YABANCILAŞMA BAĞLAMINDA BİR “TUTUNAMAYAN” KAHRAMAN: BEYAZ MANTOLU ADAM

Oğuz Atay, Türk edebiyatında modern roman ve hikâye tarzının önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Kimi eleştirmenler tarafından post modernist anlayışın ilk temsilcilerinden biri olarak da kabul edilir. Atay eserlerinde, modern dünyanın ve şehir hayatının yalnız, aidiyetsiz ve iletişimsiz insanlarına yer verir. Modern dünyanın içinde tutunmaya çalışan bireylerin hikâyesi onun eserlerinin temelini oluşturur. Atay, modern dünyanın içinde var olmaya çalışan insanın bunalımı ele alır. Eserlerindeki kahramanlar modernizmin doğurduğu metalaşmaya ve değersizleşmeye karşı çıkarlar. Atay’ın Beyaz Mantolu Adam hikâyesi de modernizmin topluma yabancılaştırdığı bir adamın yabancılaşma serüvenine yer verir. Mantolu adam aidiyetsiz, bulunduğu ortama yabancı ve en önemlisi de iletişimini kaybetmiş bir figürdür. Hikâye boyunca hiç konuşmaz. Toplumun kendisine dayattığı herşeye tepkisizce boyun eğer. Yabancılaşmaya tepkisini hiçbir şey söylememekle dile getirir. Bu çalışmada Oğuz Atay’ın Beyaz Mantolu Adam hikâyesi yabancılaşma kavramı üzerinden değerlendirilecektir. Hikâyenin kahramanı olan mantolu adam üzerinden yalnızlık, aidiyetisizlik, iletişimsizlik gibi kavramlar ele alınacaktır. Modernizmin getirdiği yabancılaşma ve toplumdan uzaklaşma halinin Beyaz Mantolu Adam hikâyesindeki işlenişi değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Oğuz Atay, Beyaz Mantolu Adam, modernizm, yabancılaşma

IN THE CONTEXT OF ALIENATION A “DISCONNECTED” HERO: THE MAN IN WHITE COAT

PDF

___

ATAY, Oğuz (2005). Günlük. İstanbul: İletişim Yayınları.
ATAY, Oğuz (1999). Korkuyu Beklerken. İstanbul: İletişim Yayınları.
BAŞ, Selma (2003). Türk Hikâyeciliğinde Yabancılaşma (1950-1980). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayımlanmamış Doktora Tezi.
BELGE, Murat (1998). Edebiyat Üstüne Yazılar. İstanbul: İletişim Yayınları.
CANPOLAT, Mustafa (1983). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CEVİZCİ, Ahmet (2000). Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
DEMİRER, Temel; Sibel Özbudun (1998). Yabancılaşma. Ankara: Öteki Yayınevi.
ECEVİT, Yıldız (2005). Oğuz Atay’ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası. İstanbul: İletişim Yayınları.
ECEVİT, Yıldız (2004). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
GOGOL(1999). Üç Öykü (Burun-Fayton-Palto). (Çev. Orha Veli, Erol Güney). İstanbul: Çağdaş Matbaacılık.
GÜRBİLEK, Nurdan (2007). Mağdurun Dili. İstanbul: Metis Yayınları.
JAMESON, Fredric (2005). Modernizm İdeolojisi. (Çev. Kemal Atakay, Tuncay Birkan). İstanbul: Metis Yayınları.
MORAN, Berna (1997). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1. İstanbul: İletişim Yayınları.
SIMMEL, Georg (2009). Modern Kültürde Çatışma.(Çev. Tanıl Bora-Nazire Kalaycı-Elçin Gen). İstanbul: İletişim Yayınları.
TOLAN, Barlas (1980). Çağdaş Toplumun Bunalımı: Anomi ve Yabancılaşma. Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları. Ankara: Kalite Matbaası. ÖZEL, İsmet (2013). Üç Mesele Teknik-Medeniyet- Yabancılaşma. İstanbul: Tiyo Yayınları.
YÜREK, Hasan (2005). Cumhuriyet Dönemi Türk Romanında Modernizmin Yeri. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.