KUŞAKLAR AÇISINDAN PSİKOLOJİK SERMAYE VE ÖZ ANLAYIŞIN KARŞILAŞTIRILMASI: HAVACILIK İŞLETMELERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bu çalışmanın amacı havacılık işletmelerinde görev yapan çeşitli kuşaklar açısından psikolojik sermaye ve öz anlayışın karşılaştırılmasını yapmak ve bunun yanında psikolojik sermayenin öz anlayış üzerindeki etkisini araştırmaktır. Araştırmanın verileri, Türkiye’deki hava taksi işletmelerinde görev yapan 303 çalışandan amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak yüz yüze anket tekniği ile elde edilmiştir. Bu veriler önce SPSS 25.0 paket programı ile test edilmiştir. Araştırmada toplanan veriler üzerinden frekans analizi, faktör ve güvenirlik analizleri, tanımlayıcı istatistikler, korelasyon analizi ve Kolmogorov-Smirnov testi yapılmıştır. Farklılık testleri bünyesinde Levene testi ve ANOVA analizi yapılmıştır. Ayrıca, farklılıkların hangi kuşaktan kaynaklandığını anlamak için Tukey HSD testi kullanılarak yapılan Post Hoc testi uygulanmıştır Araştırmanın bulguları neticesinde psikolojik sermayenin alt boyutlarından olan umut ile Z kuşağı arasında anlamlı bir farklılık ortaya çıkmıştır. Psikolojik dayanıklılık ve öz anlayış ile Y kuşağı arasında anlamlı bir farklılık olduğu bulunmuştur. Ayrıca, psikolojik sermayenin, umudun ve psikolojik dayanıklılığın öz anlayışı anlamlı ve pozitif yönde etkilediği saptanmıştır. Son olarak, iyimserliğin öz anlayışı anlamlı ve pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kuşaklar, Psikolojik Sermaye, Öz Anlayış, Havacılık İşletmeleri

COMPARISON OF PSYCHOLOGICAL CAPITAL AND SELF-COMPASSION IN TERMS OF GENERATIONS: A RESEARCH ON AVIATION COMPANIES

This study aims to compare psychological capital and self-compassion in terms of various generations working in aviation companies, and also to investigate the effect of psychological capital on self-compassion. The research data were collected from 303 employees working in air taxi companies in Turkey, using the purposeful sampling method, by face-to-face survey technique. The data obtained were tested with the SPSS 25.0 package program. Frequency analysis, factor and reliability analysis, descriptive statistics, correlation analysis, and Kolmogorov-Smirnov test were performed on the data collected in the study. Levene test and ANOVA analysis were made in the discrimination tests. In order to understand from which generation the differences originate, the Post Hoc test using the Tukey HSD test was also applied. As a result of the research findings, a significant difference emerged between hope, which is one of the sub-dimensions of psychological capital, and Generation Z. It was found that there is a significant difference between psychological resilience and self-compassion and Generation Y. It was also determined that psychological capital, hope, and psychological resilience have a significant and positive effect on self-compassion. Finally, it was determined that optimism had a significant and positive effect on self-compassion.

Keywords:

