TTK'DA ANONİM ŞİRKETLERDE SERMAYE ARTIRIMINA İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER VE KAYITLI SERMAYE SİSTEMİNDE DIŞ KAYNAKLARDAN SERMAYE ARTIRIMI

Anonim şirketlerde sermaye artırımı, ana sözleşme değişikliğinin özel bir halidir. Sermayenin anonim şirket alacaklılarının tek teminatı olması nedeniyle korunmasına duyulan ihtiyaç, sermaye artırımının özel olarak düzenlenmesini zorunlu kılmıştır. Eski Türk Ticaret Kanunu ile kıyaslandığında, Yeni Türk Ticaret Kanununda sermaye artırımı daha ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Tüm sermaye artırımı türlerine uygulanacağı belirtilen genel hükümlerden sonra, her bir sermaye artırımı türüne ilişkin özel hükümlere yer verilmiştir. Sermaye artırımı hakkındaki genel hükümlerde (m. 456-457), sermaye artırmının ön koşulu, artırıma karar verecek organ, tescil ve sermaye artırımına uygulanacak kuruluş hükümleri gibi hususlar yer almaktadır. Türk Ticaret Kanununda sermaye artırımı türü olarak sermaye taahhüdü yoluyla sermaye artırımı, iç kaynaklardan sermaye artırımı ve şartlı sermaye artırımı düzenlenmiştir. Sermaye taahhüdü yoluyla sermaye artırımı, esas sermaye sistemi ve kayıtlı sermaye sistemi açısından ayrı ayrı düzenlenmiştir. Kayıtlı sermaye sistemi, Türk şirketler hukukunda yalnızca halka açık anonim şirketlerin kabul edebileceği bir sistemdi. Türk Ticaret Kanununda yapılan düzenlemelerle birlikte kapalı anonim şirketlerin de bu sistemi kabul edebilmesine imkan tanınmıştır. Kayıtlı sermaye sisteminde sermaye artırımına yönetim kurulu karar verdiği için sermaye artırımı daha hızlı ve kolay bir biçimde ger- çekleşmektedir. Bu nedenle kapalı anonim şirketlere de kayıtlı sermaye sistemini kabul etme imkanının tanınması yararlı bir düzenlemedir.

The General Provisions of Increase of Capital in Joint-Stock Corporations Under the Turkish Commercial Code and Increase of Capital With External Sources in the Registered Capital System

In joint-stock corporations, increase of capital is a special state of alteration of memorandum. The need to protect the capital, since its the only guarantee of company s creditors, requires distinctive regulations for the increase of capital. In comparison with the old Turkish Commercial Code, the new Turkish Commercial Code has more detailed provisions about the capital increase. Following the general provisions which are applied to all capital increase types, special provisions about each type of capital increase are also included. Among the general provisions (article 456-457) of capital increase, subjects like precondition of capital increase, the agency that decides the capital increase, registration and the provisions about the establishment of joint-stock corporations that are applied to the capital increase, are regulated. Capital increase with external sources, capital increase with internal sources and conditional capital increase are the three types of capital increase that are regulated under the Turkish Commercial Code. Capital increase with external sources is regulated individually for share capital system and registered capital system. Under Turkish Commercial Law, registered capital system was a system that only public joint-stock corporations can accept. With the new Turkish Commercial Code, closed joint-stock corporations now have the opportunity to accept the registered capital system. As in the registered capital system the board of directors decides on the capital increase, implementation of capital increase is faster and easier. For that reason, the opportunity to accept the registered capital system is a beneficial regulation for closed joint-stock corporations.

