İşık KAMARAJ, Büşra ÇELİK, Cansu KÖKEN, Şuhra YAĞBASAN

Sürdürülebilir Kentler İçin Yerel Yönetimlerin Çocuklara Yönelik Projelerinde Çocuk Katılımına Yer Verme Durumlarının İncelenmesi: İstanbul İli Örneği

Kentlerin yaşam kalitesinin yükseltilerek yaşanabilir ve sürdürülebilir bir kent olmasında “Çocuk Dostu Şehirler (ÇDŞ)” kavramı son derece önemlidir. ÇDŞ kavramı ilk defa 1996 yılında İstanbul’da yapılan Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri (Habitat II) Konferansı ile tüm dünyaya duyurulmuştur. ÇDŞ kavramının dokuz yapıtaşından biri “çocuk katılımı”dır ve UNICEF bu kavramı ‘çocukların fikirlerini açıklayabildikleri ve onları etkileyen konularda söz sahibi olabildikleri işlere katılımı’ olarak tanımlanmıştır. Yerel yönetimler bünyesinde yapılan projelerde çocuk katılımına yer verilmesi, çocukların yaşadıkları toplumun paydaşları olmasında son derece önemlidir. Bu bağlamda yapılan bu araştırmanın amacı İstanbul’un sürdürülebilir bir kent olması konusunda yerel yönetimlerin çocuklara yönelik projelerinde çocuk katılımına yer verme durumlarının incelenmesidir. Araştırma, tarama modelinde nitel olarak yürütülen bir çalışmadır. Bu araştırmada, İstanbul’un nüfus yoğunluğu fazla olan 21 yerel yönetiminin çocuklara yönelik projeleri incelenerek, çocuk dostu yerel yönetim olma yönündeki gelişimleri hakkında bir değerlendirme yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kullanılan “Çocuk Katılımını Değerlendirme Formu” Kamaraj ve diğerleri (2016) tarafından Chawla’nın (2001) “Çocuk Katılımının Değerlendirilmesi: Ortak Bir Alan Arama” isimli çalışmasından yararlanılarak hazırlanmıştır. Değerlendirme formu; (1) katılım biçimleri, (2) çocuk katılımı için etkili bir projenin özellikleri ve (3) çocuk katılımının beklenen sonuçları olmak üzere üç bölüm ve toplam 47 sorudan oluşmaktadır. Araştırma verileri yerel yönetimlerin ilgili birimlerinin yetkili kişileri ile yüz yüze görüşülerek elde edilmiştir. Elde edilen veriler; katılım biçimleri, çocuk katılımı için etkili bir projenin özellikleri ve çocuk katılımının beklenen sonuçları olmak üzere üç alt boyutta incelenmiş ve sonuçları tartışılmıştır. Araştırmanın bulguları, seçilen yerel yönetimlere mevcut durumları hakkında bilgi vermekte ve çocuklara yönelik projelerinde çocuk katılımının sağlanması konusunda öneriler içermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sürdürülebilir kentler, Çocuk dostu şehir, İstanbul yerel yönetimler, Çocuk katılımı, Çocuk katılımlı projeler

Examination of Children’s Participation Allowed by Local Administrations in Children- Oriented Projects for Sustainable Cities: The Istanbul City Example

The concept of “Child Friendly Cities” (CFC) is extremely important in terms of improving the quality of life of the cities and making them a livable and sustainable city. The concept of CFC was first announced to the whole world in 1996 at the United Nations Human Settlements (Habitat II) Conference in Istanbul. The concept of “child participation” which is one of nine building blocks of CFC is defined by UNICEF as the “participation of children in all matters in which they can express their views and they can have a say in issues that affect them”. The involvement of children participation in the projects within the local administrations is very important for the children to be the stakeholders of the society in which they live. The aim of this research is to examine the ability of the local administrations to include the child participation in their projects for children in terms of making Istanbul a sustainable city. The research is a qualitative research in the form of a survey model. In this research, the children-oriented projects of 21 local administrations of Istanbul, whose population density is high, were examined and an assessment was made about the development of being a child friendly local administration. In the research, the “Child Participation Assessment Form” (Kamaraj & His Students, 2016), used as the data collection tool, was obtained from Chawla’s (2001) research titled “Child Friendly Environments for Sustainable Cities, and Child Participation”. The assessment form consists of three sections containing (1) types of participation, (2) characteristics of an effective project for child participation, and (3) the expected results of the child participation, and a total of 47 questions. The research data were obtained by face-to-face interviews with the authorized persons of the relevant units of the local administrations. The obtained data were analyzed in three sub-dimensions, including the types of participation, characteristics of an effective project for child participation, and the expected results of the child participation, and the results thereof were discussed. As a result, the projects where the local administrations allow the children participation should be seen as steps taken to be a child-friendly city. At the same time, the vision of being a sustainable city required by the 21st century requires the reorganization of especially the social policies according to the needs of the society, and the inclusion of innovation, thus this situation is of particular importance for Istanbul, which is a megacity. In this research, the fact that 21 district local administrations in Istanbul include child participation in their projects for children, has been revealed and supportive suggestions have been made.

