YAPAY ZEKA BAĞLAMINDA YARATICILIK VE GÖRSEL TASARIMIN GELECEĞİ

Bilgi ve teknolojinin gelişimiyle ortaya çıkan yapay zeka uygulamalarını tasarım endüstrisinde görmekteyiz. Bu tür uygulamalar görsel tasarım alanında da gözlemlenmektedir. Yaratıcılık unsuru barındıran bir süreç olan görsel tasarımın, gelecekte bilgisayarların büyük veri işleyerek makine öğrenmesine dayalı tasarımların nasıl üretilebileceği ve nelere yol açabileceğinin tartışılması çalışmanın temel problemlerinden birini oluşturmaktadır. Diğer taraftan yapay zekanın insana ihtiyaç duymaksızın bir yaratım sürecine girip giremeyeceği durumunun, tasarıma olan etkisinin neler olacağı da başka bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmanın çıkış noktası ve ele aldığı konu itibariyle görsel tasarımın yapay zekayla olan birlikteliği konusunda tasarımın geleceğine ilişkin öngörüler sunmak, bu birlikteliğin ardından yaşanacak sürecin nelere yol açabileceğini ortaya koymak bu çalışmanın temel amacıdır. Makine belirli bir şablon ve planlama sonucu elde edilen kalıpları öğrenebilmektedir. Fakat bireyin zekasının asimetrik yapısına, duygulara, sosyokültürel ve toplumsal faktörlere sahip değildir. Bu tür faktörler olmaksızın yapay zekanın gelecekte tasarım sürecine etkisinin neler olabileceği üzerine tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Yapay Zeka, Makine Öğrenmesi, Yaratıcılık, Görsel Tasarım

