ULUSLARARASI ÇATIŞMA ÇÖZÜMÜ VE BİR ZORLU ÇATIŞMA ÖRNEĞİ OLARAK KIBRIS SORUNU

Zorlu çatışmalar genellikle yoğun şiddet içeren, kronikleşmiş ve karmaşık bir sorunlar yumağı olarak uzun zamandır uluslararası toplum için istikrarsızlık kaynağı oluşturmaktadırlar. Uluslararası düzeyde, farklı çatışma türlerini anlamaya, önlemeye ve çözmeye odaklanan uluslararası çatışma çözümü alanında, çözüme direnen zorlu çatışmalar söz konusu olduğunda ilginin göreli olarak sınırlı kaldığı görülmektedir. Bu çalışmada, Kıbrıs Sorunu bir zorlu çatışma örneği olarak ele alınmaktadır. Çıkar çatışması boyutunu ihmal etmeden, temel ihtiyaçlar kuramı çerçevesinde, sorunun esasen kimlik temelli olduğu savunulmaktadır. Bu çok boyutlu ve çok taraflı zorlu soruna yönelik uygulanabilir bir çözümün başarılması ve yaşatılması için, çıkarların yanı sıra, temel ihtiyaçlar konusunda bir uzlaşmaya ihtiyaç olduğu vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