Keywords:

Sustainable cities, Child-friendly city, Local authorities in Istanbul, Child participation, Child participation projects,

PDF

___

Aile Dostu Kentler Araştırması (2015). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, İstanbul.
Arapgirlioğlu, K. ve Yener, Z. (2007). Kentler, sürdürülebilirlik ve bir yerel gündem 21 öyküsü. Bülten 51: Dosya 05,Sürdürülebilirlik: Kent ve Mimarlık, Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi. 59- 65.
Arın, S ve Özsoy, A. (2015). Kentsel mekan tasarımında çocuk katılımı. İdeal Kent Dergisi, 17, 182-201.
BM Dünya Çevre ve Kalkınma Konferansı (1997). Rio Deklarasyonu ve “Gündem 21” (UN Conference on Environment and Development –Rio Declaration and “Agenda 21”), T.C. Çevre Bakanlığı.
Birleşmiş Milletler (2016). Universal Declaration of Human Rights. http://www.un.org/en/universal-declaration-human-rights/ Erişim Tarihi: 02.11.2018.
Chawla, L. (2001). Evaluating children’s participation: seeking areas of consensus. PLA Notes, 42, 9–13.
Çakırer Özservet, Y ve Küçük, E. (2015). Çocukların şehri üzerine. Marmara Yerel Yönetimler Birliği Kültür Yayınları: İstanbul.
Dyllick, T. & Hockerts, K. (2002). Beyond the business case for corporate sustainability. Business Strategy and The Environment, 11, 130-141. Erdoğan, O. (2011). Çocuk hakları. İstanbul: Acar Basım.
Gökmen H. (2013). Çocuk dostu kent üzerine stratejiler. TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu, İzmir.
Habitat III. (2016). New Urban Agenda, Draft outcome document for adoption in Quito, October 2016. https://habitat3.org/the-new-urban-agenda/ Erişim tarihi: 27.10.2016
Hart, R. (1992). Children's participation: from Tokenism to citizenship. Innocenti Essays UNICEF, International Child Development Centre, Piazza SS Annunziata 12, 50122.
Hart, R. A. (1997). Children’s participation: The theory and practise of ınvolving young citizens in community development and environmental care. London: Earthscan Publishing.
ICC. (2009). Çocuk katılımı el kitabı. http://www.cocukhaklariizleme.org/cocuk-katilimi-el-kitabi. Erişim Tarihi: 02.11.2018
Jones, H. L. (2010). Putting children at the centre: A pratical guide to children's participation. Londra: Save the Children.
Kamaraj, I. ve Öğrencileri, YL. (2016). Sürdürülebilir kentler için çocuk dostu ortamlar ve çocuk katılımı. (Ed.:Ş. Geniş, ve E. Osmanoğlu) II. Uluslararası Kent Araştırmaları Kongresi Bildiriler Kitabı (1157-1177). Ankara: İdeal Kent Yayınları.
Karakurt Tosun, E. (2009). Sürdürülebilirlik olgusu ve kentsel yapıya etkileri. Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi (e-dergi), 5(2).
Koç, N., Tavşancıl, E. ve Ergül D. (2015). Çocuk dostu şehir girişimi ve çocukların gözüyle Ankara. İdeal Kent Dergisi, 17, 106-139.
O’ Kane, C. (2003). Children and young people as citizens: Partners for social change. İsveç: Save the Children.
Percy-Smith, B. & Thomas, N. (2010). A handbook of children and young people’s participation: Perspectives from theory and practices. New York: Routledge.
Topsümer, F., Babacan, E. ve Baytekin, E. P. (2009). Şehir ve çocuk: Çocuk dostu şehir girişiminin şehir imajına katkısı. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 35, 5-20.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)(2014). İstatistiklerle çocuk raporu. http://www.tuik.gov.tr/kitap.do?metod=kitapdetay&kt_ıd=11&kıtap_ıd=269 erişim Tarihi: 27.10.2018.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)(2015). Türkiye’de nüfusun %93,3’ü yerel yönetim sınırları içinde yaşıyor http://www.tuik.gov.tr/basinOdasi/haberler/2015_8_20150226.pdf Erişim Tarihi: 29.10.2016.
United Nations International Children’s Emergency Fund (2004). Çocuk haklarına dair sözleşme: birinci kısım: madde 1-20. Türkiye: UNICEF.
United Nations International Children’s Emergency Fund (2009). Child Friendly cities promoted by UNICEF National Committees and Country Office s– Factsheet. UNICEF Milli Komiteleri ve Ülke Ofisleri Tarafından Desteklenen Çocuk Dostu Şehirler.
Unicef. (2016). ÇDŞ. http://unicef.org.tr/sayfa.aspx?id=64 Erişilme tarihi: 28.10.2018.
United Nations (2014). “World Urbanization Prospects: The 2014 Revision – Highlight” “Dünya Kentleşme Beklentileri: 2014 Revizyonu – Highlights”. United Nations Publications, New York.