Salih SEZER, Çağrı KANDEMİR, Gülşah AKGÜL, Ebru KARAKAYA BİLEN, Cemal UN, Turgay TAŞKIN

Uşak İli küçükbaş hayvancılık işletmelerinde pire zararlarını belirlemeye yönelik bir ön çalışma

Amaç: Uşak ili merkez, Eşme, Ulubey, Karahallı, Sivaslı ve Banaz ilçelerine bağlı köylerde bulunan küçükbaş hayvancılık işletmelerinde pirenin mevcut durumu ve bununla yapılan mücadele yöntemleri hakkında bir durum tespiti yapmaktır. Materyal ve Metot: Araştırma materyalini, Uşak ili merkez ile 5 ayrı ilçede (Eşme, Ulubey, Karahallı, Sivaslı ve Banaz) İl Tarım ve Orman Müdürlüğü kayıtlarından gayeli örnekleme yöntemiyle seçilen 170 küçükbaş işletmesi oluşturmuştur. Araştırma Bulguları: Çalışmada, temel üretim dalına göre durum incelendiğinde tüm ilçelerde süt verimi ön planda iken (%40-70) besi/kasaplık hayvan yapan işletmelerin oranı %20 ve bunun altında gerçekleşmiştir. İşletmelerinin %66-86’sı yemini satın alma yoluyla temin ederken, yemini kendi yetiştirenlerin oranı oldukça düşüktür (%2-30). Çalışmada, Karahallı ilçesi dışında sürülerde pire görülme oranı düşüktür (%10-29). Pirenin sürülerde görülmeme oranı en yüksek Sivaslı (%70) en düşük Ulubey (%41) ilçesindedir. İşletmelerde pirenin en çok görüldüğü hayvan yaş grubu yavrular olup bu oran %10-66 arasında değişmektedir. İşletmelerinde pirenin vücutta göreli olarak en az görüldüğü bölge kulak (%6.2-20) olup bunu meme ve çevresi (%2-30) olmuştur. Pirenin genel olarak en yoğun görüldüğü bölge sırttır (%20-50). Sonuç: Uşak ili küçükbaş hayvancılık işletmelerinde bulunan hayvanların düzenli aralıklarla pire yönünden muayene ve tedavilerinin yapılması gerekir. Koyun ve keçi yetiştiricilerine verilecek eğitim çalışmalarıyla da konunun önemi iyi anlatılmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Koyun-keçi işletmeleri, pire görülme sıklığı, pire mücadele yöntemleri, Uşak İli

A preliminary study to identify flea damages at small ruminant farms in Uşak province

Objective: To determine the current status of flea and methods of struggling with it in small ruminant farms in the villages of Uşak namely Eşme, Ulubey, Karahallı, Sivaslı and Banaz districts. Material and Methods: The research material consisted of 170 small ruminant farms selected from the provincial Agriculture and Forestry Directorate records in the province center of Uşak and 5 different districts (Eşme, Ulubey, Karahallı, Sivaslı and Banaz). Results: In the study, when the situation is analyzed according to the basic production branch, while milk yield is at the forefront in all districts (40-70%), the ratio of farms that make fattening animals is 20%. While 66-86% of the enterprises purchase the feed from commercial enterprises, the procurement rate is very low (2-30%) while purchasing the feed in its own land. It was also found that the incidence of fleas in herds is low, except for Karahallı district (10-29%). The highest incidence of fleas in herds is in Sivaslı (70%) and the lowest in Ulubey (41%). The animal age group in which fleas are seen most frequently in farms is offspring and this rate varies between 10-66%. Ear (6.2-20%) is the region where the flea is seen in the body relatively in the least, and its breast and circumference (2-30%). The region where the flea is most common is the ridge (20-50%). Conclusion: It is necessary to examine and treat the animals in the small ruminant of Uşak province periodically in terms of fleas. The importance of the subject should be explained well with the training studies to be given to sheep and goat breeders.