kıbrıs sorunu, uluslararası çatışma çözümü

PDF

___

Azar, E. (1986) “Protracted International Conflicts: Ten Propositions”, E. Azar ve J. Burton (ed.), International Conflict Resolution: Theory and Practice, Brighton, Wheatsheaf, s.28-39.
Azar, E. (1990) The Management of Protracted Conflict: Theory and Cases, Darmouth, Aldershot.
Beriker, N. (Yaz 2015) “The Conflict Resolution Field- Reflections on Multiple Realities, Challenges, and Geographical Divides” The Brown Journal of World Affairs, 21(2): 7-22.
Burgess, H ve Burgess G. (1996) “Constructive Confrontation: A Transformative Approach to Intractable Conflicts” Mediation Quaterly, 13: 305-322.
Burton, J. (1987) Resolving Deep-rooted Conflict: A Handbook, Lanham, MD: University Press of America.
Coleman, P. T. (2006) “Intractable Conflict”, M. Deutsch vd. (ed.), The Handbook of Conflict Resolution – Theory and Practice, 2.Baskı, San Francisco, Jossey-Bass, s.533-559.
Crocker, C.A., Hampson, F. O. ve Aall, P. (2004) Taming Intractable Conflicts- Mediation in the Hardest Cases, Washington, USIP Press.
Crocker, C. A., Hampson, F.O. ve Aall, P. (2005) Grasping the Nettle- Analyzing Cases of Intractable Conflict, Washington D.C., US Institute of Peace Press.
Çelik, A.B. (2009) “Etnik Çatışmaların Çözümünde Siyaset Bilimi ve Uyuşmazlık Çözümü Yaklaşımları”, N. Beriker (ed.), Çatışmadan Uzlaşmaya – Kuramlar, Süreçler ve Uygulamalar, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, s.163-88.
Çuhadar E. ve B. Dayton (2011) “The Social Psychology of Identity and Inter-Group Conflict: From Theory to Practice” International Studies Perspectives, 12: 273-93.
Çuhadar Gürkaynak, E. (2009) “Çatışma Ortamlarında Üçüncü Tarafların Uzlaştırma Amaçlı Müdahaleleri: Paralel Diplomasiye Eleştirel Bir Bakış”, N. Beriker (ed.), Çatışmadan Uzlaşmaya – Kuramlar, Süreçler ve Uygulamalar, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, s.131-61.
Fırat, M. (2015a) “Yunanistan’la İlişkiler”, B. Oran (ed.), Türk Dış Politikası- Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, 20. Baskı, Cilt 1 (1919-1980), İstanbul, İletişim, s.576-614.
Fırat, M. (2015b) “Yunanistan’la İlişkiler”, B. Oran (ed.), Türk Dış Politikası- Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, 15. Baskı, Cilt 2 (1980-2001), İstanbul, İletişim, s.440-480.
Fisher, R. J. (2001) “Cyprus: The Failure of Mediation and the Escalation of an Identity-Based Conflict, to an Adversarial Impasse” Journal of Peace Research, 38 (3): 307-326.
Hadjipavlou, M. (Mayıs 2002) “Developments in the Cyprus Conflict: a Conflict Resolution Perspective”, Rapor, Bundesministerium für Landesverteidigung, Viyana, s.1-25.
Kelman, H. (1990) “Interactive Problem-Solving: A Sociological Approach to Conflict Resolution”, J. Burton ve F. Duke (ed.), Conflict: Reading in Management and Resolution, New York, St. Martin’s Press, s.199-215.
Kelman, H. (2015) “The Development of Interactive Problem Solving: In John Burton’s Footsteps” Political Psychology 36 (2): 243-62. “Kıbrıs Cumhuriyeti” (‘Kıbrıs Rum Kesimi’) Dışişleri Bakanlığı, Resmi Site, http://www.mfa.gov.cy/mfa/mfa2016.nsf/index_en/index_en?OpenDocument , (5.12.2017)
Kriesberg, L. (1989) “Research and Policy Implications”, Kriesberg, L., Northrup, T. ve Thorson, S. (ed.), Intractable Conflicts and Their Transformation, New York, Syracuse University Press, s.210-220.
Kriesberg, L. (2005) “Nature, Dynamics, and Phases of Intractability”, Crocker, C. A., Hampson, F. O. ve Aall, P. (ed.) Grasping the Nettle- Analyzing Cases of Intractable Conflict, Washington D.C., US Institute of Peace Press, s.65-97.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Resmi Site, http://mfa.gov.ct.tr/cyprus-negotiation-process/historical-background/ , (14.11.2018).
Marker, Sandra (2003). "Unmet Human Needs." Beyond Intractability, Burgess, G. ve Burgess, H. Conflict Information Consortium, University of Colorado, Boulder. , (08.10.2018)
Özersay, K. (2013 ) “Kıbrıs Konusu”, B. Oran (ed.), Türk Dış Politikası- Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, 2. Baskı, Cilt 3 (2001-2012), İstanbul, İletişim, s.632-689.
Papadakis, Y. (2008) “History Education in Divided Cyprus: A Comparison of Greek Cypriot and Turkish Cypriot Schoolbooks on the ‘History of Cyprus’”, Rapor, PRIO, http://file.prio.no/files/projects/Report-History%20Education%20low.pdf , (01.02.2019).
Ramsbotham, O., Woodhouse, T. ve Miall, H. (2014), Contemporary Conflict Resolution, 3. Baskı, Cambridge&Malden, Polity Press.
Ramsbotham, O. (2010) Transforming Violent Conflict: Radical Disagreement, Dialogue and Survival, London, Routledge.
Rothman, J. (1997) Resolving Identity-based Conflict in Nations, Organizations, and Communities, San Franscisco, Jossey Bass.
Sözen, A. (2004) “5 A Model of Power-Sharing in Cyprus” Turkish Studies, 5 (1): 61-77.
Sözen, A. (2012) “Heading Towards the Defining Moment in Cyprus: Public Opinion vs. Realities on the Ground” Insight Turkey, 14 (1): 109-29.
Sözen, A. (2015) “Blending Idealism with Pragmatism”, J. Ker-Lindsay (ed.), Resolving Cyprus: New Approaches to Conflict Resolution, London & New York, I.B.Tauris, s.245-53.
Thornson, S. J. (1989) “Introduction – Conceptual Issues”, L. Kriesberg, T. Northrup ve S. Thorson (ed.), Intractable Conflicts and Their Transformation, New York, Syracuse University Press, s.1-10.
Tiryaki, S. (2013) “Nested Identities: From History Books to the Emergence of a Post-Conflict Generation in Cyprus”, Managing Intractable Conflicts- Lessons from Moldova and Cyprus, İstanbul, Golden Medya Matbaa, s.25-31.
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Resmi Site, http://www.mfa.gov.tr/cyprus-issue-_summary_.en.mfa , (03.02.2019).
Volkan, V. (1997) Bloodlines: From Ethnic Pride to Ethnic Terrorism, Boulder Co, Westview Press.
Volkan, V. (2000) “Traumatized Societies and Psychological Care: Expanding the Concept of Preventive Medicine” Mind and Human Interaction, 11: 177-194.
Volkan, V. (2008) “Trauma, Identity and Search for a Solution in Cyprus” Insight Turkey, 10 (4): 95-110.
Yunanistan Dışişleri Bakanlığı, Resmi Site, Yunanistan Dışişleri Bakanlığı, Resmi Site, http://www.mfa.gr/en/the-cyprus-issue/ , (10.03.2019).
Zartman, W.I. (2005) “Analyzing Intractability”, C. A. Crocker, F. O. Hampson ve P. Aall (ed.) Grasping the Nettle- Analyzing Cases of Intractable Conflict, Washington D.C., US Institute of Peace Press, s.47-64.