RİZE'DE KENTLEŞME SÜRECİ

Türkiye, kentleşme açısından dengesiz bir gelişim içerisindedir. Bu farklılığarağmen Türkiye‟de kentleşme ve kentsel nüfus düzeyi her geçen günartmaktadır. Bu çalışmada amaç, geçmişi çok eski dönemlere dayanan bir ticaretve liman kenti olan Rize‟nin bugünkü kentleşme düzeyini demografik, ekonomikve sosyo-kültürel boyutlarıyla ortaya koymaktır. Ayrıca kentin yerleşim yerinintaşıdığı özelliklerin ve kentleşmeye olan etkilerinin ortaya konulması bugünRize‟deki kentleşme sürecini anlamak ve değerlendirmek açısından gereklidir.Rize, genel olarak Türkiye‟nin kentleşme sürecinde yaşadığı kentsel sorunlarıtaşımaktadır. Kentleşme düzeyi bakımından geçmişten beri Türkiyeortalamasının altında kalmış olmasına rağmen kentsel nüfus oranı giderekartmaktadır. Tarım kesiminde çalışan nüfusun oranı hizmet sektörü lehine süreklidüşüş göstermektedir. Kentin kurulu olduğu alan, kentleşme üzerinde olumsuzve pahalı sonuçlara neden olmaktadır.

URBANIZATION PERIOD IN RIZE

Turkey is in an unstable development process in urbanization terms. Despitethese differences, urbanization and the urban popolation levels in Turkey, areincreasing day by day. At this study it is aimed at exerting present urbanizationof Rize, which is a port and trade center the history of which goes to ancienttimes. The urbanization level of the city will be examined with demographic,economical and socio-cultural aspects. Moreover, put forward to thecharacteristics of the settlement of the city and their affects on its urbanization isnecessary fo understanding and evaluating the present urbanization period ofRize. In general Rize has holding the same urbanization problems which Turkeyholds. Even its urbanization level is under the average urbanization level ofTurkey, the ratio of urban population level of the city increases rapidly. The ratioof the population employed in agriculture permanently decreases in favour of thepopulation employed in service sector. The location which city constructed arecausing to negative and costly problems on urbanization.

