Gökçeada-Yenibademli Höyük'te Bulunan Sürtme Taş Edüstrisine Ait Öğütme ve Ezgi Taşlarının Morfolojik ve Tipolojik Analizi

Gökçeada-Yenibademli höyükte 2004 yılında açığa çıkarılan öğütme ve ezgi taşları, morfolojik ve tipolojik yönden kuzey Ege Bölgesi için en kapsamlı incelemeyi oluşturmaktadır. M.Ö.3.binin ilk yarısına tarihlendirilen ve tarımsal faaliyetlerin yürütüldüğüne işaret eden Yenibademli’nin öğütme taşları iki gruba ayrılmaktadır: öğütme taşları (sabit duran) ve ezgi taşları ( hareket ettirilen). Pek çok yerleşmede olduğu gibi, burada da sabit duran öğütme taşları çoğunluğu teşkil etmektedir. Bunların tipolojik analizi, dört ayrı tipin belirlenmesini sağlamaktadır- elips, oval, düzensiz elips ve dörtgen biçimli. Yerel kayaçlardan üretilen bu buluntu topluluğu, öğütme işinin konutların içinde ve dışında gerçekleştirildiğini ortaya koymaktadır. Üretim ekonomisinde tarla tarımının önemini vurgulayan bu öğütücüler, III. yapı katında yoğunlaşmaktadır. Onların üzerinde yiv ve oluk gibi işaretlerin bulunmaması, Balkan bölgesi örneklerinden farklılaşmalarına neden olmakta ve öğütme işinin dışında madeni ve kemik aletlerin sivriltilmesinde ve düzleştirilmesinde kullanılmadıklarını göstermektedir.

Morphological and Typological analysis of Grinding Stones and Handstones Pertaining to Groundstone Industry Found in Gökçeada -Yenibademli Höyük

As far as the morphological and typological levels are concerned, the grinding stones and hand stones uncovered in Gökçeada-Yenibademli Höyük in the year 2004 constitute the most comprehensive investigation relevant to the North Aegean Region. The grinding stones of Yenibademli, which are dated to the first half of the 3rd millennium B.C. and denote for the practice of agricultural activities, are separated in to two groups: grinding stones (metates) and handstones (manos). Similar to the situation in many settlements, here too, the metates form the majority. Their typological analysis has assured the identification of four different types- the elliptical, oval, irregular elliptical and the rectangular forms. This finding group, which had been produced from the local rocks, has put forward that the process of grinding had been carried out in the indoor and outdoors of the dwelling houses. These grinders, which emphasize the importance of farm agriculture in production economy, have intensified in building level III. The absence of signs like grooves and flutes on their surfaces stands behind the reason for their being different from the Balkan Region examples and denotes that they had not been used in processes other than grinding, like sharpening and straightening of the metal and bone tools.

