Volkan TEMİZKAN, Ebru Özlem GÜVEN, Aydın YILMAZER, Cumhur ANDSOY

COVID-19 İLE GERÇEKLEŞEN TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI VE EĞİLİMLERİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Bu araştırma, küresel çapta etki yaratan COVID-19’un ve beraberinde ilan edilen salgının tüketicilerin satın alma davranışları ve eğilimleri üzerindeki etkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Pandemi ilan edilmesinden iki ay sonra, Mayıs ayında yapılan çevrimiçi anket ile katılımcıların demografik verileri, virüse karşı farkındalık düzeyleri, sosyal yaşama katılım niyetleri ile temel ihtiyaçlarına ve turizm hizmetlerine yönelik satın alma davranışları ve eğilimlerini içeren veriler toplanmıştır. 976 anket formunun değerlendirmeye alındığı bu çalışma ile pandemi nedeniyle zorunlu kılınan yasaklar, kısıtlamalar ve kurallar (sosyal mesafe-maske-hijyen) altında tüketicilerin nasıl bir satın alma davranışı ve eğilimi göstereceği anlaşılmak istenmiştir. Pilot çalışmanın ardından son halini alan anket 05 Mayıs – 15 Mayıs 2020 tarihleri arasında katılımcılara ulaştırılarak veriler toplanmıştır. Araştırma kapsamında ifadeler arasındaki farklılıkları test etmek için t-testi ve ANOVA kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar, Alışveriş Merkezi (AVM) ve markete yönelik satın alma davranış ve eğilimlerinde teknolojik temelli çevrimiçi satın alma alışkanlıklarının arttığı ve artacağı; turizm ve rekreasyon alanlarına yönelik satın alma davranış ve eğilimlerinde kısıtlamaya gidildiği ve gidileceği, günlük rutin yaşam döngüsü içerisinde daha titiz bir yaşam sürüldüğü ve sürüleceği, ekonomik olarak daha tutumlu ve bilinçli tutum ve eğilim sergileneceğine yöneliktir.

Anahtar Kelimeler:

COVID-19, , Satın Alma Davranışı, , Tüketici Davranışı

A RESEARCH ON CONSUMER BEHAVIOR AND TRENDS WITH COVID-19

PDF

___

Alderfer, CP. (1969). An empirical test of a new theory of human needs. Organizational Behavior and Human Performance 4, 142-175.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E., (2007), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS Uygulamalı, Sakarya Yayıncılık, 5. Baskı.
Ajzen, I. (1991). The theory of planned behaviour. Organization behaviour and human decision process, 50, 179-211.
Aydın, B. & Doğan, M. (2020). Yeni koronavirüs (COVID-19) pandemisinin turistik tüketici davranışları ve Türkiye turizmi üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi, Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 6(1), 93-115.
Baker, S. Bloom , N., Davis, S., & Terry, S. (2020). COVID-induced economic uncertainty and its consequences. VOX CEPR Policy Portal. Https://Voxeu.Org/Article/COVID-Induced-Economic-Uncertainty-And-Its-Consequences? (Erişim Tarihi: 29.04.2020)
Baker RK, White KM. (2010). Predicting adoloscents’ use of social networkingsites from an extended theory of planned behavior perspective. Computers in Human Behavior, 26, 1591-1597.
Bakırtaş, D. & Demirhan, H. (2015). İhtiyaç ve istek paradoksu: iktisadi ve metafizik bir yaklaşım. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 71-87.
Baltacı, A. & Akaydın, H. (2020). COVID-19 pandemi sürecinin tüketicilerin gıda ürünlerini satın alma davranışları üzerindeki etkisi: Bir literatür taraması, Yüksek İhtisas Üniversitesi sağlık Bilimleri dergisi, 1, 57-64.
Barlı, Ö., (2010). Davranış bilimleri ve örgütlerde davranış. Erzurum: Afşar Matbaacılık, 4.bs.
Bohlen B, Carlotti S, Mihas, L.(2010). How the recession has changed US consumer behavior. McKinsey Quarterly, 1, 17-20. Çakıroğlu, K. I. Pirtini, S. & Çengel, Ö. (2020). COVID-19 sürecinde ve post- pandemi döneminde yaşam tarzı açısından tüketici davranışlarının değişen eğilimi üzerine kavramsal bir çalışma, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, COVID-19 sosyal bilimler özel sayısı (37), 81-103.
Danışmaz, A.T. (2020), COVID-19 Salgınının tüketicilerin online alışveriş tercihine etkisi, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9 (2), 83-90.
Davis FD. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology, MIS Quarterly, 13, 319-340.
Davis FD, Bagozzi RP, Warshaw PR.(1989). User acceptance of computer technology:a comparison of two theoretical models, Management Science, 35, 982-1003.
Durante, K. M. (2016). The effect of stress on consumer saving and spending, Journal of Marketing Research, 53, 814–828.
Durmaz, Y. & Bahar, R. (2011). Tüketicilerin satın alma davranışları üzerinde sosyolojik faktörlerin etkisinin incelenmesine yönelik ampirik bir çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 60-77