TARİHSEL ÇERÇEVEDE TÜRKİYE-SUUDİ ARABİSTAN İLİŞKİLERİ VE DIŞ POLİTİKAYA YANSIMASI

20. yy’ dan bu yana Suudi Arabistan Orta Doğu siyasetinde önemli bir aktör olarak yerini almıştır. Suudi Arabistan devleti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında geçmişten günümüze ilişkiler söz konusudur. Bu ilişkiler, uluslararası ilişkiler disiplininde analiz konusu olmuş ve Orta Doğu siyasetini belirlemede iki ülke ilişkileri önemli derecede rol oynamıştır. Bu noktada öncelikle anılan ilişkinin ülkedeki siyasal kurumların dış politika analizine etkisi bilinmelidir. Çalışmanın ilk bölümünde, dış politika ve dış politika analizi kavramları açıklanmış, Türkiye ve Suudi Arabistan’ın ülke profilleri ele alınmış sonrasında iki ülkenin dış politikalarını belirleyen unsurlara değinilmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümü olan son bölümde ise Türkiye ile Suudi Arabistan ilişkileri Osmanlı Dönemi ilişkileri ve Cumhuriyet Dönemi ilişkileri başlıkları altında tarihsel çerçevede ele alınarak değerlendirilmiştir. Buna ek olarak, bu çalışma araştırma yapmak isteyen kişi ve kuruluşlara kolaylık sağlaması açısından tarihsel çerçevede dönem başlıkları altında yaşanan önemli olayları kronolojik bir şekilde sunmayı amaçlamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Suudi Arabistan, Dış politika, Dış politika analizi, Suudi Arabistan, Türkiye Cumhuriyeti

TURKEY-SAUDI ARABIA RELATIONS IN HISTORICAL FRAMEWORK AND ITS REFLECTION ON FOREIGN POLICY

Since the 20th century, Saudi Arabia has taken its place as an important actor in Middle East politics. There are relations between the state of Saudi Arabia and the Republic of Türkiye from past to present. These relations have been the subject of analysis in the discipline of international relations and the relations between the two countries have played an important role in determining the Middle East policy. At this point, first of all, the effect of the aforementioned relationship on the foreign policy analysis of the political institutions in the country should be known. In the first part of the study, the concepts of foreign policy and foreign policy analysis are explained, the country profiles of Türkiye and Saudi Arabia are discussed, and then the factors that determine the foreign policies of the two countries are mentioned. In the last part, which is the second part of our study, the relations between Türkiye and Saudi Arabia are evaluated in the historical framework under the titles of relations in the Ottoman Period and the Republic Period. In addition, this study aimed to present the important events under the titles of the period in a chronological way in order to facilitate the individuals and organizations who want to conduct research.

Keywords:

Saudi Arabia, Foreign policy, Foreign policy analysis, Saudi Arabia, The Republic of Türkiye,

PDF

___

ACCA Web Sitesi (2021). Climate-related disclosures and investor focus. http://accaglobal.com/my/en/student/exam-support-resources/professional-exams-study-resour ces/strategic-business-reporting/technical-articles/climate.html (Erişim tarihi: 15.04.2022)
Ahmad, F. M. (2017). Beyond the horizon: Corporate reporting on climate change. https://www.c2es.org/wp-content/uploads/2017/09/beyond-horizon-corporate-reporting-climate-change.pdf (Erişim tarihi: 12.04.2022)
Akçapa, M. (2021). Arap Baharı öncesi Filistin’in içsel dinamikleri bağlamında Türkiye’nin Filistin meselesine yaklaşımı. Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Dergisi, 4(1), 40.
Akgündüz, M. (2005). Surre-i Hümayun geleneği ve İslam toplumunu kaynaştırmadaki rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22, 113.
Akın, F. (2017). İkinci Dünya Savaşı sonrası yenidünya düzeni ve Türkiye. İş ve Hayat Dergisi, 3(5), 119.