Keywords:

Sheep-goat farms, frequency of fleas, flea struggle methods, Uşak province,

PDF

___

Abdullahi, U.S., Egbo, M.I., Musau, B.S. 2000. A survey of ectoparasites and ectoparasitic condition of small ruminants in Bauchi metropolis and its environs. Proceedings of the 25th Annual Conference of Nigerian Society for Animal Production, Michael Okpara University, Umudike, March 19 – 23, 280 –. 281.
Akgül, G., Bilen, E.K., Ün, C., Kandemir, Ç., Taşkın, T. 2019. Küçükbaş Hayvanlarda Pire Sorunu ve Mücadele Yöntemleri Üzerine Bir Araştırma: Siirt İli Şirvan İlçesi Örneği. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg.,2019, 56 (2):195-204. DOI: 10.20289/zfdergi.47762
Aksın, N., Erdoğmuş, Z., Aksın, N.E. 2004. İki Koyun Çiftliğinde Yaşayan İnsan ve Hayvanlarda Bulunan Pire Türleri ve Bunların Kontrolleri. Türkiye Parazitoloji Dergisi 28 (3): 146-149.
Aydeniz, M., Köse, M. 1997. Konya Yöresi Köpeklerinde Ekto-Parazitlerin Yayılışı. T Parazitol Derg, 21(3): 321-325.
Buckland, P.C., Sadler, J. 1989. A biogeography of the human flea, Pulex irritans L. (Siphonaptera: Pulicidae), Journal of Biogeography 16: 115–20.
Davis, S., Makundi, R.H., Machang’u, R.S., Leirs, H. 2006. Demographic and spatio-temporal variation in human plague at a persistent focus in Tanzania. Acta Trop. 100(1-2):133–41.
Dipeolu, O.O. 1975. Survey of blood parasite in domestic animals in northern Nigeria. Historical review (1923 – 1966). Trop Anim Hlth Prod 2: 49 – 52, 1975. 7.
Dobler, G., Pfeffer, M. 2011. Fleas as parasites of the family canidae. Parasit Vectors. 4: 139. 2.
Durden, L.A. Traub, R. 2009a. Fleas (Siphonaptera). In: Mullen, G.R. & Durden L.A. (Eds.), Medical and Veterinary Entomology. Academic Press, London, pp. 103–125.
Durden, L.A., Hinkle, N.C. 2009b. Fleas (Siphonaptera). In: Mullen GR, Durden LA. Medical and veterinary entomology. 2nd ed. San Diego, USA: Academic Press; 115-136.
Eckert J., Rommel M, Kutzer E 2000. Erreger von Parasitosen: Systematik, Taxonomie und allgemeine Merkmale. In: Rommel M, Eckert J, Kutzer E, Korting W, Schnieder T (eds) Veterinarmedizinische Parasitologie, 5th edn. Parey Verlag, Berlin, pp 2-39.
Ertuğrul, M., Savaş, T., Dellal, G., Taşkın, T., Koyuncu, M., Cengiz, F., Dağ, B., Koncagül, S., Pehlivan, E. 2010. Türkiye Küçükbaş Hayvancılığının İyileştirilmesi. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler, 11-15 Ocak s: 667-685, Ankara.
Ethiopian Sheep and Goats Productivity Improvement Program (ESGPIP), 2009. “Common defects of sheep and goats skin in Ethiopia and their causes,” Technical Bulletin no. 19.
Fagbemi, B.O. 1982. Effect of Ctenocephalides felis and Strongylus infestation on the performance of West African Dwarf goats and sheep. Vet Qtly 4: 92 – 95.
Güneş, T. Arıkan, R. 1988. Tarım Ekonomisi İstatistiği, Ankara Üniv.Ziraat Fak. Yay. No: 1049, Ankara.
Hastriter, M.W. & Bossard, R.L. 2018. R.E. Lewis flea (Siphonaptera) world species List. (spreadsheet). Available from: http://esanetworks.org/group/fleanews/page/flea-species-of-the-world-spreadsheet-updated-3-february-2018 (accessed 14 March 2018)
Hoskins, I.D., Cupp E.W. 1991. Ticks and veterinary importance part I. The ixodidae family, identification, behavior and associated disease, Compend. Contin. ESUC, 1991. 2, 16-37.
