OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E TÜRKİYE’DE YÜKSEK DİN EĞİTİMİNİN GELİŞİMİ / مراحل تطور التعليم الديني العالي في تركيا منذ العهد العثماني إلى عهد الجمهورية

Bilgi, İslam’ın temel kaynaklarında övülmüş ve ilim tahsilinin her Müslümanın görevi olduğu belirtilmiştir. Yüksek din eğitimi, din ilimleri alanındaki çalışmaların ve din hizmeti veren görevlilerin niteliğinin arttırılması açısından önemli bir öğretim aşamasıdır. Örgün eğitim kurumlarının henüz oluşmadığı İslam’ın ilk yıllarından itibaren özellikle din ilimlerinde ileri seviyede çalışmalar yapılarak temel eserler hazırlanmıştır. Diğer taraftan İslam’ın yayıldığı coğrafyada karşılaşılan ilim, kültür ve sanata dair birikim de göz ardı edilmeyerek müslüman âlimler tarafından öğrenilerek geliştirilmiş ve İslam medeniyetinin oluşumuna zemin hazırlanmıştır. İslam medeniyetinin oluşmasında bilgi ve düşünceye verilen değerin, ilme duyulan saygının önemli bir payı vardır. XI. Asırdan itibaren İslam dünyasında hızla yayılan medreselerin programlarında din ilimleri ile birlikte aklî ilimler de yer almıştır. Sonraki asırlada İslam dünyasında bir yandan ilmî çalışmaların hızını kaybetmesi diğer yandan Batı’daki gelişmeler, medreselerin eğitim kalitesi ve yeterliliğinin sorgulanmasına yol açmıştır. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat döneminde eğitim alanında yapılan reform sonunda yeni bir eğitim sistemi kurulmuş, yüksek din eğitimi medreselerde yapılmaya devam etmiştir. II. Meşrutiyet döneminde ıslah edilen medreseler günümüzdeki okul sistemi ile uyumlu hale getirilmiştir. Günümüzde Türkiye’de yüksek din eğitimi yapılan İlahiyat Fakültelerinin idarî ve akademik yapılanmasında, öğretim programlarının belirlenmesinde tarihi süreçte elde edilen tecrübelerin yanında günümüz dünyasının

Anahtar Kelimeler:

Medrese, Yüksek Din Eğitimi, Tanzimat, İlahiyat Fakültesi

PDF

___

آيدن صايلي، مدرارس التعليم العالي في العالم اإلسالمي في القرون الوسطى، ترجمه: رجب دوران، نشريات أنجو كتاب، أنقرة .2011
Aydın Sayılı, Ortaçağ İslam Dünyasında Yüksek Öğretim Medrese, Çev. Recep Duran, Öncü Kitap Yay., Ankara 2011.
فخري أونان، كلية الفاتح منذ إنشائها إلى اليوم، نشريات مؤسسة التاريخ التركي، أنقرة.2003
Fahri Unan, Kuruluşundan Günümüze Fatih Külliyesi, TTK Yay., Ankara 2003.
حميد أر، األساتذة والكتاب في مجلة كلية الشريعة التابعة لدار الفنون في إسطنبول، إسطنبول .1993
Hamit Er, İstanbul Darülfünûnu İlahiyat Fakültesi Mecmuası Hoca ve Yazarları, İstanbul 1993.
رسالة الكواكب السبعة، نصوحي أونال قارا آرسالن، نشريات مؤسسة التاريخ التركي،.2015 أنقرة
Kevakib-i Seb’a Risalesi, Terc. Nasuhi Ünal Karaarslan, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara 2015.
جــورج مقدسي، التعليم العالي في العصور الوسطى، ترجمه: علي هاكان جاووش أوغلو/ حسن تونجاي باش أوغلو، نشريات قالناك، إسطنبول .2004
George Makdisi, Ortaçağ’da Yüksek Öğretim, Çev. Ali Hakan Çavuşoğlu/ Hasan Tuncay Başoğlu, Gelenek Yay., İstanbul 2004.
شاكير غوزوتوك، العلم في العصر الذهبي لإلسالم، نشريات نسل، إسطنبول .2012
Şakir Gözütok, İslam’ın Altın Çağında İlim, Nesil Yay., İstanbul 2012.
"Yüksek İslam Enstitüsü Yönetmeliği", Resmi Gazete, 19 Ocak 1972, No: 14077, s. 5-15.
زكي صالح زنكين، المدارس والتعليم الديني في فترة المشروطية الثانية، نشريات أكتشاغ، أنقرة، .2002
مراحل تطور التعليم الديني العالي في تركيا منذ العهد العثماني إلى عهد الجمهورية 293
Zeki Salih Zengin, II. Meşrutiyet’te Medreseler ve Din Eğitimi, Akçağ Yay., Ankara, 2002.
زكي صالح زنقين، التعليم الديني العالي في تركيا من المدرسة إلى دار الفنون، نشريات تشامليجا، إسطنبول 2011، ص. .129
Zeki Salih Zengin, Medreseden Darülfünuna Türkiye’de Yüksek Din Eğitimi, Çamlıca Yay., İstanbul 2011, s. 129.