Altunbaş, İ. (2019). Şerif Hüseyin isyanı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Anadolu Ajansı (2015, Ocak 24). Kral Abdullah için bir günlük yas. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/kral-abdullah-icin-bir-gunluk-yas/81165/ (Erişim Tarihi:17.06.2022)
Anadolu Ajansı (2022, Haziran 22). Türkiye-Suudi Arabistan ilişkilerinin tarihi seyri. https://www.aa.com.tr/tr/gundem/turkiye-suudi-arabistan-iliskilerinin-tarihi-seyri/2619781/ (Erişim Tarihi: 10.09.2022)
Anderson, N. (2019, Kasım). IFRS Standards and climate-related disclosures. IFRS in Brief. https://cdn.ifrs.org/-/media/feature/news/2019/november/in-brief-climate-change-nick-anderson.pdf
Anık, M. (2012). Çokkültürcülük ve Osmanlı Devleti. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 27, 125-126.
Aras, G. (2021, Temmuz 1). Stratejik odak ve geleceğe yönelim başkanının mesajı. ERTA E-Bülten.
Asal, U. Y. (2018). Dış politika kurgusu sürecinde yeni güvenlik yaklaşımı: Türk dış politikasına yansımalar. Bitlis Eren Üniversitesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 3(1), 38.
Ataman, M. (2006). Ortadoğu yıllığı 2005. İçinde K. İnat & A. Balcı (Eds.), Suudi Arabistan (ss. 196). Nobel Akademik.
Ataman, M. (2008). Ortadoğu yıllığı 2006. İçinde K. İnat & M Ataman (Eds.), Suudi Arabistan (ss. 229-230). Nobel Akademik.
Ataman, M. (2009). Türkiye-Suudi Arabistan ilişkileri: Temkinli ilişkilerden çok-taraflı birlikteliğe. Ortadoğu Analiz Dergisi, 1(9), 74-80.
Ataman, M. (2011). Ortadoğu yıllığı 2010. İçinde K. İnat & M. Ataman (Eds.), Suudi Arabistan (ss. 214-216). Açılım Kitap.
Ataman, M. (2016). Ortadoğu yıllığı 2015. İçinde K. İnat & M. Ataman (Eds.), Suudi Arabistan (ss. 155-157). Açılım Kitap.
Ayhan, V. (2010). Geçmişten geleceğe Türkiye-Suudi Arabistan ilişkileri. Ortadoğu Analiz Dergisi, 2(23), 31.
Aytepe, O. (2002). Yeni belgelerin ışığında halifeliğin kaldırılması ve hanedan üyelerinin yurtdışına çıkarılmaları. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 8(29), 16.
Balcı, A. (2012). Türkiye’nin coğrafi konum özelliklerini tasvire dayalı etkinliklerle öğretmeye yönelik nitel bir araştırma. Marmara Coğrafya Dergisi, 26, 223.
Balcı, A. (2021). Türkiye dış politikası: İlkeler, aktörler, uygulamalar. Alfa Yayınları.
Bayraktar, B. (2015). Atatürk’ün Ortadoğu politikası. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları.
BBC (2007, Mart 28). Arap Birliği'nde Orta Doğu zirvesi. https://www.bbc.co.uk/turkish/news/sto ry/2007/03/070328_mideast.shtml Erişim (Tarihi:10.09.2022).
BBC (2018, Ekim 24). Cemal Kaşıkçı olayı: Suudi gazeteciye ne oldu? 2 Ekim'den bu yana neler yaşandı? https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45813519/ (Erişim Tarihi:10.09.2022).
BBC (2022, Nisan 7). Kaşıkçı cinayetini dünyaya duyuran Türkiye, davayı Suudi Arabistan'a devretme noktasına nasıl geldi? https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-61021439/ (Erişim Tarihi:10.09.2022).
Bostancı, M. & Karaca, E. (2018). Bağdat Paktı’na etkisi bakımından 1958 Irak askeri darbesi. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 14(27), 123-154.
Bostancı, M. (2013a). Suudi Arabistan Devleti’nin kuruluşu ve Türkiye-Suudi Arabistan ilişkileri (1926-1990) (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bostancı, M. (2013b). Türk-Arap ilişkilerine etkisi bakımından Bağdat Paktı. Akademik Bakış Dergisi, 7(13), 182.
Bostancı, M. (2014). Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin Hicaz’da hâkimiyet mücadelesi. Gazi Akademik Bakış Dergisi, 7(14), 117.
