ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇEVRE SORUNLARINA YÖNELİK DUYARLILIKLARININ İNCELENMESİ (Ağrı İli Örneği)
Bu araştırmada temel amaç, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Eğitim Fakültesi öğretmen yetiştirme
programları (Sosyal Bilgiler ve Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik) öğretmen adaylarının
çevre sorunlarına yönelik duyarlılıklarını farklı değişkenler açısından karşılaştırmalı analizini
yapmaktır. Araştırmada betimsel araştırma türlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma,
2012- 2013 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde incelenen programlara kayıtlı 200 öğretmen adayı
ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında “Çevre Sorunlarına Yönelik Duyarlılık
Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler istatistik paket programı (SPSS 16) kullanılarak
analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, öğretmen adaylarının çevre sorunlarına
yönelik duyarlılıkları ile cinsiyetleri, öğrenim gördükleri lisans programı, üniversiteye gelmeden
önce yaşadıkları yerleşim yeri, anne ve baba eğitim durumu, yaş ve sınıf değişkenleri arasında herhangi
bir farklılık bulunmamıştır. Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik duyarlılıkları
orta düzeyde bulunmuştur.
___
- Akbaş, T., (2007). Fen bilgisi öğretmen adaylarında çevre olgusunun araştırılması. Atatürk
Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 78s, Erzurum.
- Aksu, Y. (2009). Fen ve teknoloji ile sınıf öğretmenlerinin çevre sorunlarına yönelik tutumlarının
belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,
Fen Bilgisi Eğitimi ABD., Yüksek Lisans Tezi. Isparta.
- Alım, M. (2006). Avrupa birliği üyelik sürecinde türkiye’de çevre ve ilköğretimde çevre
eğitimi. Coğrafya Eğitimi A.B.D. Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:14 No:2.
- Altın, M., (2001). Biyoloji öğretmeni adaylarında çevre eğitimi. Gazi Üniversitesi, Eğitim
Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 95s, Ankara.
- Batak, F. (1997). Okulöncesi dönem çocuğunda çocuktan-çocuğa eğitim. Hacettepe Üniversitesi,
Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Çabuk, B. (2001). Okulöncesi dönem çocuklarının çevre ile ilgili farkındalık düzeyleri.
Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Çabuk, B. ve Karacaoğlu, C. (2003). Üniversite öğrencilerinin çevre duyarlılıklarının
incelenmesi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1-2).
- Çalışkan, M. (2002). Yetişkinlerde çevre duyarlılığını etkileyen etmenler. Ankara Üniversitesi,
Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Çelikkıran, A. (1997). Çevre sorunları ve eğitim. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Çevre Koruma ve Araştırma Vakfı (1999). Okul öncesi çevre eğitimi, İzmir: Çevre Eğitimi
Merkezi Yayınları.
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, (2012). Türkiye çevre sorunları ve öncelikli envanteri değerlendirme
raporu. Ankara www.csb.gov.tr (Erişim tarihi: 26.12.2013)
- Devlet Planlama Teşkilatı, (1997). Ulusal çevre eylem planı. Hazırlayan: Musa Doğan.
Ankara.
- Erol, H.G. (2005). Sınıf öğretmenliği ikinci sınıf öğrencilerinin çevre ve çevre sorunlarına
yönelik tutumları. Pamukkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim
Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
- Erol, H.G. ve Gezer, K. (2006). Sınıf öğretmenliği ikinci sınıf öğrencilerinin çevre ve
çevre sorunlarına yönelik tutumları. International Journal Of Environmentaland
Science Education, 1 (1), s. 65 – 77, Turkey.
- Gökdağ, D. (1994). Ortaöğretim programlarında çevre. Kirlenen çağ. Cogita dergisi.2
(2); 37-48.
- Kahyaoğlu, M. , Daban, Ş. ve Yangın, S. (2008). İlköğretim öğretmen adaylarının çevreye
yönelik tutumları. Diyarbakır Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi
Dergisi, 11, s. 42-52.
- Kapyla, D. ve Wahlstrom, J. (2000). Evaluating the effectiveness of residential environmental
education program. The Journal of Environmental Education. 31(2), 31-
37.
- Karadayı, G., (2005). Ortaöğretim öğretmenlerinin küresel, ulusal ve yerel çevre sorunları
hakkındaki görüşleri (sakarya ili örneği). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 89s, Ankara.
- Karalar, İ. (1995). Çevresel etki değerlendirmesi. Yeni Türkiye Çevre Özel Sayısı, Temmuz-
Ağustos, 1. s. 5.
- Karasar, N. (2005), bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Nobel Yayın.
- Kaya, E. , Akıllı, M. ve Sezek, F. (2009). Lise öğrencilerinin çevreye karşı tutumlarının
cinsiyet açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Fakültesi
Dergisi, 18, s. 43-54.
- Malkoç, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarının ve
bilişsel farkındalık becerilerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
- Özdemir, A. (2003). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin çevre bilgi ve bilinçlerinin
araştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora
Tezi. İzmir.
- Özmen, D., Çetinkaya, A. ve Nehir, S., (2005). Üniversite öğrencilerinin çevre sorunlarına
yönelik tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 4/6, 330-344.
- Polat, S. (2012). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Erciyes
Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Kayseri.
- Şahin Nevin, F. (2004). Yüksek öğretimde öğrenci merkezli çevre eğitimi dersine yönelik
bir uygulama. Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), s. 113-128.
- Şama, E., (1997). Üniversite gençliğinin çevre ve çevre sorunlarına yönelik tutumları
(gazi eğitim fakültesi öğrencileri üzerine bir araştırma). Gazi Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 126s, Ankara.
- Şenyurt,A., Temel, A.B., ve Özkahraman, Ş. (2011) Üniversite öğrencilerinin çevresel
konulara duyarlılıklarının incelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sağlık
Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(1), Isparta.
- Torunoğlu, E.(2013). Çevre politikaları, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Tozlu, A. (1997). İlkokul çağındaki çocukların çevre sağlığı bilgileri ve etkileyen faktörler.
Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi,
Ankara.
- Tuncer, G, Sungur, S., Tekkaya, C., Ertepınar, H., (2004). Envıronmental attıtudes of the
6th grade students from rural and urban areas: a case study for ankara, Hacettepe
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26,s. 167-175.
- Türk Dil Kurumu (2013).www.tdk.gov.tr(Erişim tarihi. 23/12/2013)
Türksoy, Ö. (1991). Çocuk ve çevre duyarlılığı eğitim. Yaşadıkça Eğitim Dergisi.(19);
22-31.
- Yıldız, K., Sipahioğlu, Ş. ve Yılmaz, M., (2000). Çevre Bilimi, Ankara: Gündüz Eğitim
ve Yayıncılık.
- Yeşilyurt, E. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine yönelik
yeterlik algıları, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 71-100.
- Yücel, S. ve Morgil, İ. (1998). Yükseköğretimde çevre olgusunun araştırılması. Hacettepe
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, s. 84-91.