PDF

___

Akın, M. Y.: Kayıtlı Sermayede Rüçhan Hakkının Sınırlandırılması veya İlgilinin Bu Hakkı Kullanımdan Yoksun Bırakılmasındaki Kıstaslar, Reha Poroya Armağan, İstanbul 1995, s. 7 vd.
Akünal, T.: Anonim Ortaklıkta Pay Sahiplerinin Yeni Pay Alma Hakkı, Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, Y. 3, S. 5, 1969, s. 257 vd.
Altaş, S.: Anonim Şirketlerde Şarta Bağlı Sermaye Artırımı, Mali Çözüm, S. 98, Y. 2010, s. 145 vd.
Ansay, T.: Anonim Şirketler Hukuku, 6. Bs., Ankara 1982.
Arslan, İ.: Kayıtlı Sermayeli Anonim Şirketlrde Sermayenin Artırılması, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. III, S. 1, 1990, s. 241 vd.
Arslanlı, H.: Anonim Şirketler I, Umumi Hükümler, 3. Bs., İstanbul 1960.
Aytaç, Z.: Anonim Ortaklıklarda Rüçhan Hakkı, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu II, Ankara 1985, s.297 vd. (Anılış: Rüçhan Hakkı).
Aytaç, Z.: Anonim Ortaklıklarda Sermaye Arttırılmasından Dönülmesi Sorunu, Mali Sorunlara Çözüm Dergisi, S. 5, Y. 1, 1985, s. 68 vd. (Anılış: Sermaye Artırımından Dönülmesi).
Bahtiyar, M.: Türk Ticaret Kanunu Tasarısında Kayıtlı Sermaye Sistemi, Mehmet Somere Armağan, İstanbul 2006, s. 53 vd. (Anılış: Tasarı).
Bahtiyar, M.: Anonim Ortaklıkta Ayrıcalıklı Pay Sahiplerinin Onay Yetkisi ve Kayıtlı Sermaye Sistemi, Oğuz İmregüne Armağan, İstanbul 1998, s. 11 vd. (Anılış: Ayrıcalıklı Pay Sahipleri).
Bahtiyar, M.: Anonim Ortaklıkta Kayıtlı Sermaye Sistemi ve Sermaye Artırımı, İstanbul 1996. (Anılış: Kayıtlı Sermaye).
Bahtiyar, M.: Ortaklıklar Hukuku, Yeni TTKya Göre Yazılmış 7. Bası, İstanbul 2012. (Anılış: Ortaklıklar).
Bahtiyar, M.: Anonim Ortaklıkta Sermaye Artırımının Tescili ve Tescilin İşlevi, Batider, C. XVIII, S. 4, Aralık 1996, s. 11 vd. (Anılış: Tescil).
Bilgili, F./Demirkapı, E.: Şirketler Hukuku, 9. Bs., Bursa 2013.
Bostancıoğlu, M.: Anonim Şirketlerde İmtiyazlı Hisse Senetleri ve İmtiyazların Korunması, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu V, Batider, Ankara 1988, s. 5 vd.
Eriş, G.: Ticari İşletme ve Şirketler, 2. Cilt, 4. Bs., Ankara 2007.
Helvacı, M.: Kayıtlı Sermaye Sisteminde Sermaye Artırım Usulü ve Bu Sisteme Tabi Anonim Ortaklıklarda Hisse Senetlerinin Çıkarılma Zamanı, Batider, S. 1-2, C. 18, 1995, s. 157 vd.
Hirş, E.: Ticaret Hukuku Dersleri, 3. Bs., İstanbul 1948.
İmregün, O.: Anonim Ortaklıklar, 4. Bs., İstanbul 1989.
Karahan, S.(Edit): Şirketler Hukuku, 1. Bs., Konya 2012.
Karayalçın, Y.: Esas Sermaye Artırımında İmtiyazlı Pay Sahiplerinin Hukuki Durumu, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu X, Ankara 1993, s. 81 vd.
Moroğlu, E.: 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, Değerlendirme ve Öneriler, 7. Bs., İstanbul 2012. (Anılış: Öneriler).
Moroğlu, E.: Anonim Ortaklıklarda Esas Sermaye Artırımı, 2. Bs., İstanbul 2003. (Anılış: Esas Sermaye).
Moroğlu, E.: Esas Sermaye Artırımı İçin Eski İştirak Taahhütlerinin Ortaklığa Tamamen Ödenmiş Olması Şartı, İktisat Maliye Dergisi, C. XVII, S. 3, 1970, s. 129 vd. (Anılış: Şart).
Moroğlu, E.: Türk Ticaret Kanununa Göre Anonim Ortaklıkta Esas Sermaye Artı- rımının Hukuki Niteliği, Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, 1972, S. 9, s. 32 vd. (Anılış: Hukuki Nitelik).
Moroğlu, E.: Türk Ticaret Kanunu-Sermaye Piyasası Kanunu, Sermaye Piyasası Kurulunun 15. Yıl Sempozyumu, Ankara 1998, s. 15 vd. (Anılış: TTK-SPK).
Poroy, R./Tekinalp, Ü./Çamoğlu E.: Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku, 10. Tıpkı Bs., İstanbul 2005.
Pulaşlı, H.: Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Anonim Şirketlerde Sermaye Artırımı, C. XXIII, S. 4, Batider, 2006, s. 33 vd. (Anılış: Sermaye Artırımı).
Pulaşlı, H.: Yeni Şirketler Hukuku Genel Esaslar, Ankara 2012. (Anılış: Şirketler).
Saraç, T.: Anonim Şirketlerde Şarta Bağlı Sermaye Artırımı, Ankara 2009.
Süzek, S./ Kabakçı, A.: İşletmelerde Sermaye Artırımını Etkileyen ve Gerekli Kı- lan Faktörler, DEÜ İİBF Dergisi, C. 2, S. 1, 1987, s. 47 vd. Şener, O. H.: Ortaklıklar Hukuku, Ankara 2012.
Tekinalp, Ü.: Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin Rüçhan Hakları ile İlgili Bir Kararı Üzerine Düşünceler, İktisat Maliye Dergisi, C. 30, Y. 1983, s. 73 vd. (Anılış: Karar)
Tekinalp, Ü.: Yeni Anonim ve Limited Ortaklıklar Hukuku ile Tek Kişi Ortaklığı- nın Esasları, İstanbul 2011. (Anılış: Tek Kişi Ortaklığı).
Tekinalp, Ü.: İki: Güncel Sorunun Çözümünde Teorik Yaklaşım Denemesi: AO Tipi İçinde Sınıf Değiştirme-Kayıtlı Sermaye Sisteminde Çıkarılan Sermayenin Tescilinin Hukuki Niteliği, Batider, C. XVII, S. 2, 1993, s. 29 vd. (Anılış: Tescilin Hukuki Niteliği).
Teoman, Ö.: Kayıtlı Sermaye Sistemini Kabul Eden Anonim Ortaklıklarda Ayrı- calıklı Pay Sahiplerinin Tavan Tutarının Yükseltilmesini veya Çıkarılmış Sermayenin Artırılmasını Onaylamalarının Zorunlu Olup Olmadığı Sorunu, Tüm Makalelerim, Cilt II, 1982-2001, 1. Bs., İstanbul 2001, s. 387 vd.
Yıldız, Ş.: Anonim Ortaklıkta Yeni Pay Alma Hakkı, İstanbul 1996.