Bostancı, M. (2016a). Türkiye’nin Orta Doğu siyasetine etkisi bakımından 1957 Türkiye-Suriye krizi. Yeni Türkiye, (84), 603-611.
Bostancı, M. (2016b). Türk-Suudi ilişkilerine katkısı bakımından Turgut Özal’ın Suudi Arabistan ziyareti (16-20 Mart 1985). Yeni Türkiye Dergisi, 85, 651-662.
Bostancı, M. (2017). Türk-Suud ilişkilerine katkısı bakımından Cumhurbaşkanı Kenan Evren’in Suudi Arabistan ziyareti (21-24 Şubat 1984). Sosyal Bilimler Metinleri Dergisi, 108-109.
Bostancı, M. (2020). Türkiye-Suudi Arabistan ilişkileri (1926-1990). TTK Yayınları.
Bozkaya, K. (2012). Türk dış politikasını şekillendiren faktörler. Kocaeli.
Bozkurt, G. (2003). Atatürk dönemi Türk dış politikası. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 19(2), 917-923.
Bölükbaşı, Y. Z. (2016). Dış politika yapım sürecinde milliyetçiliğin rolü: AK Parti örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Büyükcoşkun, K. (1991). Arabistan. İçinde İslam Ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Cengil, M. & Aydın, A. R. (2014). IŞİD (Irak Şam İslam Devleti): Psikopolitik ve teolojik bir değerlendirme. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 53.
Çağlar, G. (2000). Atatürk dönemi Türk dış politikasının temel ilkeleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 15, 321.
Çakırca, B. (2021). Neoklasik realizmin dış politikayı açıklama gücü. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 233.
Çelik, H. & Özgöker, U. (2020). Johnson mektubundan Trump mektubuna Türkiye ABD ilişkileri. Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 8(1), 61.
Çetin, E. (2010). Türk basınına göre Hicaz demiryolu (1900-1918). History Studies, International Journey of History”, Ortadoğu Özel Sayısı, 108-114.
Daban, C. (2016). Uluslararası ilişkilerde siyasal aktörler, bürokrasi ve jeopolitik bağlamında diplomasi: Türkiye Cumhuriyeti örneği. Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 2(2), 23.
Daban, C. (2017). Turgut Özal dönemi Türkiye dış politikası. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(33), 88.
Demir, E. (2016). Devleti nitelendirme aracı olarak İslam’ın kabulü: Suudi Arabistan ve İran örneği. Marmara Üniversitesi Ortadoğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü, 7.
Demiray, M. (2002). Özal dönemi Türk dış politikasının temel anlayışları. İçinde Türkler Ansiklopedisi (ss. 294-295). Yeni Türkiye Yayınları.
Diriöz, A. O. (2012). Suudi Arabistan dış politikası ve bölge ülkeleri ile ilişkileri. Ortadoğu Analiz Dergisi, 4(39), 95-98.
Doğru, D. (2001). I. Dünya Harbi sırasında Şerif Hüseyin’in siyasi faaliyetleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 53.
Duran, H. & Karaca, A. (2011). Tek parti dönemi Türk-Arap ilişkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 205.
Dursun, S. (2008). Türkiye’nin güvenlik algılamasındaki değişim: 12 Eylül 1980 askeri müdahalesi sonrası dönem. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 7(16), 422.
Efegil, E. (2013). Suudi Arabistan’ın dış politikasını şekillendiren faktörler. Ortadoğu Analiz Dergisi, 5(53), 105-107.
Efegil, E. (2018). Dış politika analizi (Ders notları). Gündoğan Yayınları.
Emek, F. A. (2014). 1958-1974 yılları arasında Kıbrıs’ta yerel basında Rum mezalimi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Erboğa, A. (2018). Ak Parti'nin 15 yılı-Dış politika. İçinde K. İnat, A. Aslan & B. Duran (Eds.). Seta Yayınları.
Ertan, M. (2021). Türkiye’de siyasal merkezin dönüşümü: 1990’larda merkez sağın bölünmesi ve düşüşü. Mülkiye Dergisi, 45(4), 963.
Eser, B., Demirkıran, Özlem. & Çiçek, Eda. (2011). I. Dünya Savaşı sonrasında Türk siyasasının liberalleşmesi bağlamında Türk-Amerikan ittifakının ortaya çıkışı: Batı bloğuna geçiş. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 18.
