Muhammet Mustafa ALPASLAN, Nefise AKKUŞ, Sona ÖZLEN, Fatma KURU ALPASLAN

Ortaokul Öğrencilerinin Fen Öğrenimine Yönelik Öz-Yeterlik Kaynakları, Öz-Yeterlik, Akademik Başarıları ile Kariyer Yönelimi Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin fen öğrenimine yönelik öz yeterlik düzeylerini, öz yeterlik kaynaklarını, akademik başarıları ile kariyer yönelimleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırma verileri Ege bölgesinde iki devlet ortaokulunda beşinci ve altıncı sınıfta öğrenim görmekte olan toplam 205 katılımcıdan elde edilmiştir. Araştırma Öz-yeterlik Algısı Kaynakları Ölçeği, Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeği ve Kariyer Yönelimi Ölçeğinin birleştirilmesi ile toplam üç bölümlük bir veri toplama aracı ile gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin uygulanması ile elde edilen verilerin analizinde çalışma amacına uygun olarak yapısal eşitlilik modellemesi tekniği kullanılmıştır. Yapısal eşitlilik modellemesi analizi sonucunda öz-yeterlik ve öz-yeterlik kaynakları, fen bilimleri ders notu ve kariyer yönelimi arasında istatiksel olarak anlamlı ilişkiler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma bulgularına göre öz yeterlik ile öz yeterlik kaynakları arasında en güçlü ilişkinin pozitif yönde dolaylı yaşantılar ile olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca analiz sonuçları kariyer yönelimi ile pozitif yönlü olarak öz-yeterlik ve fen bilimleri ders notun ilişkili olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Fen eğitimi, Öz-yeterlik, Kariyer yönelimi

Investigation the Relations between Source of Self-Efficacy, Self-Efficacy, Academic Success and Career Orientation among Middle-School Science Students

The aim of this study was to determine the relations between source of self-efficacy, self-efficacy, academic achievement and career orientation among middle-school science students. Research data were collected from a total of 205 fifth and sixth grade students at two state middle schools in the Aegean Region of Turkey. Source of Self-efficacy Scale, Motivated Strategies for Learning, and Career Orientation Scale questionnaires were used as data collection tools. In data analysis, structural equation modeling technique was used. Results of structural equation modeling analysis showed statistically significant relationships amongst source of self-efficacy, self-efficacy, academic achievement and career orientation. Findings showed that the vicarious experience was the strongest predictor of self-efficacy. Moreover, the analysis results showed that self-efficacy and academic achievement were strongly related to career orientation.

Keywords:

