Serbest Cumhuriyet Fırkası'nda iktisadi düşünce

Bu çalışmada, Serbest Cumhuriyet Fırkasındaki iktisadi düşünce ortaya konulmakta, bu düşünceler etrafındakitartışmaların Türk iktisadi düşüncesine etkileri araştırılmaktadır. Serbest Cumhuriyet Fırkası, iktisadi gelişme vesanayileşme eksenindeki açıklamaları, parti programı ve söylemleriyle liberal iktisadi düşünceyi savunmaktaydı.Serbest Cumhuriyet Fırkasının iktisadi görüşleri etrafında yapılan düşünce ve eleştirilerin, yeni politikaarayışlarının olduğu bir dönemde Türk iktisadi düşüncesine etkileri oldu. Fakat 1929 dünya ekonomikbuhranıyla beraber liberal iktisadi görüşlerin gözden düşmesi ve partinin siyasisebeplerle kapatılmasınedenleriyle bu etki sınırlı oldu.Liberal iktisadi görüşler etrafında ortaya konulan düşünce ve eleştiriler, vergipolitikası, yabancı sermaye, devlet işletmeleri, inhisarlar, özel teşebbüsün desteklenmesi gibi hususlarda yeniyaklaşımların ortaya çıkmasına yol açtı. Bu durum CHFnin 1930 yılında hazırlanan parti programına kısmenyansıdı.

Free Republican Party s economic thing

In this study,the Free Republican Party's economic thinking has been revealed, and all controversy on the effectsof this thinking on the Turkish thought in economic were examined. Free Republican Party, economicdevelopment and industrialization in the axis descriptions, liberal rhetoric of the party program and advocatedeconomic thought. The economic vision of Free Republican Party's around the search for new policy ideas andcriticism in an era where there was a Turkish effect to economic thought. But these effects, together with theeconomic crisis in 1929 and the discrediting of liberal economic vision of the party was limited due to theclosure for political reasons. Liberal economicideas put forward opinions and criticism around, tax policy,foreign capital, state enterprises, monopolies, or private sector on issues such as the promotion has led to theemergence of new approaches.. This situation of CHF partially reflected in the party program in 1930

PDF

___

A. Birincil Kaynaklar
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, 490.01.435.000.000.1804.2.22. Nolu ve 14.09.1930 Tarihli Belge.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi,490.0.001.000.000.1.4.8.1. Nolu ve 2.09.1930 Tarihli Belge.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, 030.10.00.00.83.550.2.2. Nolu ve 18.08.1930 Tarihli Belge.
Akşam Gazetesi , 14 Ağustos 1930.
Akşam Gazetesi, 13 Ağustos 1930.
Akşam Gazetesi, 17 Ağustos 1930.
Cumhuriyet, 3 Eylül 1930.
Cumhuriyet, 8 Eylül 1930.
Hâkimiyet-i Milliye, 8 Eylül 1930.
Hizmet Gazetesi, 13 Ağustos 1930.
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre 3, İçtima 3, 84. İnikat, 2 Ekim 1930.
B. İkincil Kaynaklar
Ağaoğlu, A. (2011). Serbest Fırka hatıraları, 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
Balkaya, İ. S. (2005).Ali Fethi Okyar, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Balkaya, İ. S. (2006). Ispartada Serbest Cumhuriyet Fırkasının Kurulma Çalışmaları, A.Ü Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi , 30, ss.215- 237.
Başar, A. H. (2007). Ahmet Hamdi Başarın Hatıraları, Meşrutiyet, Cumhuriyet ve Tek Parti Dönemi- Gazi bana çok Kızmış, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Boratav, K. (2005). Türkiye İktisat Tarihi 1908- 2002, Ankara: İmge Kitabevi.
Çavdar, T. (1983a). Cumhuriyet Döneminde Türk İktisadi Düşüncesi, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi , C.4, İletişim Yayınları, İstanbul, ss.1074- 1084.
Çavdar, T. (1983b). Serbest Fırka, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi , C.8, İletişim Yayınları, İstanbul, ss.2052- 2059.
Emrence, C. (2001). 1930 Belediye Seçimleri ve Baskı Politikası, Tarih ve Toplum, Vol. 35, No. 210, ss.44- 48.
Emrence, C. (2005). Dünya Krizi ve Türkiyede Toplumsal Muhalefet Serbest Cumhuriyet Fırkası(1930), Modern Türkiyede Siyasi Düşünce -Liberalizm,İstanbul: İletişim Yayıncılık, ss.213- 216.
Erdem, Ç. (2013). Tek Parti Döneminde Muhalefet Algısı: Serbest Cumhuriyet Fırkası Hareketi Üzerinden Bir İnceleme, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), ss.227- 248.
Erdoğan, M. (1998). Liberal Toplum Liberal Siyaset, Ankara: Siyasal Kitabevi.
Ertem, B. (2010). Siyasal bir Muhalefet Denemesi Olarak Serbest Cumhuriyet Fırkası, ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi , 1(2), ss.72- 92.
Karakaş, Ö. (2010). Dönemin Yerel Basınına Göre Serbest Cumhuriyet Fırkasının Manisa Vilayetinde Teşkilatlanması ve 1930 Belediye Seçimleri, HistoryStudies, 2(3), ss.202- 222.
Keyder, Ç. (1990). Türkiyede Devlet ve Sınıflar, 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
Kılınçkaya, D. (2012). Serbest Cumhuriyet Fırkasının Toplumsal Tabanı ve Cumhuriyet Halk Partisi, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 8(15), ss.3- 18.
Koçak, C. (2006). Belgelerle İktidar ve Serbest Cumhuriyet Fırkası- Tarih yazımında Serbest Cumhuriyet Fırkası, İstanbul: İletişim Yayınları.
Kutay, C. (2004). Mustafa Kemalin Önlenen Demokrasi Girişimi Serbest Cumhuriyet Fırkası(Laik- Liberal Rejim) Bugünkü Duruma Nasıl Sürüklenildi, İstanbul: İklim Yayıncılık.
Okyar, A. F. (1987). Serbest Cumhuriyet Fırkası Nasıl Doğdu, Nasıl Fesh Edildi?, İstanbul.
Okyar, O. ve Seyitdanlıoğlu, M. (1997).Fethi Okyarın Anıları, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
SCF Umumî Katipliği (1930).Serbes Cumhuriyet Fırkasının Yasası, İstanbul: Cumhuriyet Matbaası.
Uyar, H. (1995a). Ağaoğlu Ahmetin Liberal Muhalif Gazetesi: Akın(1933), Modern Türkiyede Siyasi Düşünce -Liberalizm,İstanbul: İletişim Yayıncılık, ss.224- 231.
Uyar, H. (1995b). SCFnin Yayın Organı: Serbes Cumhuriyet Gazetesi, Modern Türkiyede Siyasi Düşünce -Liberalizm,İstanbul: İletişim Yayıncılık, ss.217- 223.
Yetkin, Ç. (1982).Serbest Cumhuriyet Fırkası Olayı, Ankara: Karacan Yayınları.
Tekeli İ. ve İlkin, S. (2009). 1929 Dünya Buhranında Türkiyenin İktisadi Politika Arayışları, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları,
Trak, A. (1983). Liberalizm- Devletçilik Tartışması (1923- 1939), Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi , C.4, İstanbul: İletişim Yayınları, ss.1085- 1089.
Tunaya, T. Z. (1952). Türkiyede Siyasi Partiler 1859-1952, İstanbul.