Fırat, M. M. (2004). Helsinki zirvesinden günümüze AB-Türkiye ilişkileri çerçevesinde Kıbrıs gelişmeleri. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 4(1), 53.
Gaytancıoğlu, K. (2009). Türkiye’nin Avrupa Ekonomik Topluluğu’na üyelik başvurusunun basına yansımaları. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 8(2), 49.
Gemuhluoğlu, V. S. (2003). Türk dış politikası açısından Küba füze krizi bağlamında Türkiye`deki Jüpiter füzelerinin sökülmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Gözen, R. (2002). Türkiye’nin Ortadoğu politikası: Gelişimi ve etkenleri. İçinde Türkler ansiklopedisi. Yeni Türkiye Yayınları.
Gözen, R. (2009). İmparatorluktan küresel aktörlüğe Türkiye’nin dış politikası. Palme Yayıncılık.
Güder, S. & Mercan, M. H. (2012). 2000 sonrası Türk dış politikasının temel parametreleri ve Orta Doğu politikası. İnsan ve Toplum Dergisi, 2(3), 58-59.
Gülsoy, U. (1993). Hicaz demiryolu. Eren Yayınları.
Hürriyet Gazetesi (2006, Ağustos 8). 40 yıl sonra ilk ziyaret. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/40-yil-sonra-ilk-ziyaret-4886590/ (Erişim Tarihi: 17.08.2022).
Işık, S. (2011). Balkan Antantı, Balkan Paktı ve Türkiye (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
İlyas, A. & Turan, O. (2012). İnönü dönemi Türk dış politikası. Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Dergisi, 1(1), 319.
İrgin U. T. & El Abidin, M. Z. (2017). Hicaz Demiryolu genel müdürlük binası/ Hicaz Demiryolu Müdiriyyet-i ‘Umûmiyyesi binası projesi özgün çizimleri üzerinden bir okuma. Megaron Dergisi, 12(4), 573.
Kalaycı, R. (2017). Uluslararası sistemin, siyasal kültürün ve rejimin/devlet yapısının dış politikaya etkileri: İran, Mısır, Suudi Arabistan, Türkiye. Gündoğan Yayınları.
Karadağ, İ. (2006). Türkiye-Suudi Arabistan ticari ilişkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Ortadoğu Araştırma Enstitüsü.
Kardaş, Ş. (2013). Türkiye ve Arap Baharı: Türkiye’nin Ortadoğu politikasındaki değişiklikler. Hazar Strateji Enstitüsü Bahar Raporu.
Kaya, E. (2015). Dış politika değişimi: AKP dönemi Türk dış politikası. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(12), 89.
Keleşyılmaz, V. (1998). Belgelerle Türkiye’nin Birinci Dünya Savaşı’na giriş süreci. Erdem Dergisi, 11(31), 139.
Köse, İ. (2018). Büyük oyun ‘un küçük aktörü-Şerif Hüseyin. Kronik Kitap.
Kurşun, Z. (2009). Tarih Suudi Arabistan. İçinde, İslam Ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Kürekli, R. (2010). Kürekli, R. (2010). Hicaz Demiryolu'nun Akdeniz'e açılması ile yaşanan sosyo-ekonomik dönüşüm: Hayfa Kazası örneği. History Studies (13094688), 2(3).
McMeekin, S. (2012). The Berlin-Baghdad Express (Berlin-Bağdat Ekspresi) Almanya’nın Dünya hâkimiyeti mücadelesi ve Osmanlı İmparatorluğu 1898-1918. Picus Yayınları.
Nizamoğlu, Y. (2013). 1917 yılında Hicaz cephesi: Arap isyanının yayılması ve Medine’nin tahliyesi programı. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 66, 124.
Oran, B. (2001). Türk dış politikası-Cilt 1 (1919-1980). İletişim Yayıncılık.
Özer, A. (2009). Avrupa Birliği’ne tam üyeliğin eşiğinde Türkiye. Manisa Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 16(1), 90-91.
Özev, M. H. (2016). Siyasi ekonomik çıkarlar ve kimlik politikaları çerçevesinde 1929-2015 arası Türkiye-Suudi Arabistan ilişkileri. Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 2(2), 11-24.