Science education, Self-efficacy, Career orientation,

PDF

___

Alpaslan, M. M. (2017). Examining the relationship between personal epistemology and self-regulation among Turkish elementary school students. Journal of Educational Research, 110 (4), 405-414.
Alpaslan, M.M. & Ulubey, O. (2016). Öz-yeterlik ile epistemolojik inançlar ilişkisinin cinsiyet açısından incelenmesi. Ö. Demirel, M. Demirel, E. Yağcı & N. Yazçayır (Ed.) 4. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi Tam Metin Kitabı içinde (ss. 11-18). Ankara: Pegem.
Arseven, A. (2016). Öz yeterlik: Bir kavram analizi. Electronic Turkish Studies, 11(19), 63-80.
Arslan, A. (2012). İlköğretim öğrencilerinin öz yeterlik inancı kaynaklarının öğrenme ve performansla ilgili öz yeterlik inancını yordama gücü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1907-1920.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
BarNir, A., Watson, W.E., & Hutchins, H.M. (2011). Mediation and moderated mediation in the relationship among role models, self-efficacy, entrepreneurial career intention, and gender. Journal of Applied Social Psychology, 41(2), 270–297.
Britner, S. L., & Pajares, F. (2006). Sources of science self‐efficacy beliefs of middle school students. Journal of Research in Science Teaching, 43(5), 485-499.
Hampton, N. Z. (1998). Sources of academic self-efficacy scale: An assessment tool for rehabilitation counselors. Rehabilitation Counseling Bulletin, 41, 260–277.
Hendricks, K. S. (2016). The sources of self-efficacy: Educational research and implications for music. National Association for Music Education, 35(1) 32-38.
Hodges C.B., & .Murphy P.F. (2009). Sources of self-efficacy beliefs of students in a technology-intensive asynchronous college algebra course. The Internet and Higher Education, 12(2), June, 93-97
Jansen, M., Scherer, R., ve Schroeders, U. (2015). Students' self-concept and self-efficacy in the sciences: Differential relations to antecedents and educational outcomes, Contemporary Educational Psychology, 41, 13-24.
Karaarslan, G., & Sungur, S. (2011). Elementary students' self-efficacy beliefs in science: role of grade level, gender, and socio-economic status. Science Education International, 22(1), 72-79.
Kıran, D. (2010). A study on sources and consequences of elementary students’ self-efficacy beliefs in science and technology course. Unpublished master of science thesis. Middle East Technical University, Ankara.
Kline, R.B. (2005), Structural equation modeling, 2nd ed., The Guilford Press, New York, NY.
Kotaman, H. (2008). Öz-yeterlik inancı ve öğrenme performansının geliştirilmesine ilişkin yazın taraması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 111-133.
Lent, R. W., Lopez F. G., & Bieschke, K. J. (1991). Mathematics self-efficacy: Sources and relation to science-based career choice. Journal of Counseling Psychology, 38, 424-430.
Nugent, G., Barker, B., Welch, G., Grandgenett, N., Wu, C., & Nelson, C. (2015). A model of factors contributing to STEM learning and career orientation. International Journal of Science Education, 37(7), 1–22.
Özen, Y. (2011). Kişisel sorumluluk bağlamında kariyer seçimini etkileyen sosyal psikolojik faktörler, Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 3, 81-96.
Özmantar, F., M., Bingölbali, E., Demir, S., Sağlam, Y., Keser, Z. (2009). Değişen öğretim programları ve sınıf içi normlar. Uluslararası İnsani Bilimler Dergisi, 6(2), 1-23.
Pajares, F., Johnson, M. J., & Usher, E. L. (2007). Sources of writing self-efficacy beliefs of elementary, middle, and high school students. Research in the Teaching of English, 42, 104–120.
Pintrich, P. R., Smith, D. A. F., Garcia, T. & McKeachie, W. J. (1991). A Manual for the use of the motivated strategies for learning. Michigan: School of Education Building, The University of Michigan. (ERIC Document Reproduction Service No. ED338122)
Sadler, P. M., Sonnert, G., Hazari, Z., & Tai, R. (2012). Stability and volatility of STEM career interest in high school: A gender study. Science Education, 96(3), 411–427.
Seçer, B., & Çinar, E. (2011). Bireycilik ve yeni kariyer yönelimleri. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 49-62.
Sinan, O., Şardağ, M., Salifoğlu, A., Çakır, C., & Karabacak, Ü. (2014). İlköğretim öğrencilerinin fen tutumları ve özyeterliklerinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 8(1), 68-100.
Stevens, T., Olivárez, J. A., & Hamman, D. (2006). The role of cognition, motivation, and emotion in explaining the mathematics achievement gap between Hispanic and White students. Hispanic Journal of Behavioral Science, 28, 161-186.
Taş, U. E., Arıcı, Ö., Ozarkan, H. B., & Özgürlük, B. (2016). PISA 2015 Ulusal Raporu. Ankara: MEB.
White, A. G. (2009). Ninth and tenth grade students' mathematics self-efficacy beliefs: the sources and relationships to teacher classroom interpersonal behaviors (Doctoral dissertation, University of Alabama Libraries).
Yaman, S. (2016). Ortaokul öğrencileri için fen öğrenmeye yönelik öz-yeterlik inanç ölçeği uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 123-140.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (5. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.