayısı: 2012/27 Karar Sayısı: 2012/173, Karar Günü: 8.11.2012 R.G. Tarih-Sayı: 28.03.2013-28601,
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI: Esas Sayısı: 2009/90, Karar Sayısı: 2011/47, Karar Günü: 10.3.2011, R.G. Tarih-Sayı 14.05.2011-27934
DANIŞTAY ONUNCU DAİRE: Esas No: 2008/1207 İtiraz Yolu ile Anayasa Mahkemesine Başvurulması Kararı
DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU: Esas No: 2005/3292 Karar No: 2008/1633
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI: Esas Sayısı: 2008/31, Karar Sayısı: 2011/94, Karar Günü: 9.6.2011, R.G. Tarih-Sayı: 21.10.2011-28091.
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI: Esas Sayısı: 2008/115, Karar Sayısı: 2011/86, Karar Günü: 2.6.2011, R.G. Tarih-Sayı: 17.03.2012-28236
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI: Esas No: 1963/152 Karar No: 1964/66 Resmi Gazete tarih/sayı: 17.3.1965/11955
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI: 1979/19 E., 1979/39 K.
DANIŞTAY 5. DAİRESİ: 2001/5253 E., 2003/796 K. sayılı ilamı.
DANIŞTAY 5. DAİRESİ: 2001/5253 E., 2003/796 K., sayılı ilamı.
AYİM 2.DAİRESİ: 2003/699 E., 2003/945 K. Sayılı ilamı. AYİM 19.Dergi.
DANIŞTAY 2. DAİRESİ: 2004/ 1029 E., 2004/ 1456 K. Sayılı ilamı.
AYİM 2. DAİRESİ: 1999/832 E., 1999/780 K. Sayılı ilamı. AYİM Dergi No: 14. AYİM 2.DAİRESİ: 2003/699 E., 2003/945 K. AYİM Dergi No. 19.
DANIŞTAY 10. DAİRESİ: 1987/1838 E., 1987/1317 K., D.D. sayı 70-7
DANIŞTAY 1. DAİRESİ: 25.03.2003 tarih, 2003/15 E., 2003/40 K. sayılı kararı İnternet Kaynağı:
http://www.tbmm.gov.tr/arastirma_komisyonlari/darbe_muhtira/docs/tutanak_son/ 28_subatalt_komisyonu/28_subat_alt_komisyonu
http://www.stargazete.com//index.asp?haberID=79065 (06.10.2005)