IN THE CONTEXT OF ARTIFICIAL INTELLIGENCE CREATIVITY AND THE FUTURE OF VISUAL DESIGN

PDF

___

Akın, L. H. (2008). “Yapay Zekâ ve Robotlar”, Bilim ve Teknik Dergisi, Ocak, s.36-38.
Al, B. (2019). “Generatif Sanat Kavramı ve Görsel Sanatlarda Sayısal Yaratıcılık”, Tasarım Enformatiği Dergisi, İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 1(2), s.78-91.
Aslan, A. E. (2001). “Kavram Boyutunda Yaratıcılık” Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, Cilt:2, Sayı:16, s.15-21.
Becer, E. (2015). İletişim ve Grafik Tasarım, Onuncu Baskı, Ankara: Dost Yayınevi.
Bevlin, E. M. (1977). Design Through Discovery, Newyork: Holt Rinehart and Winston. Bringsjord, S., Bello, P., & Ferrucci, D. (2001). “Creativity, the Turing Test, and the (better) Lovelace Test”, Minds and Machines, 11, s.3-27.
Boden, M. (2004). The Creative Mind: Myths and Mechanisms, London: Routledge.
Cohen, H. (1992). https://flash---art.com/article/harold-cohen/, Erişim tarihi: 10.06.2020.
Colton, S. Halskov, J., Ventura, D., Gouldstone, I., Cook, M., Pérez-Ferrer, B. (2015). “The Painting Fool Sees! New Projects With the Automated Painter”, Sixth International Conference on Computational Creativity s.189–196.
Colton, S., (2012). “The Painting Fool Stories from Building an Automated Painter”, Computers and Creativity, der. J. McCormack ve M. d’Inverno, Germany: Springer Berlin Heidelberg, s.3-38.
Davidson, L. (2019). “Narrow vs. General AI: What’s Next for Artificial Intelligence?”, https://www.springboard.com/blog/narrow-vs-general-ai/, Erişim tarihi: 12.03.2020.
Gartenhaus, A. R. (2000). Yaratıcı Düşünme ve Müzeler. çev. Ruhiser Mergenci ve Onur Bekir, Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
Guo, Y., Liu, Y., Oerlemans, A., Lao, S., Wu, S., & Lew, M. S. (2016). “Deep Learning for Visual Understanding: A Review”, Neurocomputing Volume, 187, 27–48.
Güzeloğlu, C. (2012). Basılı Reklamlarda Görsel Tasarım Yönetimi: Ödül Almış Basın Reklamlarının Görsel Tasarım Analizi, Yayınlanmış Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Reklamcılık Anabilim Dalı.
Jajal, T. D. (2018). “Distinguishing Between Narrow AI, General AI and Super AI”, https://medium.com/@tjajal/distinguishing-between-narrow-ai-general-ai-and-super-ai-a4bc44172e22, Erişim tarihi: 15.04.2020.
Kaplan, A., & Haenlein, M. (2019). “Siri, Siri, in My Hand: Who’s the Fairest in the Land? On the Interpretations, Illustrations, and Implications of Artificial Intelligence”, Business Horizons, 62(1), s.15–25.
Ketenci, H. F., & Bilgili, C. (2006). Görsel İletişim ve Grafik Tasarımı, İstanbul: Beta Basım Yayın.
Levy, P. (2018). “Pierre Lévy takipçilerimizden gelen soruları cevaplıyor” (Yapay zeka üzerine), https://www.youtube.com/watch?v=VP3g60nE1-c&feature=youtu.be, Erişim tarihi: 12.07.2020.
Luger, G.. F., & Stubblefield, W. A. (1998). Artificial Intelligence: Structures and Strategies for Complex Problem Solving, Massachusetts: Addison Wesley Longman.
Malcolm B. (2002). Sanat, Tasarım ve Görsel Kültür, Ankara: Ütopya Yayınları.
Manovich, L. (2018). AI Aesthetics, Russia: Strelka Press.
Mántaras, R. L. D. (2017). “Artificial Intelligence and the Arts: Toward Computational Creativity”, https://www.bbvaopenmind.com/wp-content/uploads/2017/01/BBVA-OpenMind-Artificial-Intelligence-and-the-Arts-Toward-Computational-Creativity-Ramon-Lopez-de-Mantaras.pdf, Erişim tarihi: 13.06.2020.
May, R. (2008). Yaratma Cesareti, çev. Alper Oysal, İstanbul: Metis Yayınları.
McCarthy, J. (2007). “What is Artificial Intelligence?”, http://jmc.stanford.edu/articles/whatisai/whatisai.pdf, Erişim tarihi: 07.04.2020.
McCorduck, P. (2004). Machines Who Think, Massachusetts: A. K. Peters, Ltd.
Miklos P. (t.y.). “The Present and Future of AI in Design (with Infographic)”, https://www.toptal.com/designers/product-design/infographic-ai-in-design, Erişim tarihi: 12.07.2020.
Mohr, M. (2019). http://www.emohr.com/ww4_out.html, Erişim tarihi: 11.07.2020.
Mozota, B. B. D. (2006). Tasarım Yönetimi, çev. Sibel Kaçamak, İkinci Baskı, İstanbul: MediaCat Yayınları.
Nilsson, N. J. (1998). Artificial Intelligence A New Synthesis, China: Morgan Kaufmann Publishers, China Machine Press.
“Nvidia”, (2019). “GauGAN: Changing Sketches into Photorealistic Masterpieces”, https://www.youtube.com/watch?v=p5U4NgVGAwg&t=40s, Erişim tarihi: 11.07.2020.
“Obvious AI & Art”, https://obvious-art.com/portfolio/edmond-de-belamy/, Erişim Tarihi: 12.07.2020.
Önlü, N. (2010). “Tasarımda Yaratıcılık ve İşlevsellik Tekstil Tasarımındaki Konumu”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (1). S.85-95
Özdem, O. Ö. E. (2006). Açıkhava Reklam Ortamlarında Görsel Tasarım, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Reklamcılık Anabilim Dalı.
Pirim, H. (2006). “Yapay Zeka”, Journal of Yaşar University, 1(1), s.81-93.
Rield, M. O. (2014). “The Lovelace 2.0 Test of Artificial Intelligence and Creativity”, https://arxiv.org/abs/1410.6142, Erişim Tarihi: 18.05.2020.
Russell, S., & Norvig, P. (2010). Artificial Intelligence: A Modern Approach, USA: Prentice Hall Series.
Samurçay, N. (1983). “Zeka ve Yaratıcılık”, Eğitim ve Bilim Dergisi, 8(45), s.4-12.
San, İ. (1979). “Yaratıcılık, İki Düşünme Biçimi ve Çocuğun Yaratıcılık Eğitimi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 12(1-4), s.177-189.
Sawyer, R. K. (2012). Explaining Creativity: The Science of Human Innovation, Second Edition, New York: Oxford University Press.
TDK, “Yaratıcılık”, www.sozluk.gov.tr, Erişim tarihi: 09.05.2020.
TDK, “Tasarım”, www.sozluk.gov.tr, Erişim tarihi: 01.07.2020.
Tunalı, İ. (2004). Tasarım Felsefesine Giriş. İkinci Baskı, İstanbul: Yapı Yayın.
Turing, M. A. (1950). “Computing Machinery and Intelligence”, Mind, 59(236), s.433-460.