Özler, B. (2014). Müttefik krallar ve stratejik müttefik: Türkiye ve Suudi Arabistan yakınlaşması. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkiye Arap Ülkeleri İlişkileri Dersi, 13.
Öztop, M. (2019). Suudi Arabistan dış politikasında Muhammed Bin Selman’ın “Bumerang” etkisi. Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, 6(1), 203.
Öztürk, M. (2010). Arap ülkelerinde Osmanlı idaresi. History Studies (13094688), 2(3).
Öztürk, M. (2017). Suudi Arabistan ve Türkiye ticari ilişkileri (2000 – 2015) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Orta Doğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü.
Sarıçoban, G. (2020). İkinci Dünya Savaşı döneminde (1939-1945) Türk dış politikası. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(4), 1761-1762.
Saygı, T. (2015). Lozan Antlaşması’nda Musul sorunu ve Hatay meselesi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 164.
Sinkaya, B. (2011). Geçmişten günümüze Türkiye’nin Ortadoğu politikası ve Batı etkisi. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 90.
Sonyel, S. R. (1987). Albay T.E. Lawrence, Haşimi Araplarını Osmanlı İmparatorluğuna karşı ayaklanmaları için nasıl aldattı (İngiliz gizli belgelerine göre). Belleten Dergisi, 51(199), 53.
Şıhmantepe, A. (2016). Türkiye’de dış politika krizlerinde karar alıcının operasyonel kodları: Süleyman Demirel örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tarcan, B. H., Akgüller, H. & Işık, K. (2018). Ahmet Davutoğlu dönemi Türk dış politikası. Econder Uluslararası Akademik Dergisi, 2(2), 256.
Taşdemir, F. (2016). Devlet merkezli Uluslararası Hukuk sistemi ve Devlet dışı silahlı aktörler. Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(2), 88.
Tatlıdil, D. (2013). Askeri hükümetler döneminde Türk dış politikası (1960-1983) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tekerek, M. (2015). Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ve müstakil grup. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 57, 149.
Telci, İ.N. (2018). Cemal Kaşıkçı cinayeti ve Ortadoğu siyasetinin geleceği. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları (SETA) Vakfı Dergisi, 259, 7.
Topçu, İ. & Akılmak Topçu, S. (2017). Adnan Menderes’in yargılanması ve idamı. Akademik Bakış Dergisi, 61, 75.
TUİK (2021). Tüketici fiyat endeksi-Aralık 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tuketici-Fiyat-Endeksi-Aralik-2021-45789/ (Erişim Tarihi: 08.09.2022).
Uza, K. (2020). Türk dış politikasında Türkiye Maarif Vakfı ve Doğu Afrika’daki faaliyetleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yalçınkaya, A. (2006). Kafkasya’ da siyasi gelişmeler etnik düğümden küresel kördüğüme. Lalezar Yayınları.
Yalvaç, F. (2012). Yalvaç, F. (2012). Strategic depth or hegemonic depth? A critical realist analysis of Turkey’s position in the world system. International Relations, 26(2), 165-180.
Yavuz, H. (1997). “Arabistan”. İçinde, İslam Ansiklopedisi Cilt 15. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Yenikeçeci, M. (2020). Dış politika analizinde neo klasik realist yaklaşım: Türkiye’nin Suriye politikası (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yılmaz, F. (2020). Yavuz Sultan Selim dönemi Hilafet Telakkisi. Journal of Analytic Divinity International Refereed Journal, 4(2), 56-57.
Yılmaz, G. (2006). Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri programlarında dış politika (1920-1980) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yılmaz, G. (2019). Milli Şef dönemi Türk-Arap ilişkileri (1938-1950) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacı Bektaşi Veli Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yılmaz, H. (2016). Adnan Menderes dönemi Türkiye Ortadoğu ilişkileri. Birey ve Toplum Dergisi, 205-225.
Yurteri, H. (2019). AK Parti dönemi Türk dış politikasında Cumhurbaşkanlarının rolü. Ortadoğu Etütleri Dergisi, 11(1), 185.
Yücel, İ. (2017). Fransız belgelerinde son Halife Abdülmecid ve Türkiye’de hilafetin kaldırılması. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 61, 486.