___

  • Bekdemir, Ünsal (2007) Karadeniz Kıyı Kentleri, Konya: Çizgi Kitabevi.
  • Berber, Metin (1996) “Doğu Karadeniz Trabzon Alt Bölgesi‟nde Sosyo- Ekonomik Yapı”, Dördüncü Ulusal İktisat Sempozyumu- Gümrük Birliği Karadeniz Ekonomik İşbirliği Bölgesi ve Doğu Karadeniz Ekonomisi içinde. Ed:Erdinç Tokgöz (1997) Ankara: Türkiye Ekonomi Kurumu, ss.1-70.
  • Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, (2013) “Küçük Sanayi Sitelerinin İllere Göre Dağılımı”, kss.sanayi.gov.tr/Files/.../kss-11- illeregoredag-30012013121943.doc
  • Bostan, M. Hanefi (2002) XV-XVI. Asırlarda Trabzon Sancağında Sosyal ve İktisadi Hayat. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımı.
  • Çadırcı, Musa (2011) Tanzimat Sürecinde Türkiye: Anadolu Kentleri. Der: Tülay Ercoşkun, Ankara: İmge Kitabevi.
  • ÇAYKUR, (2011) “Türkiye‟de Çay Tarımının Başlangıcı”, http://www.caykur.gov.tr/Caykur/ 2/1/8/6/caykur%C2%B4un- tarihcesi.aspx, Erişim Tarihi: 23.05.2013.
  • Dinçer, Bülent, Metin Özaslan, Taner Kavasoğlu. (2003) İlerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması- 2003, Ankara: DPT Yayın No:2671, http://ekutup.dpt.gov.tr/ bolgesel/gosterge/2003-05.pdf, Erişim Tarihi: 16.05.2013.
  • DOKAP (2000) Doğu Karadeniz Bölgesel Gelişme Planı Nihai Rapor, Cilt II: Ana Plan, http://ekutup.dpt.gov.tr/bolgesel/dokap/c2.pdf, Erişim Tarihi: 03.08.2013.
  • DPT (2000) Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Bölgesel Gelişme Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
  • DPT (2007) IX. Kalkınma Planı Denizyolu Ulaşımı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
  • DPT (2011) “İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Güncellendi”, http://www.dpt.gov.tr/DocObjects/view/14197/ BASIN_A% C3%87IKLAMASI-sege_2011-v6.pdf, Erişim Tarihi: 16.05.2013.
  • Dünya Ekonomi (2012) “Ovit Tüneli İçin Çalışmalar Başladı”, 24.09.2012, http://www.dunyaekonomi.com/ovit-tuneli-icin- calismalar-basladi, Erişim Tarihi: 08.03.2013.
  • Ertürk, Hasan, Neslihan Sam (2009), Kent Ekonomisi, Bursa: Ekin Yayın.
  • Faroqhi, Suraiya (2006) Osmanlı Şehirleri ve Kırsal Hayatı. Çev: Emine Sonnur Özcan, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
  • Keleş, Ruşen (2010) Kentleşme Politikası, Ankara: İmge Kitabevi.
  • Karpuz, Haşim (1993) Rize, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları
  • Karslıoğlu, Yusuf (2009) Doğu Karadeniz Tarihi, İstanbul: The Universal Yayınları.
  • Kılınçarslan, İsmet, (2010), Kent Ekonomisi, İstanbul: Ninova Yayınları.
  • Orman Genel Müdürlüğü, (2013), “İllere Göre Orman Varlığımız”, http://www.ogm.gov.tr/Sayfalar/Ormanlarimiz/Illere-Gore-Orman- Varligi.aspx, Erişim Tarihi: 18.04.2013.
  • Özyurt, Hasan, (1989), Türkiye‟de Çay Tarımının Yarattığı Sosyo- Ekonomik Etkilerin Ölçümü, Trabzon: KTÜ Basımevi.
  • Pazar53a (2013) “2012'de Sarp'tan 6 Milyon Kişi Geçiş Yaptı!”, 10 Ocak 2013, http://www.pazar53.com/2012de-sarptan-6-milyon-kisi- gecis-yapti-22638h.htm.Erişim Tarihi: 25.06.2013.
  • Pazar53b (2013) “RTE Üniversitesi'nde de İŞKUR kuraları çekildi”, 14.02.2013, http://www.pazar53.com/rte-universitesinde-de-iskur- kuralari-cekildi-22900h.htm, Erişim Tarihi: 22.05.2013
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi,(2013), “Genel Bilgiler”, http://rize.edu.tr/alt/tr/?page_id=29.
  • RİPORT,(2010), http://www.riport.com.tr/tarih.html, Erişim Tarihi: 18.06.2013.
  • Rize İli Çevre Durum Raporu (2006) Rize Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü.
  • Rize İli Lokasyon Haritası (2013), 2013, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi, http://ziraat.erdogan.edu.tr/?page_id=65
  • Rize İli Sanayi Profili (2012) http://rizestm.tr.gg/, Erişim Tarihi: 17.06.2013.
  • Rize Valiliği (2013), “Rize” http://www.rize.gov.tr/ default_B0.aspx? content=113, Erişim Tarihi: 02.04.2013. Sayfa | 257
  • Sabah, (2012), “132 Yıllık Çılgın Proje Gerçek Oluyor”, 14.05.2012, http://www.sabah.com.tr/Ekonomi/2012/05/14/132-yillik-cilgin- proje-gercekoluyor, Erişim Tarihi:12.03.2013.
  • Tuna, Korkut (2011) Toplum Açıklama Girişimi Olarak Şehir Teorileri, İstanbul: İz Yayıncılık.
  • Tuzcuoğlu, Ferruh (2003) Metropoliten Yönetim, Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
  • TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları (2010,2011,2012), http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul. Erişim Tarihi: 01.03.2013.
  • TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı, (2012), http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnks db2Env&report=wa_turkiye_ilce_koy_sehir.RDF&p_il1=53&p_k od=1&p_yil=2012&p_dil=1&desformat=html, Erişim Tarihi: 08.05.2012.
  • TÜİK Göç İstatistikleri (2013) http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?alt_id=38, Erişim Tarihi: 08.05.2013.
  • Türk Dil Kurumu (2005) Türkçe Sözlük, 10. Baskı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Varlı, Deniz (2009) “Yeşil Rize!”, 30 Ekim 2009, http://www.ajansrize.net/yesil-rize.html, erişim Tarihi: 26.06.2013.
  • Yılmaz, Cevdet,(2011),“Samsun Şehri; Kuruluş Yeri, Nüfus ve Kentsel Gelişim Özellikleri”, Samsun Sempozyumu 2011, http://www.samsunsempozyumu.org/Makaleler/484242380_02_ Prof.Dr.Cevdet%20Y%c4%b1lmaz.pdf. Erişim Tarihi: 19.03.2013.
  • Yüksek, Turan (2011) “Rize Yöresinde Yanlış Arazi Kullanımı ve Neden Olduğu
  • Çevresel Sorunlar”, Doğu Karadeniz Bölgesi Heyelan ve Taşkınları Sempozyumu, 10-11 Şubat 2011, Trabzon, http://www.dsi.gov.tr/faaliyetler/sempozyum-ve- sergiler/do%C4%9Fu-karadeniz- b%C3%B6lgesi-heyelan-ve- ta%C5%9Fk%C4%B1nlar%C4%B1-sempozyumu, Erişim Tarihi: 25.04.2013.
  • Zaman, Serhat, Ogün Coşkun, (2008) “Rize İlinin Nüfus Coğrafyası Özellikleri ve Bunları Etkileyen Etmenler Üzerine Bir İnceleme”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), Erzurum: 263-283.
  • Zihnioğlu, Asım,(1998) Bir Yeşilin Peşinde, Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları.