İnsel İNAL

6786

TASARIM VE SANAT PRATİKLERİNİN, TARİHSEL SÜREÇ ÜZERİNDEN, TOPLUMLA İLİŞKİLENMELERİ

Bu metin, manifesto ve ütopyanın son 200 yıl içinde sanatçı ve toplumu nasıl etkilediğini elealır. Siyasi manifestoların düşünce tarihine etkisi vurgulanır. Avangard siyasetçilerin aracı olanmanifesto daha sonrasında 20. yüzyıl sanatçılarının kitlelere ulaşmak için önemsediği metinlerhaline gelecektir.Manifesto kuramcılarının en önemlilerinden Saint Simon, sanatçıların sanayi ile yapacağı işbirliğiyle toplumsal reform yolunun açılacağını teorize ediyordu. William Morris ise toplumbireylerinin kendisi için üreterek refah içinde olacağını vaat ediyordu. Bu iki görüş ve bunlarıbesleyen Komünist Manifesto 20. Yüzyıl ideolojiler savaşının yapı taşları olarak görülebilir.Rasyonellerle romantikler veya kapitalistlerle sosyalistler karşı karşıya toplumsal mücadeleninde temelini oluşturdular.Bu ideolojik yönelimlerin sanatçıya yansımaları ile bugünün nasıl tariflenebileceği üzerinebir tartışma açmaya çalışan yazı, bugünün neoliberal ortamında, tasarlanan sanat ile müdahilmuhalif sanatın ilişkileri ve amaçları doğrultusunda nasıl ayrılıklar yaşandığını sorgulamayıamaçlar. Satış amaçlı kariyerist başarılarla piyasasını büyüten sanatçılar ile bir çok avangardsanatçı girişimi ve özellikle situasyonistlerin mirası ile oluşturulan ütopyaları arkasına alarakpolitik muhalefetini estetik eylemlerle kamusal alanlarda uygulayan sanatçıların toplumlakurdukları ilişkiler, bugünün sanat işlevlerinin en önemli parametrelerini oluşturur.Günümüz sanatına galeri müze gibi sanat kurumlarında tasarım ideolojisi ile projelendirilmişsanat eserleri üzerinden değil de sokaklardaki estetik üretim üzerinden yaklaşmaya çalışan buyazı bir sanat-yaşam-siyaset ilişkilendirme deneyidir.

Binding Art and Design Practises Via Historical Process

This article tackles how manifesto and utopia effected on art and society within last 200 years. Itis emphasized the effects of manifestoes on the history of thinking. Manifesto has been a meansof avant-garde politicians were becoming the articles that artists of 20th century regarded toreach the masses.Saint-Simon who was one of the most important theoreticians of manifestoes, was theorizingthat with the cooperation of artist and industry, way of social reform was open. William Morrispromised that individuals of society were living well for producing themselves. These twoopinions and Communist Manifesto supported those, can be seen as the building stone of theideological wars of 20th Century. Rationalists, romanticists or capitalists, socialists.This article, which tries to open a discussion about how these ideological inclinations reflectson artist and how could today be described, aims to question how did it be lived separationtowards relations and aims of designed art and intervenor opponent arts in neoliberal situationof this day. The relations that artists realized their political dissident with aesthetic actionsin public space taking their utopia s support with the achievements that are gained with thecareerist aims and with legacy of situationists, constitutes of parameters of today s art.This article is an experiment about binding art-life-politics with trying to approach contemporaryart via aesthetic production on the streets instead of artworks were designed with designingideology in art gallery and museum.
PDF

