OSMAN TURAN'A GÖRE ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ ZAMANINDA AKSARAY

Aksaray eski ticaret yolları üzerinde bulunan tarihin kadim şehirlerinden birisidir. Dönem içinde yükselişler ve düşüşler yaşamıştır. Yeni bir medeniyet sentezine Anadolu Selçuklu Devleti zamanında doğudan ve batıdan gelen parlak zekâlarla ulaşmıştır. Özellikle II. Kılıçarslan döneminde maddi ve manevi alanda yapılan imar faaliyetleri ile Dâr-ı Sulehâ ve Dâr-ı Zafer sıfatlarını hak etmiştir. Aksaray Belediyesi tarafından 2014 yılında kendisine amblem olarak seçilen Alayhan kervansarayındaki tek başlı çift gövdeli aslan figürü bize Anadolu Selçuklu medeniyetinin kuruluş felsefesini hatırlatmıştır. Horasan'dan yola çıkan Mevlana, İran, Irak, Hicaz ve Suriye yoluyla işlediği düşünce ve tasavvufunu Anadolu'ya getirirken; Endülüs'den yola çıkan Muhyiddin Arabî, İspanya, Mağrip, Mısır, Hicaz, Irak ve Suriye yoluyla işlediği düşünce ve tasavvufunu Anadolu'ya getirmiştir. Doğu ve batının düşünce ve tasavvufu, Aksaray'ın da içinde bulunduğu Anadolu medeniyet havzasının kadim kültürleri ile harmanlanarak hoşgörüye dayalı Anadolu İslam medeniyetini ortaya çıkarmıştır.

AKSARAY IN THE PERIOD OF ANATOLIAN SELJUK STATE ACCORDİNG TO

Aksaray is one of the very old historic cities that is located on ancient trade routes. It witnessed several improvements and declines within time. It reached a new civilization synthesis during Anatolian Seljuk period with brilliant scholars who came from the East and West. Especially under the rule of Kılıcarslan II with economic and spiritual development activities carried out in the area, the city gained the title of The City of Holy Persons and The City of Victory. The city municipality of Aksaray in 2014 chose a figure of single headed double body lion- which is available on the wall of Alayhan Caravansary as the logo of Aksaray- that has reminded the founding philosophy of Anatolian Seljuk Civilization. Departing from Horasan, Mevlana brought his thoughts and Sufism to Anatolia through his journey from Iran, Iraq, Hejaz and Syria; on the other hand, Muhyiddin Arabî brought his thoughts and Sufism to Anatolia through his journey from Spain, Maghreb, Egypt, Hejaz, Iraq and Syria. Thought and mysticism of the East and West meet ancient cultures of Anatolian Civilization including Aksaray, revealing Anatolian Islamic Civilization based on tolerance.

PDF

___

AKSARAYÎ, Kerimüddin (2000), Müsameretü'l-Ahbâr, (Çev. Mürsel Öztürk), Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
CAHEN, Claude (2008), Osmanlılardan Önce Anadolu, (Çev. Erol Üyepazarcı), İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
GROUSSET, Rene (2011), Stepler İmparatorluğu, (Çev. Halil İnalcık), Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayını.
İBN BÎBÎ (2000), Selçuknâme,(Mükrimin Halil Yinanç), Haz., Refet Yinanç, Ömer Özkan, İstanbul, Kitabevi Yayınları.
ORAL, M. Zeki (1962), "Aksaray'ın Tarihi Önemi ve Vakıfları", Vakıflar Dergisi, 5.
PAKALIN, M. Zeki (2004) Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
TURAN, Osman (2008), Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti, İstanbul, Ötüken Yayınevi.
TURAN, Osman (1971), Selçuklular ve İslamiyet, İstanbul, Turan Neşriyat Yurdu Yayınları.
TURAN, Osman (1971), Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul, Turan Neşriyat Yurdu Yayınları.
TURAN, Osman (1970), "The Central Islamic Lands", The Cambridge History of Islam I, Cambridge.
TURAN, Osman (1980), Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi, İstanbul, Nakışlar Yayınevi.
ÜREMİŞ, Ali (2005) Türkiye Selçuklularının Doğu Anadolu Politikası, Ankara, Ebabil Yayınevi.