Generations, Psychological Capital, Self-Compassion, Aviation Companies,

PDF

___

Aliyev, R., & Tunc, E. (2015). Self-efficacy in counseling: The role of organizational psychological capital, job satisfaction, and burnout. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 190, 97-105. https://doi.org/ 10.1016/j.sbspro.2015.04.922
Aydın, G. Ç., & Başol, O. (2014). X ve Y Kuşağı: Çalışmanın Anlamında Bir Değişme var mı?. Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(4), 1-15. https://dergipark.org.tr/ en/download/article-file/62649.
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148. https://educational-innovation. sydney.edu.au/news/pdfs/Bandura%201993.pdf
Beal, L. (2011). A case study of the U.S. army human resources command in army business transformation: Measuring psychological capital, resistance to change, and organizational citizenship behavior to understand the role of positive organizational behavior in the context of organizational change. Doctoral Dissertation, Lawrence Technological University.
Bourne, B. B. (2009). Phenomenological study of response to organizational change: Baby boomers, generation X, and generation Y. Doctoral Dissertation, University of Phoenix. https://www.proquest.com/docview/305121412?pq-origsite=gscholar& fromopenview=true
Büyükbeşe, T., Çavuşoğlu, S., & Okun, O. (2019). Otantik liderlik ile örgütsel bağlılık arasında psikolojik sermayenin aracılık rolü: Bingöl üniversitesi örneği. OPUS– International Journal of Society Researches, 10(17), 194-225. https://doi.org/ 10.26466/opus.501018
Büyüköztürk, Ş. (2002). Veri analizi el kitabı. Pegem Yayınları.
Carr, A. (2016). Pozitif psikoloji: Mutluluğun ve insanın güçlü yönlerinin bilimi (Çev. Ümit Şendilek). Kaknüs Yayınları.
Çetin, F., & Basım, H. N. (2012). Örgütsel psikolojik sermaye: Bir ölçek uyarlama çalışması. Amme İdaresi Dergisi, 45(1), 121-137. https://d1wqtxts1xzle7. cloudfront.net/21887802/libre.pdf?1390867089
Çevik, O., & Kırmızı, C. (2020). Z kuşağında bilinçli farkındalığın öznel mutluluğa etkisi: Öz şefkatin aracı rolü. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 183-202. http://busbed.bingol.edu.tr/tr/download/article-file/1108586
Deniz, M., Kesici, Ş., & Sümer, A. S. (2008). The validity and reliability of the Turkish version of the Self-Compassion Scale. Social Behavior and Personality: an international journal, 36(9), 1151-1160. https://citeseerx.ist.psu.edu/document? repid=rep1&type=pdf&doi=ed8ef5a085162f804ae4d9bcbe869cfa1c1a5a56
Erbelger, Z. (2022). X ve Y kuşağı çalışanların psikolojik sermaye düzeylerinin örgütsel bağlılığa etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Altınbaş Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. http://openaccess.altinbas.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12939/ 3057/744679.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Hidayat, F., Afif, M. A., Dermawan, K. I., & Chusniyah, T. (2020). Psychological Capital as a Predictor of Self Compassion Amongst those of Productive Age Unemployed During the Pandemic. KnE Social Sciences, 88-96. https://doi.org/10. 18502/kss.v4i15.8193
Gilbert, P. (2009). The compassionate mind, London: Constable & Robinson.
Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (5. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
Güriş, S., & Astar, M. (2019). Bilimsel araştırmalarda SPSS ile istatistik (Üçüncü Basım). Der Kitabevi.
Harter, J. K., Schmidt, F. L., & Hayes, T. L. (2002). Business-unit-level relationship between employee satisfaction, employee engagement, and business outcomes: a meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 87(2), 268. https://doi.org/10.1037/0021-9010.87.2.268
Huang, L., & Zhang, T. (2022). Perceived social support, psychological capital, and subjective well-being among college students in the context of online learning during the COVID-19 pandemic. The Asia-Pacific Education Researcher, 31(5), 563-574. https://doi.org/10.1007/s40299-021-00608-3
Lorcu, F. (2020). Örneklerle veri analizi SPSS uygulamalı (Birinci Baskı). Detay Yayıncılık.
Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior. Journal of Organizational Behavior, 23(6), 695-706. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/ 10.1002/job.165
Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60(3), 541-572. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.2007.00083.x
Luthans, F., Luthans, K. W., & Luthans, B. C. (2004). Positive psychological capital: Beyond human and social capital. Business Horizons, 47(1), 45-50. https://doi.org/10. 1016/j.bushor.2003.11.007
Luthans, F. & Youssef, C. M. (2004). Human, social and now positive psychological capital management: Investing in people for competitive advantage. Organizational Dynamics, 33(2), 143-160. https://doi.org/10.1016/j.orgdyn.2004.01.003
Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2007). Psychological capital: Developing the human competitive edge. Oxford University Press. https://d1wqtxts1xzle7. cloudfront.net/43468935/_Fred_Luthans-libre.pdf?1457380093
Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2015). Psychological capital and beyond. Oxford University Press. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id= jTQcBgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP1&dq
Mura, M., & Longo, M. (2013). Developing a tool for intellectual capital assessment: An individual‐level perspective. Expert Systems, 30(5), 436-450. https://doi.org/10.1111/ j.1468-0394.2012.00650.x
Neff, K.D. (2003a). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and Identity, 2(2), 85-101. https://doi.org/10.1080/ 15298860309032