___

  • Aksoy, Ö. (2014), “Sitüasyonist Enternasyonal ve 1960 Sonrası Sanatta Başkaldırı” (Tezler, Skopbülten) http://www.e-skop.com/skopbulten/ tezler-situasyonist-enternasyonal-ve-1960-sonrasi-sanatta-baskaldiri/2259
  • Artun, A. (2008), “Tasarım Dehşeti” Sanat Tasarım Bilgi Sempozyumu Bildiri Kitabı (İstanbul: YTU Sanat ve Tasarım Fakültesi, 2008)
  • Artun, A. (2010), Sanat Manifestoları, Avangard Sanat ve Direniş (İstanbul: İletişim Yayınları, 1. Baskı)
  • Artun, A. (2012), “Çağdaş Sanatın Örgütlenmesi, Estetik Modernizmin Tasfiyesi” (İstanbul: İletişim Yayınları 2. Baskı)
  • Artun, A. (2013), “Sanatta ve Sosyolojide Çağdaşlık ve Güncellik” (skopbülten)
  • Beech, D. (2014), “Sanat Boykotunun Anatomisi” (Çev. Ayşe Boren) (Skopbülten) Orj. Metin “To Boycott or not to Boycott?” (Art Montly) http://www.e-skop.com/skopbulten/sanat-ve-direnis-sanat-boykotunun- anatomisi/2189
  • Fırat, Begüm Ö. / Bakçay, E. (2012), “Çağdaş Sanattan Radikal Siyasete, Estetik-Politik Eylem” (Toplum ve Bilim, Sayı 125) http://www. toplumvebilim.com/public/default.aspx?dsid=428
  • Fırat, Begüm Ö. (2012), “Hayal Gücü Olmadan Özgürleşme Olmaz!” (Skopbülten) http://www.e-skop.com/skopbulten/hayal-gucu-olmadan- ozgurlesme-olmaz/977#_edn1
  • Foster, H. (2004), “Tasarım ve Suç” (Çev. Elçin Gen) (İstanbul: İletişim Yayınları)
  • Goldner L. / Sieveking P. (2013), “1968 Devrimi ve Sitüasyonistler - Sitüasyonist Enternasyonel” (Çev. Elçin Gen) (Skopbülten) http://www.e- skop.com/skopbulten/1968-devrimi-ve-situasyonistler/1426
  • Haralambidou, P. (2013), “Marcel Duchamp and the Architecture of Desire” (Ashgate Publishing, Ltd.)
  • Housefield, J. (2012), “Marcel Duchamp’ın Sanatı ve Modern Paris’in Coğrafyası” (Çev. Ayşe Önuçak Bozdurgut) (Skopbülten) http://www.e- skop.com/skopbulten/marcel-duchampin-sanati-ve-modern-parisin- cografyasi/986
  • Jones, J. (2015), “Sanat, Servet, Sefalet” (Çev. Nur Altınyıldız Artun) http:// www.e-skop.com/skopbulten/sanat-servet-sefalet/2271
  • Morris, W. (1993), News from Nowhere and Other Writings (Londra: Penguin Books)
  • Öğüt, M. (2008), Yüksek lisans tezi “Sanat Yapma Hakkı: 1980 Sonrası Sanatı Anlamak” (2015) Basılmamış (Tezler, Skopbülten) http://www.e- skop.com/skopbulten/tezler-sanat-yapma-hakki-1980-sonrasi-sanati- anlamak/2328
  • İnternet Kaynakları
  • 1 http://tr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Joseph_Proudhon
  • 2 http://tr.wikipedia.org/wiki/Mihail_Bakunin
  • 3 http://tr.wikipedia.org/wiki/Emmeline_Pankhurst#Eserleri_.28se. C3.A7ki.29
  • 4 http://sosyolojisi.com/saint-simon-ensustri-toplumu-ve-sosyoloji/397. html
  • 5 http://tr.wikipedia.org/wiki/Paris_Kom%C3%BCn%C3%BC
  • 6 http://www.e-skop.com/skopbulten/marcel-duchampin-sanati-ve-modernparisin-cografyasi/986
  • 7 http://www.e-skop.com/skopbulten/tezler-situasyonist-enternasyonal-ve1960-sonrasi-sanatta-baskaldiri/2259
  • 8 http://www.e-skop.com/skopbulten/1968-devrimi-ve-situasyonistler/1426
  • 9 http://www.e-skop.com/skopbulten/hayal-gucu-olmadan-ozgurlesmeolmaz/977#_edn1
  • 10 http://www.e-skop.com/skopbulten/hayal-gucu-olmadan-ozgurlesmeolmaz/977#_edn2
  • 11 http://www.e-skop.com/skopbulten/1968-devrimi-ve-situasyonistler/1426
  • 12 http://tasarimbienali.iksv.org/tr/bienal/bienalekibi
  • 13 http://bienal.iksv.org/tr/arsiv/haberarsivi/p/1/790
  • 14 http://antiistanbul2013bienal.blogspot.com.tr/
  • 15 http://www.e-skop.com/skopbulten/tezler-sanat-yapma-hakki-1980- sonrasi-sanati-anlamak/2328
Eğitim Bilim Toplum-Cover
  • ISSN: 1303-9202
  • Yayın Aralığı: 4
  • Başlangıç: 2003
  • Yayıncı: EĞİTİM VE BİLİM EMEKÇİLERİ SENDİKASI
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

ÇAĞDAŞ SANAT VE SİYASET:DÜNYAYI DEĞİŞTİRME ARZUSU

Fırat ARAPOĞLU

TASARIM VE SANAT PRATİKLERİNİN, TARİHSEL SÜREÇ ÜZERİNDEN, TOPLUMLA İLİŞKİLENMELERİ

İnsel İNAL

ÇAĞDAŞ SANAT VE SİYASET DÖNÜŞÜMÜNE YENİDEN BAKMAK “POLİTİKANIN ESTETİZE HALİ”

Lütfiye BOZDAĞ

Bİr Ortaçağ Düşünürü Olarak Dante’nin De Monarchia’sında Siyasi Düşünce

İzzet Mert ERTAN

BİTMEYEN BİR ÖYKÜ OLARAK TÜRKİYE'DE MİLİTARİZM

Ilgın BARUT

TOPLUMU YENİDEN İNŞA ETMENİN KÜLTÜREL AÇILIM ARACI OLARAK TÜSAK

İ. Begüm KÖSEMEN