Kandemir, Ç. Alkan, İ., Yılmaz, H.İ., Ünal, H.B., Taşkın, T., Koşum, N., Alçiçek, A. 2015. İzmir Yöresinde Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinin Coğrafik Konumlarına Göre Genel Durumu ve Geliştirilme Olanakları. Hayvansal Üretim 56(1): 1-17.
Kandemir, Ç., Taşkın, T., Koşum, N., Ün, C. 2019. Keçi ve Koyun Yetiştiriciliğinde Pirenin Önemi ve Mücadele Şekilleri. J. Anim. Prod., 2019, 60 (1): 75-88.
Kara, H., Şahin, M.D., Ay, Ş. 2010. İklim Değişikliğinin Uşak’ta Tarım Ürünlerine Etkisi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi 3 (1): 39-46.
Keskin, A., Hastriter M.W., Beaucournu, J.C. 2018. Fleas (Siphonaptera) of Turkey: species composition, geographical distribution and host associations. Zootaxa. 4420 (2):211-228.
Koyuncu, E., Pala, A., Savaş, T., Konyalı, A., Ataşoğlu, C., Daş, G., Ersoy, İ.E., Uğur, F., Yurtman, İ.Y., Yurt, H.H. 2006. Çanakkale Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Birliği Üyesi Keçicilik İşletmelerinde Teknik Sorunların Belirlenmesi Üzerine bir Araştırma. Hayvansal Üretim 47(1): 21-27.
Krämer, F. & Mencke, N. 2001. Flea Biology and Control: The Biology of the Cat Flea — Control and Prevention with Imidacloprid in Small Animals.New York: Springer-Verlag.
Krasnov B.R., 2008. Functional and Evolutionary Ecology of Fleas, a Model for Ecological Parasitology. Cambridge University Press, New York. 593 pp.
Kusiluka, L., Kambarage, D. 1996. Diseases of Small Ruminants: “Common of Sheep and Goats in Sub-Saharan Africa” A Handbook. Scotland.
Lehman, J. 1993. Ectoparasite: Direct impact on host fitness. Vet. Parasitol. 9 (1): 8-12.
Madeira, N.G., Amarante, A.F.T., Padovani, C.R., 2000. Diversity of ectoparasites in sheep flocks in Sao Paulo, Brazil. Tropical Animal Health and Production, 32:225.232.
Makelesh TB. 2010. Survey on ectoparasite of small ruminant in different agro-ecological zones of Tigray region. DVM Thesis, Hawassa University, Faculty of Veterinary Medicine, Hawassa, Ethiopia.
Mazlum, Z. 1971. Ticks of domestic animals in Iran: geographical distribution, host relation, and seasonal activity. J. Fac. Vet. Med. Tehran 27, 1-5 (in Persian).
Mecik, O., Genç, E., Karabacak, M. 2013. Uşak Ekonomisi ve Yerel Dinamiklerin Rolü. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2013 Kış (6/1) sf: 48-62, Uşak.
Ogbe, P.O. 1998. Factors affecting the presence and spread of ectoparasitism in sheep and goats in Agbowo area of Ibadan. J Anim Prod 5: 23 – 29. 9.
Palmer, S.R., E.J.L. Soulsby, D.I.H. Simpson, 1998. Zoonoses, Oxford Medical Publication. pp: 873- 879. ISBN-13: 978-0192623805.
Pegram RG, Tatchel RJ, Castro JJ, Chizyuka MGB, Greek MJ, McCosker PG, Mora NMC, Nigrura G 2004. Tick control: New concepts. Available at: http://wwwold.caribvet.net/upload/TickControlNewConceptsWAR2001. pdf.
Rahbari, S. 1995. Studies on some ecological aspects of tick fauna of West Azerbaijan, Iran. J. Appl. Anim. Res. 7, 189-194.
Rahbari,S., Nabian, S., Nourolahi, F., Arabkhazaeli, F., Ebrahimzadeh, E. 2008. Flea Infestation in Farm Animals and Its Health Implication. Iranian J Parasitol: Vol. 3, No. 2, pp. 43-47.
Rust, M., Dryden, M 1997. The biology, ecology, and management of the cat flea. Annual Review of Entomology Vol. 42:451-473.