PDF

___

Baykal-Seeher, A. (1996). Demircihüyük IV. Die Kleinfunde. A. Die Lithischen Kleinfunde. Mainz.
Bernabò-Brea, L. (1964). Poliochni I. Città preistorica nell’isola di Lemnos. Roma.
Bernabò-Brea, L. (1976). Poliochni II. Città preistorica nell’isola di Lemnos. Roma.
Blegen, C. W., Caskey, J. L., Rawson, M., Sperling, J. (1950). Troy I. General Introduction. The First and Second Settlement. Princeton.
Blegen, C. W., Caskey, J. L., Rawson, M. (1951). Troy II. The Third, Fourth, and Fifth Settlements. Princeton.
Demangel, R. (1926). Le Tumulus dit de Protésilas. Paris.
Dörpfeld, W. (1902). Troja und Ilion.Ergebnisse der Ausgrabungen in den vorhistorischen und historischen Schichten von Ilion 1870-1894. Athen.
Erkanal, H., Özkan, T. (1999). “Bakla Tepe Kazıları”, T. Özkan (ed.), Tahtalı Barajı Kurtarma Kazısı Projesi, 12-42, İzmir.
Esin, U. (1978). “Tarihöncesi Çağlarda Anadolu’da İlk Üretim Aşaması”, Toplum ve Bilim Dergisi, 6/7: 3-28.
Güldoğan, E. (2003). “Aşıklı Höyük Sürtme Taş Endüstrisi Buluntularından Bir Grup (Öğütücü ve Ezici Aletler)”,
M. Özdoğan, H. Hauptmann, N. Başgelen (eds.), Ufuk Esin’e Armağan, Köyden Kente Yakındoğu’da İlk Yerleşimler, 2: 415-427, İstanbul.
Herch, T. L. (1981). Grinding Stones and Food Processing Techniques of the Neolithic Societies of Turkey and Greece: Statistical, Experimental and Ethnographic Approaches to Archaeological Problem-Solving, Michigan.
Hood, S. (1982). Excavations in Chios 1938-1955. Prehistoric Emporio and Ayio Gala II. Oxford.
Hüryılmaz, H. (2005). “Gökçeada’ya Hayat Veren Su Kaynaklarının Kullanımları ve Korunmaları”, V. Tolun (ed.), Çanakkale-Troas Arkeoloji Buluşması-III, 63-73, Çanakkale.
Hüryılmaz, H. (2006). “Gökçeada-Yenibademli Topluluğunun Erken Bronz Çağı’nda Karma Besin Ekonomisi”,
A. Erkanal, E. Özgen, S. Günel, A. T. Ökse, H. Hüryılmaz, H. Tekin, N. Çınardalı-Karaaslan, B. Uysal, F.
A. Karaduman, A. Engin, R. Spieβ, A. Aykurt, R. Tuncel, U. Deniz, A. Rennie (eds.), Hayat Erkanal’a Armağan, Kültürlerin Yansıması, 430-439, İstanbul.
Joukowsky, M. S. (1986). Prehistoric Aphrodisias II. An Account of the Excavations and Artifact Studies, Providence – Louvain.
Kardulias, P. N., Runnels, C. (1995). “The Lithic Artifacts: Flaked Stone and Other Nonflaked Lithics”, C. Runnels, D. Pullen, S. Langdon (eds.), Artifact and Assemblage: The Finds from a Regional Survey of the Southern Argolid, Greece. The Prehistoric and Early Iron Age Pottery and the Lithic Artifacts, I: 74-139, Stanford / California.
Kınçev, K. (1979). “Kamenni orıdıya na truda”, G. İ. Georgiev, N.Y. Merpert, R. V. Katinçarov, D. G. Dimitrov (eds.), Ezero. Rannobronzovoto selişte, 141-162, Sofya.
Kouka, U. (2002). Siedlungsorganisation in der Nord-und Ostägäis während der Frühbronzezeit (3. Jt. v. Chr.), Rahden/Westf.
Kraybill, N. (1977). “Pre-Agricultural Tools for the Preparation of Foods in the Old World”, C. A. Reed (ed.), Origins of Agriculture, 485-514.
Kurter, A. (1989). “Gökçeada Jeomorfolojisi”, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü, Bülten 6: 47-60.
Lamb, W. (1936). Excavations at Thermi in Lesbos, Cambridge.
Oybak-Dönmez, E. (2005).“Early Bronze Age Crop Plants from Yenibademli Höyük (Gökçeada), Western Turkey”, Environmental Archaeology, 10/1: 39-49.
Oybak-Dönmez, E. (2006). “Liman Tepe (İzmir) Erken Tunç Çağı Tarla Bitkileri”, A. Erkanal, E.Özgen, S. Günel,
A. T. Ökse, H. Hüryılmaz, H. Tekin, N. Çınardalı-Karaaslan, B. Uysal, F. A. Karaduman, A. Engin, R. Spieβ, A. Aykurt, R. Tuncel, U. Deniz, A. Rennie (eds.), Hayat Erkanal’a Armağan, Kültürlerin Yansıması 541-553, İstanbul.
Öner, E. (2000). “Yeni Bademli Höyük Çevresinde Jeoarkeolojik Araştırmalar (Gökçeada-İmroz)”, 15. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 19-32, Ankara.
Öner, E. (2001). “Gökçeada Kıyılarında Holosen Deniz Seviyesi ve Kıyı Çizgisi Değişmeleri”, E. Özhan , Y. Yüksel (eds.), Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları III. Ulusal Konferansı Bildiriler Kitabı, 779-790, Ankara.
Plassart, A. (1928). Fouilles de Délos, XI. Les sanctuaires et les cultes du Mont Cynthe à Délos. Paris.
Riehl, S. (2006). “Unser täglich Brot. Pflanzenproduktion und Ernährung in Troia”, M. O. Korfmann (ed.), Troia Archäologie eines Siedlungshügels und seiner Landschaft, 297-308, Mainz.
Runnels, C. N. (1985). “Trade and Demand for Millstones in Southern Greece in the Neolithic and the Early Bronze Age”, A. B. Knapp , T. Stech (eds.), Prehistoric Production and Exchange: The Aegean and the Eastern Mediterranean, 30-43, Los Angeles.
Schliemann, H. (1874). Atlas des Antiquités Troyennes. Leipzig - Paris.
Schliemann, H. (1881). Ilios. Stadt und Land der Trojaner. Leipzig.
Schmidt, H. (1902). Heinrich Schliemann’s Sammlung. Trojanischer Altertümer. Berlin.
Singh, P. (1974). Neolithic Cultures of Western Asia. London - New York.
Treuil, R. (1983). Le Néolithique et le bronze Ancien Égéens. Paris.
Uzunoğlu, Ş. (2003). “Troia’da Arkeobotanik Çalışmaları”, V. Tolun (ed.), Çanakkale-Troas Arkeoloji Buluşması I,45-48, Çanakkale.
Warren, P. (1972). Myrthos: An Early Bronze Age Settlement in Crete, London.
Warren, P., Tzedakis, J. (1974). “Debla: An Early Minoan Settlement in Western Crete”, Annual British School Athens, 69: 299-342.
Wenzel, G. (1998). “Daily Life in the Home-The House as Living Area”, R. Schulz, M. Seidel (eds.), Egypt: The World of the Pharaohs, 398-409, Cologne.
Wilson, E. (1999). Keos IX, Aya Irini: Period I-III. The Neolithic and Early Bronze Age Settlements,Part II: The Pottery and Small Finds, Mainz.