BİLİNÇLİ FARKINDALIK, MOTİVASYON VE AKADEMİK PERFORMANS ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Bilinçli farkındalık kavramının kökenlerinin çok eskilere dayanıyor olmasına rağmen son yıllarda insan hayatında önemi anlaşılmış ve insan hayatını iyileştirmek adına sıklıkla kullanılmaya başlanmıştır. Bilinçli farkındalık en basit tanımıyla bireyin yaşadığı anda kalması ve çevresinde olanları olduğu gibi fark etmesi anlamına gelmektedir. Böylelikle bilinçli farkındalık, kişinin konsantrasyon yeteneğini arttırmakla birlikte, gerçekte olan biteni otomatikleşmiş düşünce sistemiyle yorumlamadan anlamasını da sağlayabilmektedir. Bu anlamda öğrencilerin, kendilerini ve çevrelerini bilinçli farkındalıkla incelemelerinin akademik başarıyla ilişkili olabileceği düşünülmüştür. Bu araştırmanın amacı, lise 11. ve 12. sınıfına devam eden ve mesleki karar sürecinde olan öğrencilerin bilinçli farkındalık düzeylerinin, akademik motivasyon ve akademik performans ile ilişkisini nicel yöntemlerle incelemektir. Araştırmanın örneklemini belirlemede kota örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Lisede öğrenim gören toplamda 440 katılımcıdan veri toplanmış ve nihai analiz ise 406 katılımcı üzerine yapılmıştır. Araştırmaya katılmış olan öğrencilere Kişisel Bilgi Formu, Ergenler için Kapsamlı Bilinçli Farkındalık Deneyimleri Envanteri, Akademik Motivasyon Ölçeği uygulanmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda akademik motivasyon ile ergenlerin bilinçli farkındalık deneyimleri ile okul başarısı arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Okul başarı puanı yüksek olan öğrencilerin akademik amaca ulaşmaya doğru, tanıma ve dışsal düzen ile ilgili motivasyon puanları diğer başarı gruplarına göre daha yüksek bulunmuştur. Okul başarı puanı düşük ve yüksek gruplar arasında farkındalık düzeyleri karşlılaştırıldığında anlamlı bir fark bulunmuştur. Ergenler İçin Kapsamlı Bilinçli Farkındalık Envanteri(EİKBFE) alt boyutlarından merkezsizleşmek ve tepkisizlik alt boyutuyla motivasyon düzeyleri arasında pozitif korelasyon olduğu saptanmıştır. Bilinçli farkındalık alt boyutlarından ‘Farkındalıkla davranma’ düzeyi yüksek olan öğrencilerin okul başarısı puanının yüksek olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bilinçli Farkındalık, Akademik Başarı, Motivasyon

EXAMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN MINDFULNESS, MOTIVATION AND ACADEMIC PERFORMANCE

Despite the fact that the origins of the concept of mindfulness are very old, its importance in human life has been understood in recent years and it has been used frequently to improve human life. Conscious awareness, in its simplest definition, means that the individual stays in the moment he lives and realizes the things around him as they are. In this way, conscious awareness increases the ability of the person to concentrate, and it can also enable him to understand what is really happening without interpreting it with an automatic thought system. In this sense, it was thought that students' examining themselves and their environment with conscious awareness may be related to academic success. The purpose of this study is to use quantitative methods to investigate the association between high school students in their eleventh and twelfth grades who are deciding on a career and their degrees of mindfulness, academic motivation, and academic performance. A total of 440 high school students participated in the data collection process, and 406 students took part in the final analysis. Personal Information Form, Comprehensive Mindfulness Experiences Inventory for Adolescents, Academic Motivation Scale were applied to the students who participated in the research. As a result of the analyzes carried out, statistically significant differences were found between academic motivation and mindfulness experiences of adolescents and school success. Students with high school success scores were found to have higher motivation scores towards achieving academic goals, recognition and external order, compared to other success groups. When the awareness levels were compared between the groups with low and high school achievement scores, a significant difference was found. It has been determined that there is a positive correlation between the sub-dimensions of Comprehensive Conscious Awareness Inventory for Adolescents (EPSI) and the sub-dimensions of decentralization and unresponsiveness and motivation levels. It has been determined that students with high level of "Behaving with awareness", one of the sub-dimensions of mindfulness, have high school success scores.

Keywords:

