Eşikli ve Basamaklı Düşülerde Eşik Geometrisinin Akım Tipi ve Oksijen Transferine Etkisi

Oksijen canlı hayatı için vazgeçilmez bir elementtir. Yüksek miktarda çözünmüş oksijen seviyesi suyun kalitesinin önemli bir göstergesidir. Hidrolik yapılar sürekli akımla temas halinde olduklarından çok kısa bir mesafe ve sürede akımdaki oksijen miktarını artırmada etkin bir rol oynarlar. Dolusavak gibi bir hidrolik yapıda oksijen transferi, mansaptaki hidrolik sıçrama ile meydana gelir. Basamaklı düşülerde ise akım basamaklar boyunca oksijen transferini gerçekleştirir. Bu deneysel çalışmada basamaklarının sonuna yerleştirilen eşiklerin boyut ve geometrilerinin oksijen transferine ve akım rejimlerine olan etkisi laboratuarda hazırlanan bir basamaklı dolusavak modelinde farklı eşik boyutları ve geometrilerinde araştırılmıştır. Deneyler sonucunda basamaklı düşülerde, eşik boyut ve geometrisinin oksijen transferinde etkin bir rol oynadığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Eşik, oksijen transferi, basamaklı dolusavak

Effect of sill dimension and geometry on stepped chutes with end sill on oxygen transfer efficiency

Oxygen is a necessary element for all forms of life. A higher dissolved oxygen level indicates beter water quality. Hydraulic structures have an impact on the amount of dissolved oxygen in a flow, even though the water is in contact with the structure for only a short time. Such as a spillway, occurs by self-aeration along in the hydraulic jump at the downstream. Stepped chute where occurs oxygen transfer taking place along the steps. This experimental study; the aeration efficiency and flow regime of stepped spillways with end sill which different dimensions and geometry investigated in large laboratory stepped spillways. The results indicated that sill dimensions and geometry had a significant effect on the oxygen transfer performance of stepped spillways.

Keywords:

Sill, Oxygen transfer, Stepped spillway,

PDF

___

Baylar, A., Bagatur, T. and Tuna, A. 2001. Aeration Performance of Triangular-Notch Weirs. J. Chartered Inst. Wat. Environ Manage., 15 (3), 203–206.
Preul, H.C., and Holler, A.G., 1969.Reaeration through Low Dams in the Ohio River", Proc.Industrial Waste Conf., Purdue Univ., South Bend, Ind.,1249-1270.
Rindels, A.J., and Gulliver, J.S., 1991. Oxygen Transfer at Spillways", Proc., Air-Water Mass Transfer, S.C. Wilhelms and J. S. Gulliver, eds., ASCE, New York, N.Y.
Chanson, H. and Toombes, L., 2001.Experimental Investigations of Air Entrainment in Transition and Skimming Flows down a stepped Chute Application to Embankment Overflow Stepped Spillways. RESEARCH REPORT No. CE 158, Department of Civil Engineering, The University of Queensland, Australia.
Boes, R.M., 2000, Two-phase flow and energy dissipation on stepped spillways. Proc. ASDSO Annual Conference on Dam Safety, Providence, RI, USA: CDROM.
TUNA, M.C., 2008. The Comparation of Energy Dissipation of Stepped Spillways With and Without End Sill., E-Journal of New World Sciences Academy, 3(3), 481-490, 2008.
Gulliver, J.S., Thene, J.R. and Rindels, A.J. (1990) Indexing Gas Transfer in Self-Aerated Flows.J.Environ. Eng. ASCE, 116 (3), 503–523