Neff, K. D. (2003b). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and Identity, 2(3), 223-250. https://doi.org/10.1080/15298860309027
Neff, K. D., Rude, S. S., & Kirkpatrick, K. L. (2007). An examination of self-compassion in relation to positive psychological functioning and personality traits. Journal of Research in Personality, 41(4), 908-916. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2006.08.002
Nicklin, J. M., Shockley, K. M., & Dodd, H. (2022). Self-compassion: Implications for work-family conflict and balance. Journal of Vocational Behavior, 138, 103785. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2022.103785
Ocak, M., Güler, M., & Basim, H. N. (2016). Psikolojik sermayenin örgütsel bağlılık ve iş tatmini tutumları üzerine etkisi: Bosnalı öğretmenler üzerine bir araştırma. Çankırı İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 113-130. https://doi.org/ 10.18074/cnuiibf.274
Pallant, J. (2015). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using IBM SPSS. (Çev. Sibel Balcı, Berat Ahi). Anı Yayıncılık.
Parry, E., & Urwin, P. (2011). Generational differences in work values: A review of theory and evidence. International Journal of Management Reviews, 13(1), 79-96. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/j.1468-2370.2010.00285
Pauley, G., & McPherson, S. (2010). The experience and meaning of compassion and self‐compassion for individuals with depression or anxiety. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 83(2), 129-143. https://doi.org/ 10.1348/147608309X471000
Poláková, P., & Klímová, B. (2019). Mobile technology and Generation Z in the English language classroom-A preliminary study. Education Sciences, 9(3), 1-11. https://doi.org/10.3390/educsci9030203
Polatcı, S., & Baygın, E. (2022). Psikolojik sermayenin tükenmişlik üzerindeki etkisinde öz-şefkatin aracılık rolü. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(4), 243-275. https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1159941
Poots, A., & Cassidy, T. (2020). Academic expectation, self-compassion, psychological capital, social support and student wellbeing. International Journal of Educational Research, 99, 101506. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2019.101506
Schneider, S. L. (2001). In search of realistic optimism: Meaning, knowledge, and warm fuzziness. American Psychologist, 56(3), 250-263. https://psycnet.apa.org/doi Landing?doi=10.1037%2F0003-066X.56.3.250
Sencer, M. (1989). Toplum bilimlerinde Yöntem (3. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Sweet, J., & Swayze, S. (2017). The multi-generational nursing workforce: Analysis of psychological capital by generation and shift. Journal of Organizational Psychology, 17(4), 19-28. http://www.digitalcommons.www.na-businesspress.com/ JOP/SweetJ_17_4_.pdf
Şen C., & Mert, İ. S. (2019). Psikolojik sermayenin iş tatmini, örgütsel bağlılık ve sinizm üzerindeki etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(4), 9-21. https://doi.org/10.18506/anemon.453906
Şener, Y. (2017). Örgüt ikliminin iş performansı üzerindeki etkisinde psikolojik sermayenin ara değişken rolü. Doktora Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. file:///C:/Users/Downloads/475351%20(3).pdf
Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th Ed.). Pearson Publishing.
Topçu, P. (2022). Yetişkinlik döneminde öz anlayış ve kişilerarası bilinçli farkındalığın affetmeyi yordaması. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Toruntay, H. (2011). Takım rolleri çalışması: X ve Y kuşağı üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. file:///C:/Users//Downloads/303673.pdf
Twenge, J. M. (2010). A review of the empirical evidence on generational differences in work attitudes. Journal of Business and Psychology, 25, 201-210. https://doi.org/10. 1007/s10869-010-9165-6
Uyanık, N., & Çevik, Ö. (2020). Öz-şefkat gelişiminde bilişsel formülasyonun rolü. International Journal of Current Approaches in Language, Education and Social Sciences, 2(2), 660-674. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1295137
Vilarino del Castillo, D., & Lopez-Zafra, E. (2022). Antecedents of psychological capital at work: A systematic review of moderator–mediator Effects and a new integrative proposal. European Management Review, 19(1), 154-169. https://doi.org/10. 1111/emre.12460
Yalap, O., & Baygın, E. (2020). Psikolojik sermaye ve örgütsel bağlılık etkileşimi: Özşefkatin aracı rolü. Journal of Organizational Behavior Review, 2(1), 49-67. https://dergipark. org.tr/en/download/article-file/918407
Yıldız, H. (2017). X ve Y kuşağı çalışanların pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin karşılaştırması. YDÜ Sosyal Bilimler Dergisi 10(1), 128-152. https://dergi.neu.edu.tr/ public/journals/7/pdf/sayi1-nisan-2017-harun-yildiz.pdf
Youssef-Morgan, C. M., & Luthans, F. (2009). An integrated model of psychological capital in the workplace. Nicola Garcea, Susan Harrington, and P. Alex Linley (Eds.). Oxford Handbooks (pp.1-23). https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780195335446.013.0022
Youssef-Morgan, C. M., & Luthans, F. (2015). Psychological capital and well-being. Stress and Health, 31(3), 180–188. https://doi.org/10.1002/smi.2623
Welter, C., & Scrimpshire, A. (2021). The missing capital: The case for psychological capital in entrepreneurship research. Journal of Business Venturing Insights, 16, 2-8. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.04.922
Zhao, Z., & Hou, J. (2009). The study on psychological capital development of intrapreneurial team. International Journal of Psychological Studies, 1(2), 1-35, 35-40. https://ideas.repec.org/a/ibn/ijpsjl/v1y2009i2p35.html