Sertse T, Wessone, A. 2007. A study on ectoparasite of sheep and goat in Eastern part of Amhara regions, North East Ethiopia. Small Rumin. Res. 69:62-67.
Shiferaw, S. 2018. An Overview of Ectoparasites on Domestic Animals in Ethiopia. J Veter Sci Med January 2018 Volume 6 Issue 1.
Soulsby, EJL. 1982. Helminths, Arthropods and Protozoa of Domesticated Animals. 7th Ed. The English Language Book Society and Bailliere Tindal, London. p.378-384.
SPSS, 1999. Version 10.0. SPSS Inc., Wacker Drive, Chicago, IL, USA.
Steinbrink, H. 1989. Flea Infestation Establishment in the East German District of Rastock. Angew Parasitol, 30(1): 47-50.
Taşkin, T.; Koşum, N.; Engindeniz, S.; Savran, A.F.; Aktürk, D.; Kesenkaş, H.; Uzmay, A.; Gökmen, M. 2017. İzmir, Çanakkale ve Balıkesir İlleri Keçi İşletmelerinde Sürü Yönetim Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 54 (3):341-349.
Tavasoli, M., S. Rahbari 1998. Seroepidemiological survey of Babesia ovis in sheep of different geographical regions of Iran. J. Fac. Vet. Med. Tehran 53, 55-59 (in Persian).
Tesfaye, D., Assefa, M., Demissie, T., Taye, M. 2012. “Ectoparasites of small ruminants presented at Bahir Dar Veterinary Clinic, Northwest Ethiopia,” African Journal of Agricultural Research, vol. 7, no. 33, pp. 4669–4674.
Ugochukwu EI, Apeh AO, 1985. Prevalence of Ectoparasites of Small Ruminants in Nsukka, Nigeria. Int J Zoonoses, 12(4): 313-317.
Unat EK, Yücel A, Altaş K, Samastı M, 1995. Pireler ve Parazitlikleri. Unat’ın Tıp Parazitolojisi. Doyuran Matbaası, İstanbul, p. 157-164.
Vashchenok, V. S. 1988. Fleas: Vectors of Pathogens Causing Diseases in Humans and Animals. Leningrad, USSR: Nauka (in Russian).
Walker, A. R., A. Bouattour, J. L. Camicas, A. Estrand-Perna, I. J. Horak, A. A. Latıf, R. G. Pegram, P. M. Preston 2003. Ticks of Domestic Animals in Africa: A guide to identify cation of species. 1st ed., Bioscience Reports Publication, Scotland, Edinburgh, UK, pp. 1-44, 149-209.
Wall, R. 2007. Ectoparasites: Future challenges in a changing world. Veterinary Parasitology, 148: 62–74.
Wall, R., D. Shearer 2001. Veterinary Ectoparasites: Biology, Pathology and Control. 2nd ed., Blackwell Science. pp. 1-2, 27-31, 66, 76, 80-81, 149-150, 166-167, 172-177, 179-181.
Yacob H. T. 2013. Ectoparasitism: threat to Ethiopian small ruminant population and tanning industry: a review. Journal of Veterinary Medicine and Animal Health. 2014;6(1):25–33. doi: 10.5897/jvmah2013.0253.
Yacob HT, Netsanet B, Dinka A 2008c. Prevalence of major skin disease in cattle, sheep, goat at Adama veterinary clinic, Oromia regional state, Ethiopia. Revue. De. Med. Vet. 159:455-461.
Yacob HT, Yalow AT, Dinka A 2008a. Ectoparasite prevalence in sheep and goat in and around Wolaita soddo, Southern Ethiopia. Revue. De. Med. Vet. 159:450-454
Yacob, H., Ataklty, H. and Kumsa, B. 2008b. Major ectoparasites of cattle in and around Mekelle, northern Ethiopia. Entemological Research, 38: 126- 130.
Yakhchali, M., Hosseine, A. 2006. Prevalence and ectoparasites fauna of sheep and goats fl ocks in Urmia suburb, Iran. Veterinarski Arhiv 76 (5), 431- 442.
Yeruham I, Rosen S, Perl S, 1997. An Apparent Flea-Allergy Dermatitis in Kids and Lambs. Zentralbl Veterinarmed, 44(7):391-397.
Zeryehun T, Atomsa M. 2012. Koyun ve keçilerin ektoparazit enfestasyonu. Eurasian J Vet Sci, 28(4): 185-189.