Concious Awareness, Academic Performance, Motivation,

PDF

___

Akbaba, S. (2006). Eğitimde motivasyon. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(13), 343-361.
Aktaş, N. (2016). Lise öğrencilerinin motivasyon kaynakları ve karar verme stratejileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aktepe İ., & Tolan, Ö. (2020). Bilinçli farkındalık: Güncel bir gözden geçirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12(4), 534-561 doi: 10.18863/pgy.692250.
Atalay, Z. (2019). Bilinçli farkındalık: Farkındalıkla anda kalabilme sanatı. İnkılap Yayınevi.
Atalay, Z. U., Bulgan, G., Taylan, R. D., & Özgülük, S. B. (2017). Bilinçli-farkındalık (mindfulness) temelli psiko-eğitim programının öğrencilerin matematik kaygısı, tutumları ve öz yeterlikleri üzerindeki etkisi. TÜBİTAK Projesi, Program Kodu: 1001, Proje No: 115K450, İstanbul.
Baer, R. (2003). Mindfulness as a clinical intervention. Clinical Psychology Science and Practice, 10(2), 125-14.
Bahl, S., Milne, G.R., Ross, S.M., Mick, D.G., Grier, S.A., Chugani, S.K., Chan, S.,Gould, S.J., Cho, Y.-N., Dorsey, J.D., Schindler, R.M., Murdock, M.R. & Mariani, S.B. (2016). Mindfulness. The transformativepotential for consumer, societal, and environmental well-being. Journal of Public Policy ve Marketing, 35, 1–13.
Bandura, A., O'leary, A., Taylor, C. B., Gauthier, J., & Gossard, D. (1987). Perceived self-efficacy and pain control: Opioid and nonopioid mechanisms. Journal of personality and social psychology, 53(3), 563.
Brown, K. M., & Ryan R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822-848.
Brown, K. M., Ryan., R. M., & Creswell, C. D. (2007). Mindfulness; theoretical foundation and evidence for its salutary effects. Psychological Inquiry, 18(4), 211-237.
Çelik, D. A., & Çetin, F. (2014), The role mindfulness and self-consciouness on interpersonal conflict resolution approaches. Research Journal of Business and Management, 1(1), 29-38.
Çiçek, İ., & Aslan, A. E. (2020). Kişilik ve beş faktör kişilik özellikleri: Kuramsal bir çerçeve. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 10(1), 137-147.
De Raad, B., & Schouwenburg, H.C. (1996). Personality in learning and education: a review. Eur. J. Pers., 10: 303-336. https://doi.org/10.1002/(SICI)1099-0984(199612)10:5<303::AID-PER262>3.0.CO;2-2
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2012). Self-determination theory. In P. A. M. Van Lange, A. W. Kruglanski, ve E. T. Higgins (Eds.), Handbook of theories of social psychology (pp. 416–436). Sage Publications Ltd. https://doi.org/10.4135/9781446249215.n21
Deci, E. L., & Ryan R. M. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25, 54-67.
Demir, V. (2014). Bilinçli farkındalık temeli hazırlanan eğitim programının bireylerin depresyon ve stres düzeyleri üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ergene, T. (2011). The relationship among test anxiety, study habits, achievement, motivation and academic performance among Turkish high school students. Eğitim ve Bilim, 36(160), 320- 330.
Eryılmaz, A., & Aypay, A. (2011). Lise öğrencilerinin derse katılmaya motive olmaları ile okul tükenmişliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 26-44.
Germer, C. (2004). What is mindfulness? Insight Journal, 22, 24–29.
Germer, C. K., Siegel, R. D., & Fulton, P. R. (2005). Mindfulness and psychotherapy. Guilford Press.
Johnson, C., Burke, C., Brinkman, S., & Wade, T. (2017). Development and validation of a multifactor mindfulness scale in youth: The comprehensive inventory of mindfulness experiences-adolescents (CHIME-A). Psychological Assessment, 29(3), 264-281. https://doi.org/10.1037/pas0000342.
Hart, R., Itai, I. & Dan, H. (2013). Mind the gap in mindfulness research: A comparative account of the leading schools of thought. Review of General Psychology, 17 (4), 453–66.
Kabat-Zinn, J. (1994). Wherever you go, there you are: Mindfulness meditation in everyday life. New York: Hyperion
Kabat-Zinn, J. (2001). Mindfulness meditation for everyday life. London, UK: Piatkus
Kabat Zinn, J. (2012). Mindfulness for beginners: Reclaiming the present moment and your life. Sounds True.
Karagüven Ünal, H. M. (2012). Akademik motivasyon ölçeği Türkçeye adaptasyon. Educational Sciences: Theory ve Practice, 12(4), 2600-2620.
Kırca, B., & Ekşi, H. (2018). Turkish adaptation of the comprehensive inventory of mindfulness experiences-adolescents: A reliability and validity study. SHS Web of Conferences 48,01038.
Kısmetoğlu, G. (2019). 15-18 yaş arası ergenlerde duygu düzenleme ve bilinçli farkındalık becerilerinin kaygı düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Neisi, S., & Yamini, M. (2010). Relationship between self esteem, achievement motivation FLCA and EFL Learners academic performance. Journal of Education and Psychology, 4(2), 153-166.
Özer, Y., & Anıl, D. (2011). Öğrencilerin fen ve matematik başarılarını etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 313-324
Park, H. J., & Dhandra, T. K. (2017). Relation between dispositional mindfulness and impulsive buying tendency: Role of trait emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 105, 208–212
Ryan, R. M., Donald, J. N., & Bradshaw, E. L. (2021). Mindfulness and motivation: a process view using self-determination theory. Current Directions in Psychological Science, 30(4), 300-306.
Ryan, R. M., Ryan, W. S., Di Domenico, S. I., & Deci, E. L. (2019). The nature and the conditions of human autonomy and flourishing: Self-determination theory and basic psychological needs. In R. M. Ryan (Ed.), The Oxford handbook of human motivation (pp. 89–110). Oxford University Press.
Sarıer, Y. (2016). Türkiye’ de öğrencilerin akademik başarısını etkileyen faktörler: Bir meta-analiz çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 1-19. Issn:1300-5340 doi:10.16986/HUJE.2016015868
Seyis, S. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin motivasyonları ve duygusal zekâları ile akademik başarıları arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics (4th ed.). Allyn and Bacon.
Vallerand, R. J., Pelletier, L. G., Blais, M. R., Brière, N. M., Senécal, C. B., & Vallières, É. F. (1992). Academic motivation scale (AMS, AMS-C 28, EME) [Database record]. APA PsycTests. https://doi.org/10.1037/t25718-000
Woolfolk, A. E. (1998). Educational psychology. Boston: Allyn & Bacon.
Yıldırım, G., & Atilla G. (2020). Öz yeterliğin bilinçli farkındalık ve benlik saygısına etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 59-84 DOI:10.17494/ogusbd.763397
Yörük, D. (2007). Lise öğrencilerinin akademik başarıları, başarı korkuları ve verimli ders çalışma alışkanlıkları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.