Cumhuriyet Dönemi Yabancı Eğitim Uzmanlarından John Dewey ve Beryl Parker’ın Raporlarında “İyi Vatandaş” Algısı

Eğitimle ilgili tarihsel dokümanlar, belgeler ve raporlar, dönemin iyi ve nitelikli vatandaş özelliklerinin nasıl olması gerektiği üzerine odaklanmıştır. Cumhuriyet döneminde, eğitim ve öğretim faaliyetlerinin niteliğini arttırmak için birçok yabancı eğitim uzmanı Türkiye’ye gelmiştir. Özellikle, 1923-1960 yılları arasında farklı ülkelerden yabancı eğitim uzmanları, ülkemize davet edilmiş ve Türk eğitim sisteminin sorunlarına çözüm üretmek amacıyla birçok rapor hazırlanmıştır. Yabancı uzmanların bu raporlarında, sunmuş oldukları çözüm önerileriyle Türk eğitim yapısı üzerinde önemli etkiler bıraktığı söylenebilir. Özellikle bu uzmanlar raporlarında, iyi vatandaş özelliklerinin nasıl olması gerektiği ve bununla birlikte nitelikli bir insan yetiştirmenin nasıl olması gerektiğine dair, birtakım önemli görüş ve öneriler belirtmişlerdir. Özellikle, John Dewey, Türk eğitim sisteminin genel yapısı üzerine, Beryl Parker ise ilköğretim alanında rapor sunmuştur. Bu yabancı eğitim uzmanları, hazırlamış oldukları raporlarda, eğitim sistemiyle ilgili önemli tespitler yapmışlardır. Bu nedenle araştırmanın amacı; Cumhuriyet dönemi yabancı eğitim uzmanlarından John Dewey ve Beryl Parker’ın raporlarında iyi vatandaş algısını tespit etmektir. Bu bağlamda çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden dokuman incelenmesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın veri kaynağı, John Dewey ve Beryl Parker’ın raporlarından oluşmaktadır. Bu raporlardan elde edilen veriler, içerik analizine dayalı olarak kodlanıp kategori haline getirilmiştir. Bunun sonucunda kategorileşen veriler, yorumlanmıştır. Araştırmanın bulguları iki alan uzmanı tarafından kontrol edilerek çalışmanın geçerlilik ve güvenirliği arttırılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Eğitim Sistemi, Yabancı Uzmanlar, İyi Vatandaş, Algı

The Perception of “Good Citizen” in The Reports of John Dewey and Beryl Parker, Two of The Republic Period Foreign Education Experts

Historical documents, papers and reports on education focused on how good and well-qualified citizens should be. During the Republican era, many foreign education experts came to Turkey in order to improve the quality of our education system. Particularly, between 1923 and 1960, foreign education experts from different countries were invited to our country and many reports were prepared in an attempt to solve the problems of the Turkish education system. It is possible to say that in these reports of foreign experts, they made a significant impact on the structure of the Turkish education system with the solutions they offered. Specifically, these experts identified some important opinions and recommendations in their reports on how good citizens should be and how to raise a well-qualified person. In particular, John Dewey reported on the general structure of the Turkish education system and Beryl Parker on the structure of primary school education. In their reports, these foreign education experts identified significant issues about the education system in Turkey. Therefore, the aim of the present study is to reveal the perception of good citizens mentioned in the reports of John Dewey and Beryl Parker, two of the foreign education experts in the Republican period. In this context, the method of document analysis, one of the qualitative research methods, was used in the study. The data source of the study consisted of the reports of John Dewey and Beryl Parker. The data obtained from these reports were coded and categorized based on content analysis. As a result, the data that was categorized was interpreted. The findings of the study were checked by two field experts and attempts were exerted to increase the validity and reliability of the study.

Keywords:

Turkish Education System, Foreign Experts, Good Citizen, Perception,

PDF

___

Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları
Dewey, J. (1939) Türkiye Maarifi Hakkında Rapor, İstanbul, Maarif Basımevi
Parker, B. (1939). Türkiye’de ilk tahsil hakkında rapor. İstanbul. Devlet Basımevi
Şimşek, H. & Yıldırım, A. (2012). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları
Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma Desen Ve Uygulama İçin Bir Rehber. Ankara: Nobel Yayıncılık
Bal, H. (1991) 1924 Raporunun Türk Eğitimine Etkileri ve John Dewey’in Eğitim Felsefesi, İstanbul
Doğan, E. E. (2004) “Amerikalı John Dewey’i Atatürk Neden Türkiye’ye Çağırdı?”, Bizim Anadolu, ss. 23
Budak, Ç. (2010). Türkiye’de ilkokul programları ve yabancı uzmanların ilkokul programlarına olan etkisi (1923-1960). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın
Ortak, Ş. (2004) Atatürk Dönemi Eğitim Politikalarında Yabancı Uzman Raporlarının Etkileri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü: Erzurum
Şahin, M. (1996) Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Uygulamalarında Yabancı Uzmanların Yeri (1923–1960), (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü: İzmir.
Civek, B. D. (2008). Yeni Sosyal Bilgiler 4. ve 5. Sınıf Programlarında Vatandaşlık Eğitimi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Yeşilbursa, C. C. (2015). Turkish Pre-Service Social Studies Teachers’perceptions Of “Good” Cizitezship, Academic Journals, 10(5), ss. 634-640
Kılınç, E. (2014). Does Good Citizen Consider Envirenment? The Correlation Between Characteristic Of Good Citizen And Envirenmental Attitudes Among st Pre-Service Social Studies Teachers. Journal Of Environmental Protection And Ecology, 15 (3A), ss. 1434-1441
Prior, W (1999), What İs Means To Be A “Good Citizen” İn Australia. Social Education. 27(2).
Osmanoğlu, A. E. & Öztürk, C. (2012). Türkiye ve Mısır Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Vatandaşlık Algısının Karşılaştırmalı Analizi, Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(3)
Osmanoğlu, A. E., Adak, N. & Dereli, E. (2013) 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabında Vatandaşlık Algısı, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(5), ss. 63